Wat als je partner (of jijzelf) geen seks meer wil?

Wat betekent het als de seks in een relatie afneemt of stopt?
“Hoewel het in sommige gevallen zeker iets kan zeggen over de relatie, is het niet erg als een koppel weinig of geen seks heeft. Als het voor jou en je partner geen probleem is, dan is het ook écht geen probleem. Mensen in een relatie die ontevreden zijn over hoe vaak ze seks hebben, vergelijken zichzelf vaak met wat zij denken dat de norm is.

Zo kwam een stel van eind twintig bij mij in de praktijk, dat al een tijd bij elkaar is, allebei druk met werk. Door al die drukte hebben ze minder vaak seks, waarover ze zich zorgen maken omdat ze denken het minder vaak te doen dan ‘normaal’ is. Die norm hield ze erg bezig, terwijl ze eigenlijk best tevreden zijn met hoe vaak ze seks hebben. Zij zijn zeker niet de enigen met dit idee. Veel mensen denken dat de gemiddelde Nederlander in een vaste relatie twee tot drie keer per week seks heeft, terwijl dat eigenlijk drie keer per maand is.

Daardoor verandert direct hun blik op hun eigen seksleven en kunnen ze sneller tevreden zijn met wat er wèl is. Dat geldt ook voor de frequentie van seks in een relatie. Het zou niet uit moeten maken wat ‘normaal’ is, hoe vaak anderen seks hebben. Als het voor jou en je partner goed is om weinig of geen seks te hebben, wat heeft de rest van de wereld daar dan mee te maken?”

En tot slot is zin in seks afhankelijk van of je een positieve uitkomst verwacht, en dat is weer afhankelijk van eerdere ervaringen. Als je jezelf daarmee vergelijkt, kan dat je onzeker maken of je het gevoel geven dat je niet normaal bent, terwijl de menselijke seksualiteit in alle aspecten eindeloos gevarieerd is. Bij seksualiteit en intimiteit gaat het erom dat je plezier hebt en tevreden bent met hoe jullie het samen doen. Hoe anderen het doen, is niet interessant.”

In de documentaire Mijn seks is stuk onderzoekt Lize Korpershoek waarom haar zin in seks binnen relaties na verloop van tijd verdwijnt. Hoor je dit vaker bij cliënten?
“Een van de meest gehoorde problemen in mijn praktijk is een verschil in verlangen, waarbij de een vaker seks wil dan de ander. Dat zie ik vooral in langdurige relaties. In het begin – de verliefdheidsfase – krijg je zin in seks min of meer cadeau. Je bent geïnteresseerd in elkaar en stelt je volledig in op de ander. Bij een langdurige relatie zie je vaak dat de zin in seks verandert, onder andere doordat veel andere dingen ook aandacht vragen, zoals werk of kinderen.

Een belangrijk kantelpunt in relaties is als mensen gaan samenwonen. Zo kwam een stel bij mij dat ging samenwonen na een jarenlange latrelatie. Vóór het samenwonen hadden ze altijd seks als ze elkaar zagen. De ene partner dacht toen ze gingen samenwonen dat ze nog steeds altijd seks zouden hebben als ze elkaar zagen, terwijl de ander die ene keer seks in het weekend wel prima vond. Ze kwamen er toen dus pas achter dat hun verwachtingen en verlangens uit elkaar liggen.

Wat als stellen zo’n verschil in verlangen als probleem ervaren?
“Het kan je identiteit aantasten doordat je aan jezelf gaat twijfelen. Dat geldt voor beide partners, zowel de partner die meer zin heeft als de partner die minder zin heeft. Zij gaan zichzelf afvragen ‘is er iets mis met mij?’ of ‘doe ik iets niet goed?’. De partner die minder zin heeft kan het gevoel krijgen tekort te schieten. Het kan zorgen voor frustratie omdat je niet weet hoe je het samen kan oplossen. En als er niet over gesproken wordt, wordt het onderwerp steeds meer beladen.”

Ik herinner me ook een stel waarbij de vrouw eerder negatieve seksuele ervaringen had gehad. Zij was daarvoor in behandeling geweest en had het trauma verwerkt, maar seksualiteit bleef voor haar ingewikkeld. Het stel is beter gaan inzien hoe belangrijk het voor haar is om vóór seks en eigenlijk ieder lichamelijk contact, zichzelf ervan te overtuigen dat ze veilig is. Voorheen ervoer hij het als een afwijzing als hij merkte dat zij tijd nam voor ze verder kon gaan. Hij zag dat alsof zij zich ertoe moest zetten. Nu ziet hij het als een compliment dat ze telkens opnieuw bewust besluit dat ze dit met hém wil. Ze hebben zich erbij neergelegd dat een vluggertje er waarschijnlijk niet in zit maar ze zijn heel tevreden met de vorm die wel werkt.”