Met een overtuigende meerderheid stemde het Europees Parlement in met een ban op palmolie in biodiesel. Een krachtige, maar niet bindende afspraak om ontbossing en landroof aan te pakken.
Met een ruime meerderheid van 640 stemmen tegen 18 (28 onthoudingen) stemden ze afgelopen woensdag 4 april in Brussel voor het uitfaseren van palmolie als ingrediënt van biodiesel. 2020 is de beoogde deadline.
Longread duurzame palmolie
Niet alleen tropisch regenwoud, ook bewoners moeten wijken voor palmolie in Indonesië. Lees hier de longread: Duurzame beloftes ten spijt: deze palmolie gaat gebukt onder landroof
‘Hoog tijd’
“Langzaam maar zeker maken we de geesten rijp voor het idee dat de EU haar handelsmacht kan gebruiken om misstanden in de wereld tegen te gaan”, reageert Europarlementariër Bas Eickhout van GroenLinks. “En dat werd hoog tijd.”
De verbouw van palmolie in Indonesië en Maleisië gaat gepaard met een hoge mate van ontbossing. In ’s werelds grootste productieland Indonesië woedden in 2015 hevige branden op en rond oliepalmvelden, waarbij in drie weken tijd meer CO2 vrij kwam dan Duitsland in een heel jaar uitstoot.
Tussen 2000 en 2012 verdween er in Indonesië maar liefst 6 miljoen hectare aan oerwoud; een gebied zo groot als half Engeland. Palmolieteelt is een van de belangrijkste motoren van ontbossing.
In de ban
De resolutie van het Europees Parlement is vooral een signaal om ernstige problemen als ontbossing, broeikasgasemissies en mensenrechtenschending gelieerd aan palmolieproductie, aan te pakken. Het besluit is echter niet bindend – nog niet. Daar gaat uiteindelijk de Europese Commissie over. En die kan het voorstel nog afkeuren.
Aanleiding voor de resolutie was het rapport geïnitieerd door Tsjechisch Europarlementslid Kateřina Konečná. Hierin staat onder meer dat het Europees Parlement met teleurstelling ziet dat certificeringssystemen als RSPO er niet in slagen om via hun leden ontbossing van regenwoud en ontginning van veengrond (waarbij het zeer vervuilende broeikasgas methaan mee vrijkomt) voor oliepalmplantages terug te dringen.
Ook is de betreffende uitstoot van broeikassen niet afgenomen. Het Europees Parlement roept het keurmerk op om de criteria aan te scherpen en beter te handhaven. Dat geldt overigens ook voor de opdracht om sociale problemen en conflicten terug te dringen.
OneWorld bezocht onlangs een plantage van een RSPO-lid in Indonesisch Kalimantan, waar landroof en sociale conflicten speelden. Uit traceergegevens bleek dat de ruwe palmolie van deze plantage in 2016 ook naar Nederland is verscheept.
Illusie of progressie
RSPO verwelkomt de resolutie en de duurzaamheidsuitdaging. “De lat hoger leggen via strengere certificeringsstandaarden is belangrijk, maar ook het garanderen dat bedrijven voldoen aan hun verplichtingen zoals die van RSPO”, stelt RSPO’s European director outreach & engagement Danielle Morley.
Volgens Jelmen Haaze, medevoorzitter van het Europese duurzame palmolie-lobbygroep is een ban niet constructief. “Het is een illusie om te denken dat door een grondstof weg te nemen uit de economie alle problemen zijn opgelost”, zegt hij tegen het Britse dagblad The Guardian.
Zo’n 34 procent van de palmolie ingevoerd in de EU gaat naar voedsel., en 45 procent van de in Europa ingevoerde palmolie gaat naar biobrandstof. Dat blijkt uit cijfers uit 2014 van onderzoeks- en lobbyorganisatie Transport and Environment. De grootste productielanden van palmolie – waaronder Indonesië, Maleisië en Colombia – zijn niet blij. Ze dreigen met een handelsconflict als de Commissie de resolutie straks omzet in wetgeving.
Europarlementariër Eickhout vindt dat de EU momenteel voorzichtige stappen in de goede richting zet. Dit dankzij wetgeving die Europese landen verplicht – voor zover dat mogelijk is – geen illegaal gekapt hout en conflictmineralen te importeren. “Het Europees Parlement geeft nu aan een soortgelijke constructie voor palmolie te willen.”
