Amsterdamse verwarming draait op afval uit Engeland

Elke dag rijden er zo’n 600 vuilniswagens de weegbrug bij huisvuilverbrander AEB in Amsterdam op en af. Het huishoudelijk afval van Amsterdam en 14 omliggende gemeenten wordt hier gewogen, gestort, verbrand en gerecycled. Met 1,4 miljoen ton afval per jaar is AEB het grootste afvalverwerkingsbedrijf ter wereld te noemen. “Met onze verbrandingscapaciteit voorzien we 20.000 woningen in Amsterdam en 85 bedrijven in het Westelijk Havengebied van warmte”, aldus Susanna van der Heide, communicatiemedewerker AEB. “Over een paar jaar hopen we de grootste producent van duurzame energie in de metropoolregio van onze hoofdstad te zijn.”

Zonder afval geen energie
De bunker is de plek waar al het afval bij elkaar komt. In een kamer bovenin de dertig meter diepe opslagplaats, houden twee medewerkers van AEB toezicht op de toevoer van het afval. Beide besturen ze twee enorme grijphanden waarmee ze het afval dat beneden door de vrachtwagens naar binnen wordt geloosd, oppakken en op een grote hoop stortten. “Het werk hier is nooit klaar”, zo zegt de medewerker in de kraamkamer terwijl hij een flinke berg vuilnis oppakt met zijn grijphand. “We moeten hier altijd een voorraad hebben liggen, anders hebben we een groot probleem. Zonder afval kan de installatie namelijk niet draaien en komt een groot deel van Amsterdam zonder energie te zitten.” De voorraad die in de bunker ligt is bestemd voor de nacht en in het weekend wanneer er geen vuilnis wordt opgehaald en aangeleverd wordt. “Op deze manier kunnen we de installatie toch 24 uur per dag, 7 dagen per week laten draaien.”

Schadelijke rookgassen
Met een dagelijkse toevoer van 4400 ton afval per dag verbrand AEB zo’n 20 tot 25% van het totaalaanbod van restafval dat in Nederland wordt verbrand. Toch is dat niet genoeg om aan de energiebehoefte te voldoen, zo weet Der Heide. “We zitten in een recessie, en dat betekent dat er minder wordt geproduceerd waardoor er dus ook minder afval is. Hier merken we dat goed. Om onze energiecentrale draaiende te houden importeren we daarom afval vanuit Engeland. Daar verbranden ze het namelijk niet zelf.” Dat de energievoorziening van Amsterdam voor een deel afhankelijk is van afval uit Engeland is volgend Der Heide niet iets waar men zich zorgen over hoeft te maken. “Dat Engeland bijvoorbeeld zelf ineens zijn afval zou gaan verbranden, is uitgesloten. De Engelse bevolking is daar streng op tegen. Als ze rook de lucht in zien gaan denken ze meteen aan vervuiling. Onterecht, want de rook die wij uitstoten wordt gezuiverd en zoveel mogelijk ontdaan van schadelijke stoffen.”

Jouw vuilniszak
Het vuilnis dat wij zelf niet scheiden komt uiteindelijk bij het restafval terecht. Deze stroom gaat regelrecht de afvalverbrandingsoven in. De energie die hierbij wordt opgewekt wordt vervolgens omgezet in elektriciteit en warmte. Als het afval eenmaal is uitgebrand worden er waar mogelijk nog grondstoffen zoals ijzer en metaal uit de steenachtige massa die overblijft gewonnen. Uiteindelijk blijft er van 1.000 kilo afval dat de oven in gaat, nog 0,5 kilo afval over waar geen nieuwe bestemming voor is. Uitgerekend wordt er elk jaar door de huisvuilverbrander zo’n 750 kilo aan afval gestort. Der Heide: “Milieutechnisch de minst gunstige optie, maar we zijn nu eenmaal nog niet in staat om 100 procent van het afval te recyclen.”

Recyclen en hergebruiken
De gemeente Amsterdam is de komende jaren van plan om het percentage aan gescheiden afval te verhogen. Op dit moment wordt nog te weinig afval van de Amsterdamse huishoudens gescheiden om aan de gemeentelijke doelstellingen te voldoen. “Momenteel wordt nog maar 19 procent van het huishoudelijk afval in Amsterdam gescheiden, in 2020 moet dit 65 procent zijn”, zo weet Peter Paul Ekker, woordvoerder wethouder Abdeluheb Choho van duurzaamheid. “Afval dat gescheiden ingeleverd wordt, kan worden gerecycled tot nieuwe grondstof en dat is beter voor het milieu.” Maar hoe meer afval gescheiden wordt, hoe minder er bij het restafval belandt en hoe minder er verbrand kan worden. Voor AEB kan dat misschien voor problemen zorgen. Uit hun jaarrapport van 2014 bleek al dat de hoeveelheid brandbaar afval in Nederland de afgelopen jaren sterk is gedaald door de economische crisis en door verschillende overheidsmaatregelen ter bevordering van hergebruik en recycling van afval. De overcapaciteit die hierdoor ontstond in de Nederlandse afvalverbrandingsinstallatie werd hierom opgevuld met afval uit Engeland. Volgens Ekkers moet AEB op den duur de omslag maken van verbrandingsbedrijf naar grondstoffenfabriek. Maar hoe het dan precies zit met de doelstelling van AEB om in 2040 de gehele metropoolregio van energie te voorzien, dat is niet duidelijk. Zolang ze in Engeland hun vuilniszakken blijven vullen, is Amsterdam tenminste van warmte voorzien.