Sophie Schers en Tamar Doorduin.
Interview

Trans vrouw Sophie en rolstoeler Tamar willen een kindje

Sophie Schers en Tamar Doorduin willen een kind. Sophie is transgender en Tamar cisgender. Tamar heeft een handicap, Sophie niet. En ze delen alles wat ze in dit proces meemaken in de podcast Mensje in de Maak.

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
Naast de bank die Sophie Schers en Tamar Doorduin in hun woonkamer hebben staan, staat een grote microfoon. Het lijkt of ze hem even aan de kant hebben geduwd, middenin het opnemen van een verhaal over hun kinderwens. “We nemen de podcast thuis op, het is echt een logboek”, vertelt Doorduin.

“Soms vertel ik over wat er is gebeurd bij de dokter door te zeggen ‘dat komt in aflevering vier’.” Schers voegt toe: “We delen heel persoonlijke dingen, maar we wachten wel steeds vier weken met uitzenden. Zo kunnen we gebeurtenissen eerst samen en met onze familie verwerken en voelt het niet alsof alle luisteraars hier in de woonkamer staan.”

https://soundcloud.com/tamar-doorduin/8-als-het-vangnet-wegvalt-onze-discriminatiezaak-deel-2

Bron: soundcloud.com

https://soundcloud.com/tamar-doorduin/7-ouderschapskeuring-voor-abnormale-stellen-onze-discriminatiezaak-deel-1

Luister het eerste deel van de discriminatiezaak. Bron: soundcloud.com
Schers en Doorduin zijn getrouwd en wonen in Utrecht. Als gemeenteraadslid voor GroenLinks en medewerker van Transgender Netwerk Nederland (TNN) is Schers veel bezig geweest met de zichtbaarheid van transgender personen. Ook verscheen ze in het programma Hij is een zij, soms samen met Doorduin, die cisgender is. Doorduin maakte eerder de podcast Ziek., over chronisch ziek zijn. Ze heeft de aandoening POTS, waardoor ze moeilijk lang kan staan en lopen en buitenshuis meestal een rolstoel gebruikt. “Hiervoor heb ik ook veel psychische problemen gehad. Toen bleek dat ik POTS heb, werd duidelijk dat deze aandoening ook psychische klachten kan geven als ik er niet genoeg rekening mee houd. Als ik te lang sta, schiet mijn lichaam extreem in de stress en kan ik angstig of boos worden.”

We hadden zelf geen voorbeeld om bij af te kijken; dat willen we anderen wel geven

“Omdat ik vaak thuis zit, luister ik veel podcasts”, vertelt Doorduin. “Bijvoorbeeld Matt and Doree’s Eggcelent Adventure, over een stel dat via ivf een kind probeert te verwekken. Toen kreeg ik behoefte om zelf ook zoiets te doen. Ik praat graag over dingen waar ik mee zit en moet verwerken.” Een andere motivatie voor Mensje in de Maak: een voorbeeld kunnen geven aan andere transgender- en zieke wensouders, vult Schers aan. “Je hoort hier gewoon nooit wat over. We hadden zelf geen voorbeeld om bij af te kijken, dat willen we anderen wel graag geven. Ook willen we duidelijk maken dat er veel meer mensen zijn die kinderen willen krijgen dan alleen het geijkte heteropaar.”

Minder moe

Zo’n vijf jaar geleden gingen de twee voor het eerst naar een fertiliteitspolikliniek, in het UMC Utrecht. Voor de start van haar medische transitie liet Schers zaad invriezen, dat nu gebruikt kon worden voor het maken van een kindje. “We wisten natuurlijk dat we hulp nodig zouden hebben”, vertelt ze. “Dus vroegen we in de kliniek hoe dit in zijn werk zou gaan. Welke behandelingen zouden er nodig zijn, hoe zou het eruit zien? Op basis daarvan wilden we een beslissing nemen.” Vlak na dat verkennende gesprek begonnen bij Doorduin de gezondheidsproblemen en stelden ze de start van een fertiliteitsbehandeling telkens verder uit. “Eigenlijk waren we aan het wachten tot ik minder moe werd”, zegt Doorduin. “Steeds schoven we het weer een half jaar op.”

