Still uit Portrait de la jeune fille en feu Beeld: Pyramide Films

Vijf queer films die ook achter de schermen queer zijn

Op Valentijnsdag zijn de hetero-romkoms niet van de buis te slaan. Ook ‘queer’ films hebben vaak een heteroperspectief doordat acteurs en makers te ver van de lhbti-gemeenschap afstaan. Welke films zijn ook queer achter de schermen en vertellen een geloofwaardig verhaal?

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
Toen in 2013 de Franse film La Vie D’Ádèle uitkwam, waren de critici lovend: dit ‘grootse lesbisch liefdesdrama’ was een ‘briljante liefdesfilm’. De film won een Gouden Palm, maar er was ook kritiek: de expliciete seksscènes zouden een mannelijke blik (male gaze) verraden. De regisseur van dit lesbische liefdesepos is man en hetero, en ook de actrices zijn niet lesbisch. Hoe kon die combinatie een geloofwaardige lesbische liefde verbeelden? De auteur van het boek waarop de film gebaseerd is, zei daarover: ‘Dit is homoseksuele seks zoals alleen een hetero het kan bedenken.’

Moeten queer films altijd queer makers en acteurs hebben? Acteur Darren Criss – zelf hetero – won een Golden Globe en een Emmy voor zijn rol als de homoseksuele seriemoordenaar Andrew Cunanan in de serie The Assassination of Gianni Versace. Na zijn gewonnen Emmy zei hij geen gay personages meer te willen spelen: ‘Ik wil niet de zoveelste hetero zijn die de rol van een homoseksuele man afpakt.’

Vaak gaan hetero acteurs aan de haal met de interessante gay rollen

Zeker acht hetero acteurs ontvingen een Oscar voor een homoseksueel personage. Nog nooit won een openlijk homoseksuele acteur of actrice een Oscar voor Beste Acteur of Actrice. Colin Firth, die genomineerd werd voor een Oscar voor zijn rol als homoseksuele academicus in A Single Man, zette zelf vraagtekens bij zijn prijs: ‘Een hetero die een homorol speelt, wint een Oscar. Maar als je homo bent en een heterorol wil spelen, word je niet gecast. En als je als homo een homo wil spelen, word je óók niet gecast.’

Hij benoemt hiermee de spagaat waarin veel lhbti+ acteurs terechtkomen: vaak gaan hetero acteurs aan de haal met de interessante gay rollen die er zijn, en tegelijkertijd lopen acteurs zodra ze ‘uit de kast komen’ het risico alléén nog maar homorollen aangeboden te krijgen. Typecasting of überhaupt niet gecast worden, kortom.

Welke films geven wel ruimte aan lhbti+-vertegenwoordiging in cast en crew, en vertellen een geloofwaardig queer verhaal?

1. Portrait de la jeune fille en feu (2019)

In het Frankrijk van de 18e-eeuw krijgt kunstenaar Marianne de opdracht om een portret te schilderen van de jonge Héloïse. Het schilderij – in opdracht van Héloïses moeder – moet Héloïses toekomstige (mannelijke) huwelijkspartner overtuigen van haar schoonheid. Zij weigert te poseren omdat ze helemaal niet wíl trouwen. Dus huurt haar moeder Marianne in, zogenaamd als gezelschapsdame, maar stiekem om haar te observeren en na te schilderen. Tussen de twee vrouwen ontstaat een liefdesrelatie.

Mooie film hoor. Maar de seks? Bullshit. Zo neuken lesbische vrouwen niet

Hoe queer zijn cast en crew?
Zowel regisseur Céline Sciamma als de twee hoofdrolspelers zijn bi of lesbisch. De film wordt door sommigen dan ook als reactie op La vie d’Adèle gezien. Sciamma zelf was ook kritisch op die film: ‘Mooie film hoor. Maar de seks? Bullshit. Een door porno geïnspireerde mannenfantasie. Zo neuken lesbische vrouwen niet. Ik geef je een veel echtere, intiemere blik op lesbisch liefde.’ En dat deed ze, de film is ‘uiterst sensueel’, schrijft de Volkskrant, terwijl er geen enkele expliciete seksscènes in zit.

Bron: www.youtube.com

2. Weekend (2011)

In de Engelse film Weekend ontmoeten Russell en Glen elkaar vlak voor sluitingstijd in een homoclub. Ze belanden bij Russell in bed, hebben seks en vertellen elkaar verhalen, onder invloed van drank en drugs. De one night stand blijkt voor beide mannen al snel meer te betekenen.

Hoe queer zijn cast en crew?
Scenarist en regisseur Andrew Haigh zei tegen The Guardian dat seksualiteit een overweging is die bij het casten meegenomen moet worden. In Weekend wilde hij met zoveel mogelijk gay acteurs en crewleden werken: ‘Werken aan een lhbti+ productie met een lhbti+-crew voelt bevrijdend. Maar het gaat ook over het vinden van de juiste acteur voor een rol. De seksualiteit van een personage is niet het bepalende kenmerk. Identiteiten zijn complex.’ Zo is Tom Cullen, een van de twee acteurs in Weekend, zelf niet gay maar ‘begreep hij wel de psychologie van zijn rol’, volgens Haigh. Ook benadrukt Haigh het belang van een goed script: ‘Het maakt niet uit of een acteur lhbti+ is of niet, als het script niet authentiek aanvoelt, is de film waarschijnlijk slecht.’

