Bijen zoeken stuifmeel binnen een straal van drie kilometer. Ze kunnen dus prima overleven in de stad. Ondanks dat er aardig wat ‘verborgen groen’ in de stad is, kan het geen kwaad de bij een handje te helpen. Je hebt er nauwelijks groene vingers voor nodig. Bijkomend pluspunt: als je fruit in je tuin hebt zullen de bijen, door kruisbestuiving, de groei van vruchten bevorderen.
De Dakakker
De Dakakker bevindt zich op het kantoorgebouw Het Schieblock in het centrum van Rotterdam en is met haar 1000 m2 het eerste grote stadslandbouwdak in Europa. De Dakakker teelt niet alleen biologische groente- en fruitsoorten, ze zijn ook biologisch imker. De bijen bestuiven de groente- en fruitplanten op het dak. Evenals de bloemen in de wijde omgeving. Het is belangrijk dat bijen een ruim en gevarieerd aanbod aan bloemen hebben. Anders is hun dieet te eenzijdig, waardoor ze verzwakt raken en ze zichzelf minder goed kunnen beschermen tegen ‘belagers’ als de varroamijt, virussen en schimmels.
1. Plant bloemen in de tuin, in een bak op het terras of in een berm
Hier kun je speciale bijvriendelijke mengsels voor gebruiken die rijk aan stuifmeel zijn, zoals het Tübingermengsel. Ook zijn er specifieke bloemen en planten waar bijen gek op zijn. Kies bij voorkeur voor verschillende bloemen, met vroeg- en laatbloeiers. Zo voorzie je de bijen zo lang mogelijk van nectar. Als de bestuivers in de herfst nog genoeg voedsel vinden, komen ze de winter door. Overigens profiteren niet alleen bijen van bloemen, maar ook zweefvliegen, vlinders, lieveheersbeestjes en andere bestuivers. Zo krijg je volgens Vandevenne “een kleurrijke en zoemende tuin.”
Waarom zijn er minder bijen?
De achteruitgang van de bij hangt samen met het feit dat hij steeds minder voedsel vindt. Zo groeien er steeds minder wilde bloemen. Ook is de varroa mijt een belangrijke doodsoorzaak van de bij. Mogelijk zijn pesticiden dat ook.
2. Koop biologische planten en zaden
Bijen houden niet van pesticiden. Sterker nog: ze kunnen eraan doodgaan. Als je biologische planten en zaden koopt, krijg je geen pesticiden in jouw tuin. Gebruik ook geen bestrijdingsmiddelen.
3. Maak of koop een bijenhotel
De vereniging voor veldbiologie geeft eenvoudige instructies voor twee modellen bijenhotels. Bij het eerste model heb je een houten kastje of blik nodig van ongeveer 20-30 centimeter diep. Zoek droge stokjes en riet van verschillende dikte en snijd ze iets korter af dan de diepte van het kastje. De ruimte tussen de stokjes gebruiken de bijen als ingangen van het hotel. Maak de stengels aan een kant dicht met een watje of leem, bundel ze samen en plaats ze met de open kant naar buiten in een kastje of blik. Bij het tweede model boor je gangen van verschillende lengtes en diktes in een dik stuk hout. De geboorde nestgangen mogen geen rafels bevatten en ze moeten glad zijn zodat de vleugels van de bij niet beschadigd raken.
De ingangen moeten een groot gedeelte van de dag in de zon staan en gevarieerd van grootte en lengte zijn. Zorg er ook voor dat het bijenhotel in de buurt van bloemen en water staat. Je kan bijvoorbeeld wat stenen in een vogelbadje doen waar bijen gemakkelijk vanaf kunnen drinken. Het hotel fungeert overigens ook goed voor beschutting, overwintering en het leggen van eitjes. Wees niet bang dat een bijenhotel in je tuin tot bijenoverlast leidt. Bijenhotels worden bezocht door solitaire bijen en andere bestuivers. Je hebt dus niet een hele kolonie in je tuin.
Bijenhotel van Bijologisch
4. Koop honing bij een lokale imker
Zo stimuleer je de lokale honingproductie en houd je de bijen in leven in de buurt. Je kunt ook zelf een imkercursus volgen.
Je hoeft niet bang te zijn dat je wordt aangevallen door een bij, want bijen lusten geen bloed, volgens Vandevenne. “Als een bij steekt dan gaat hij dood, dus ze denken wel drie keer na voordat ze steken.” Het is echter niet verstandig om binnen drie meter van de ingang van een bijenkast te gaan staan. Dan blokkeer je de ‘landingsbaan’ van de bij. Toch gestoken? Ga dan zo snel mogelijk naar binnen. De geur van een bijensteek attendeert andere bijen op gevaar, waardoor zij ook alert worden op indringers en je meer steken kunt oplopen.