We wilden weten welke behandelingen we nodig hadden en hoe deze eruit gingen zien

Vorig jaar besloten ze toch door te zetten. Met de POTS-diagnose was eindelijk duidelijk waar de klachten vandaan kwamen. De klachten zijn chronisch en gaan niet meer weg, maar staan een zwangerschap niet in de weg. Eenmaal terug bij de kliniek bleek echter alles veranderd. “In 2016 heeft de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG) een standpunt geformuleerd over vruchtbaarheidsbehandelingen met donorzaad bij lhbti-stellen”, vertelt Schers. “In een laatste hoofdstukje werden transgenders daar ook een beetje bijgetrokken. Daarin stond dat er ‘met grote terughoudendheid’ moet worden omgegaan met stellen van wie een iemand transgender is.”

Het standpunt, dat niet bindend is, stelt dat transgender wensouders counseling moeten krijgen. “De sfeer was heel anders dan vijf jaar eerder”, zegt Doorduin. “De eerste keer hadden we een arts die er heel klinisch naar keek, zo van ‘we hebben zaad en iemand met eitjes en een baarmoeder’. Hij zei zelfs nog expliciet dat we niet per se in gesprek hoefden met een maatschappelijk werker.”

Ze zeiden dat we de discriminatiekaart trokken

Volgens Schers en Doorduin was het gesprek met de maatschappelijk werker vorig jaar echt bedoeld als poortwachtersgesprek. “We moesten daar langs om groen licht te krijgen voor onze kinderwens en we merkten aan alles dat we voorzichtiger en betuttelender werden behandeld. We waren duidelijk van tevoren besproken”, vertelt Schers. “Eerst probeerden we in gesprek te gaan over waarom we ons hier onprettig bij voelden, maar dat werd erg vervelend. Ze zeiden dat we de discriminatiekaart trokken.”

Validisme

Doorduin vult aan: “Mijn ziekte werd er pas in tweede instantie bijgehaald, Sophies transgender-zijn was al genoeg. Ik had het gevoel alsof al onze minderheidsidentiteiten ineens tegen ons werden gebruikt. Mijn geïnternaliseerde validisme zat me heel erg in de weg, ik bedacht de hele tijd hoe ik kon beargumenteren dat wij goede ouders zouden zijn.”

Het wordt tot ons probleem gemaakt, terwijl het een probleem van de maatschappij is

Terwijl Schers en Doorduin zich juist heel bewust zijn van hun situatie, vertellen ze. “Ik maakte me wel zorgen over hoe ik het zou gaan doen als chronisch zieke moeder”, zegt Doorduin. “Maar als ik zou werken, zou het kind ook af en toe naar de opvang gaan, dus dat kunnen wij ook doen. Daarnaast wil mijn moeder een dag oppassen, en Sophie is er natuurlijk ook nog.”

Wij zijn hier al heel lang en veel mee bezig, zowel in ons werk als persoonlijk

Uiteindelijk besloten ze om van ziekenhuis te wisselen. Bij het Diakonessenhuis in Utrecht ging het beter. “Zij werken met hetzelfde standpunt van de NVOG, maar het is aan de kliniek hoe ze daar gevolg aan geven. In het ‘Diak’ voelde alles kleiner en menselijker”, zegt Schers. “Ze hebben ons slechts één vraag gesteld, en dat ging over Sophie”, aldus Doorduin. “De arts vroeg, een beetje ongemakkelijk, hoe we het kind gingen uitleggen hoe het zit. Maar wij zijn hier natuurlijk al heel lang en veel mee bezig, zowel in ons werk als persoonlijk. Daarnaast groeit een kind gewoon in deze situatie op.”