Sinds ik uit de kast ben, is mijn carrière beperkt tot homorollen

Acteur Chris New – Glen in Weekend en zelf ook openlijk homo – merkt dat hij vaak tot zijn seksualiteit gereduceerd wordt: ‘Ik sta bekend als een openlijk homoseksuele acteur maar ik ben meer dan dat,’ zegt hij tegen The Guardian. ‘Sinds ik uit de kast ben, is mijn carrière beperkt tot homorollen.’ Elke rol waarbij de seksualiteit van het personage het bepalende kenmerk is, wijst hij af, waardoor hij minder klussen krijgt dan hij zou willen.

Bron: www.youtube.com

3. Una Mujer Fantastica (2017)

De Chileense film Una Mujer Fantastica gaat over de transgender zangeres en serveerster Marina. Als haar vriend overlijdt wordt zij door zijn familie en de autoriteiten als verdachte gezien en zelfs beschuldigd van moord, omdat ze achter het huis en geld aan zou zitten. Tijd om te rouwen heeft ze niet, ze wordt zijn appartement uitgezet en is niet welkom op de begrafenis. Maar Marina laat het daar niet bij zitten.

Hoe queer zijn cast en crew?
Una Mujer Fantastica won de Oscar voor Beste Niet-Engelstalige Film. Regisseur en schrijver Sebastián Lelio is zelf cisgender 1 en hetero maar de hoofdrol is voor actrice en trans vrouw Daniela Vega, volgens Time Magazine een van de 100 invloedrijke mensen ter wereld in 2018. Lelio castte haar voor deze film ‘omdat ze een goede actrice is. Niet om te zeggen dat ‘alleen transgender acteurs transgender roller kunnen krijgen – want daarmee zou ik zeggen dat Daniela nooit een cisgender rol zou kunnen krijgen’, aldus de regisseur, die zegt te hopen dat queer acteurs ook gecast worden voor niet-queer rollen. In hetzelfde jaar bracht hij ook de film Disobedience uit, over de liefde tussen twee vrouwen. Daarin worden de hoofdrollen door twee hetero actrices vertolkt.

Bron: www.youtube.com
Volgens onderzoek van de Amerikaanse ngo GLAAD – Gay & Lesbian Alliance Against Defamation, die zich inzet voor het ‘stimuleren en bewaken van oprechte representatie van homo’s, bi’s en transgender mensen in film’ – is de Latijns-Amerikaanse lhbti’er een weinig vertegenwoordigde groep in Hollywood. 18 procent van de films van grote Amerikaanse filmstudio’s had in 2018 een lhbti+-personage: van hen was 58 procent wit, 22 procent zwart, 13 procent Aziatisch en slechts 7 procent had een Latijns-Amerikaanse achtergrond. In 2018 en 2017 werd in de grote Amerikaans producties geen enkel transgender personage geteld.

4. Love, Simon (2019)

Deze Amerikaanse film volgt de middelbare scholier Simon, die in de kast zit en op een dag hoort over een anonieme homo – die zich ‘Blue’ noemt – bij hem op school. Hij mailt met Blue over zijn eigen seksualiteit als een klasgenoot achter het geheime e-mailcontact komt en Simon daarop chanteert.

Hoe queer zijn cast en crew?
‘De film is voor de kijker een spelletje ‘spot de (tweede) homo’, wat minder vooruitstrevend is dan de film pretendeert te zijn’, schrijft VPRO Cinema. Daarnaast wordt Simon gespeeld door de heteroseksuele Nick Robinson. Waarom deze film dan toch in dit lijstje? Van de drie homopersonages worden er twee gespeeld door acteurs Clark Moore en Keiynan Lonsdale – die zelf queer en zwart zijn. Een in Hollywood onderbelichte groep. Lonsdale: ‘Ik heb nooit iemand gehad om tegenop te kijken die openlijk zichzelf én zwart was. Ik wist niet eens dat het mogelijk was.’

Een happy end is uitzonderlijk in films met queer personages. Voor de meesten van hen eindigt het slecht

Eén reden om Love, Simon te kijken is het – spoiler alert – happy end, een uitzondering in films met queer personages. De meeste films en series eindigen slecht voor de queer personages. Ze overlijden door aids, zelfmoord, doodslag of zakken zonder reden in elkaar (Colin Firth in A Single Man). De lhbti+’ers in het populaire Game Of Thrones sterven eerder dan andere personages of worden gevangen gezet. Dat betekent natuurlijk niet dat verhalen over lhbti+-personen uit de geschiedenis die daadwerkelijk vroeg zijn overleden, niet verteld mogen worden. Maar zolang dat de énige verhalen zijn, geeft dit een eenzijdig beeld.

Bron: www.youtube.com

5. Pose (2018 – 2020)

De New Yorkse Ballroomscene in de jaren ’80 staat centraal in de serie Pose. Lhbti+-jongeren van kleur, die verstoten worden door hun ouders, sluiten zich aan bij zelfgekozen families, waar ze warmte en een thuis vinden. Achter alle glitter and glamour gaat Pose over de zware weg die de lhbti+-gemeenschap heeft moeten afleggen voor acceptatie.

Hoe queer zijn cast en crew?
Pose is een serie maar kon niet ontbreken in deze lijst. De lhbti+-personages van kleur worden stuk voor stuk gespeeld door acteurs uit de gemeenschap. In de serie speelt een recordaantal trans vrouwen. Voor producer Ryan Murphy was het casten van cis acteurs voor transgender rollen geen optie: ‘Het is tijd om kansen te bieden aan mensen die fantastisch zijn en willen werken.’ Indya Moore, die Angel speelt, vraagt zich in een gesprek met het Amerikaanse tijdschrift Billboard af waarom je een rol zou spelen waar je niet om geeft: ‘Of wil je gewoon laten zien dat je kan acteren?’

De toekomst is queer?

‘Diversiteit betekent dat je voelt: deze film is ook voor mij’

  1. de genderidentiteit komt overeen met zijn geboortegeslacht ↩︎

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons