Bedwing de liefde voor plastic

Als ik probeer iets te zeggen over de schadelijkheid van plastic voor het milieu, is die boodschap aan dovemansoren gericht. Ik woon in een land dat gek is op plastic, en er niets negatiefs over wil horen.

Mensen hergebruiken die supermarkttassen voor hun afval. Dan hoef je geen vuilniszakken te kopen, en dat bespaart geld, toch, zo wordt je voorgehouden. Hier zie je geen nette zwarte vuilniszakken bij het afval, maar allerlei dichtgeknoopte en eigenlijk te dunne plastic tasjes waar het vuil uitpuilt.

Drinkwater krijg je in plastic flesjes; en je kunt je voorstellen dat er daar veel van nodig zijn in een land als Irak. Het glas water dat je vroeger meteen bij binnenkomst in een restaurant kreeg aangeboden (en dat daarna uit de kraan bijgevuld werd voor de volgende klant), is vanwege ziekten als cholera vervangen door een plastic flesje.

Plastic zit om de stoelen van veel taxi’s – want als die nieuw zijn, laten de chauffeurs het graag zitten om de bekleding te beschermen, en natuurlijk om op te scheppen over die nieuwe auto. Ik ken chauffeurs die grote rollen plakband hebben gebruikt om de hele binnenkant af te plakken; dan hoeven ze niets schoon te maken. Goed voor de reiziger, toch, zo’n schone auto? Helaas blijft dat plastic zo lang zitten, dat het omgekeerde het geval is. En jammer ook dat je er eraan vastplakt en ervan gaat zweten.

Afgedankt plastic zwerft langs de weg. Automobilisten en hun passagiers zien er geen been in om de verpakkingen van hun consumpties uit het raam te gooien. Wat er daarna mee gebeurt, boeit ze niet. Ook de families die in het voorjaar naar de bergen trekken om te picknicken, laten hun afval gewoon achter, met als gevolg dat pampers en plastic zakjes van chips op de meest afgelegen plekken te vinden zijn.

Onlangs onthulde de BBC dat drinkwater in PET-flesjes kleine deeltjes plastic bevat. Als dat nieuws de mensen hier al bereikt, dan wijzen ze erop dat kraanwater nog onveiliger is. En als ze weten wat plastic aanricht in onze wereldzeeën en meren, op onze akkers, voor het vee en de vissen die we daarna opeten, dan overheerst de na-ons-de-zondvloed mentaliteit.

Voordat je die kinderen bereikt, heb je eerst het oor nodig van de mensen die ze scholen: de onderwijzers. Maar hoe kunnen we die stimuleren verandering teweeg te brengen, als de politiek te druk is met andere zaken – zoals de komende verkiezingen, de crisis tussen Koerden en Bagdad, de nasleep van ISIS, de miljoenen ontheemden…?

Irak vormt maar een klein stukje van de wereld waarin de plasticliefde nog ongestoord bloeit. Als op al die plekken geen besef groeit van de schade die dat aanricht, zullen onze zeeën en drinkwater ermee vervuild blijven worden. Voorlichting en wetgeving in het Westen volstaat niet: er moeten programma’s worden ontwikkeld om ook elders bewustzijn te genereren dat daar tot wetgeving kan leiden.

Probleem is hoe te laveren tussen gevoeligheden over westerse bemoeienis en het algemeen belang onze planeet bewoonbaar te houden. Maar moet dat ons ervan weerhouden de anti-plasticboodschap te verspreiden?

Films, onderwijsprogramma’s, voorlichtingscampagnes – ze zijn allemaal nodig. Maar we kunnen zelf, als expats of reizigers, ook ons steentje bijdragen. Door steeds weer het goede voorbeeld te geven. Geen plastic accepteren, of alleen onder protest. Geen plastic weggooien, en wat we tegenkomen demonstratief opruimen. Laten we voorkomen dat we met ons allen ten onder gaan in onze plasticsoep.