Wel zijn ze zich ervan bewust dat hun kind in de omgeving weinig dezelfde gezinssituatie gaat zien. “Maar dat kun je wel opzoeken”, zegt Schers. “Het is raar om de ouders daarvoor verantwoordelijk te stellen. Het wordt ons probleem gemaakt, terwijl het een probleem van de maatschappij is.”

Vier keer seks

Er is ook veel aan hun situatie dat ze wél weerspiegeld zien, bijvoorbeeld in ivf-groepen op Facebook. “Onze emoties en wensen zijn hetzelfde als bij cisgender heterostellen. Hoe zwaar de ivf-behandeling is, bijvoorbeeld, en de teleurstelling en angst als het niet gelijk lukt”, zegt Doorduin. “Maar onze situatie is natuurlijk wel anders”, aldus Schers.

“Cisgender heterostellen met een kinderwens moeten het eerst thuis een jaar proberen, daarna gaan ze via intra-uteriene inseminatie (IUI) naar ivf of Intra Cytoplasmatische Sperma-injectie (ICSI). Toen wij met ICSI begonnen, begonnen we nog maar net, nog vol goede moed. Veel andere stellen hebben dan al een heel traject achter de rug.”

Als je goed aanvullend verzekerd bent, vergoedt de verzekeraar vier ivf- of ICSI-behandelingen. “Dat is erg fijn, maar het is eigenlijk net alsof je tegen andere stellen zou zeggen: je mag thuis vier keer seks hebben en daarna houdt het op. Eerst begonnen we ‘gewoon’ met de behandeling. We hadden eigenlijk pas na twee pogingen het idee dat we een fertiliteitsprobleem hadden.”

Ontdooiing

Je leest nooit over mensen zoals wij

De podcast komt vooral voort uit een behoefte aan representatie. “Je leest nooit over mensen zoals wij. Wij zelf zoeken ook vaak naar herkenning, via allerlei hashtags op Instagram bijvoorbeeld. Zoals #transmums of #disabledmums, of #spooniemums – een soort slang voor chronisch zieken”, vertelt Doorduin. “Als ik een vrolijke foto zie van een moeder in een rolstoel met een kindje op schoot, word ik daar heel blij van. Het laat me zien dat ik dit ook kan.”

De derde aflevering van Mensje in de maak, die deze week verschijnt, is een verdrietige. Doorduin: “De tweede poging is helaas mislukt, de embryo’s die zouden worden teruggeplaatst hebben de ontdooiing niet goed doorstaan. Dat was erg zwaar, maar gelukkig is het voor ons dus alweer even geleden. Maar toen ik de aflevering terug luisterde, vond ik het toch erg verdrietig.” Inmiddels onderzoeken Schers en Doorduin opties in het buitenland.

“Daar kan vaak iets meer, maar is wel de vergoeding minder. En voor stellen zoals wij blijven de opties beperkt.” Veel willen ze er nog niet over zeggen, maar de zoektocht legde veel bloot, vertelt Schers. “Maatschappelijke onrechtvaardigheden, bijvoorbeeld.” Doorduin grijpt lachend in: “Nu moet je stoppen, dit is echt een spoiler voor de podcast.”

Beluister ook de eerdere afleveringen:

Bron: soundcloud.com

'Mensen met een rolstoel willen ook seks'

Single moeder? ‘Dan had je je benen bij elkaar moeten houden’

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Verder lezen?

Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?

Word abonnee

  • Digitaal + magazine  —   8,00 / maand
  • Alleen digitaal  —   6,00 / maand
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen

Factuurgegevens

Je bestelling

Product
Aantal
Totaal
Subtotaal in winkelwagen  0,00
Besteltotaal  0,00
  •  0,00 iDit is het bedrag dat automatisch van je rekening wordt afgeschreven.

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons