2018: een succesvol jaar voor de klimaatdiplomatie?

Ook voorspelde ik dat het VN-klimaatbureau, The Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) de noodzaak om niet verder op te warmen dan 1,5 graden ondubbelzinnig zou onderstrepen. Net terug van de klimaattop COP24 in Katowice, en nog voordat 2018 echt is afgelopen, is dit een mooi moment om de balans op te maken.

Tegen de NOS zei ik: diplomatie is de kunst van het haalbare en dit is nu het maximale.

Daar waar ze niet gemaakt zijn, er is bijvoorbeeld geen afspraak gemaakt voor een mechanisme in de handel van CO2-uitstootrechten, kwam dat onder meer omdat de Europese Unie geen zwakke regels wilde waardoor het zijn doel – dat bedrijven minder CO2 gaan uitstoten – zou missen.

Strikt genomen was dat dus niet de opzet van deze conferentie.

De hoofddoelstellingen van het Akkoord van Parijs staan nog steeds als een huis:
1. Zorgen dat de opwarming van de aarde ruim onder de 2 graden blijft;
2. Aanpassen aan klimaatverandering;
3. Ombuigen van financieringsstromen om de eerste twee doelen te realiseren.

Met deze afspraken zullen landen hun plannen op een vergelijkbare manier, met een zelfde soort informatie en met overeenkomende termijnen gaan opstellen. Op die manier zullen ze inzichtelijker zijn en wordt sneller duidelijk of landen voortgang boeken. Zo weten we dan ook beter waar nog hulp en eventueel extra geld nodig is.

We wisten immers in Parijs al dat de nationale klimaatplannen ons bij elkaar opgeteld niet op een pad naar ruim onder de 2 graden zouden leiden. Daarom was al voorzien in een proces dat voor ambitieuzere plannen moet zorgen.

Nederland heeft het afgelopen jaar zijn best gedaan om dit proces succesvol te laten worden.

Ik vind de Benelux-Talanoa een geslaagd voorbeeld. Mede dankzij dit initiatief ontstond in België een stevig politiek debat dat uiteindelijk leidde tot hogere ambitie bij onze zuiderburen. Zo komen er steeds meer landen in Europa waar we hogere emissiereductiedoelen kunnen afspreken.

Deze en andere gesprekken leidden uiteindelijk weer tot de Talanoa Call for Action, die op zijn beurt is meegenomen in de conclusies van de conferentie.

Terwijl op gebieden als handel, veiligheid en migratie de loopgraven dieper lijken te worden en de muren hoger, hebben we op dit terrein vooruitgang geboekt met een op regels gebaseerd systeem, het zogenoemde Rulebook, waarbinnen we kunnen samenwerken. Nog steeds is de moeilijkste stap aan de lidstaten zelf: het aan banden leggen van de eigen CO2-uitstoot.

Premier Rutte maakte onlangs op de Amerikaanse tv-zender CNN voor een internationaal publiek duidelijk wat onze intenties zijn.

Te beginnen in 2019.