Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld.
Word abonnee
Het kabinet Rutte-III wil in 2030 de CO2-uitstoot met 49 procent reduceren ten opzichte van 1990. Deze reductie draagt eraan bij dat de temperatuur op aarde niet verder dan 1,5 graad Celsius stijgt. De enorme bouwopgave op het gebied van woningen in Nederland kan deze uitdaging extra lastig maken. Om het woningtekort terug te dringen hebben Aedes, Bouwend Nederland, IVBN, Neprom, NVB Bouw, NVM, Vastgoed Belang, Vereniging Eigen Huis en de Woonbond in mei 2018 in de nationale woonagenda met elkaar afgesproken om tot 2025 minimaal 75.000 woningen per jaar te bouwen.
De bouw van deze woningen zorgt voor CO2-uitstoot. Dit komt vooral door de productie van de voornaamste bouwmaterialen bakstenen en beton: hierbij komt CO2 vrij. Maar juist die CO2-uitstoot willen de regering, de Europese Unie en de Verenigde Naties verminderen. Een toename in het gebruik van hout als bouwmateriaal lijkt hiervoor de juiste oplossing te zijn. Met als voornaamste voorwaarde dat dit hout wel duurzaam gecertificeerd is.
Waarom juist hout?
Allereerst: waarom kan juist hout als bouwmateriaal bijdragen aan het halen van de gestelde klimaatdoelen? Dat komt omdat bij de productie hiervan geen CO2 vrijkomt: bomen gebruiken CO2 om hiervan zuurstof te maken en slaan dit broeikasgas op, gemiddeld 0,9 ton per kubieke meter. Op DuurzaamGebouwd.nl meldt TU Delft-hoogleraar Michiel Haas – op basis van levenscyclusanalyseberekeningen – dat iedere kubieke meter hout die een steenachtig bouwmateriaal vervangt, gemiddeld 1,1 ton CO2 bespaart. Dit zorgt in totaal voor een besparing van twee ton CO2 ten opzichte van materialen als beton en bakstenen.
Ook uit het onderzoek ‘Klimaatwinst door bouwen in hout’ van adviesbureau W/E adviseurs uit 2016 blijkt dat bouwen met hout bijdraagt aan het behalen de CO2-reductiedoelstellingen. Hierin komt naar voren dat door 10.000 nieuwbouwwoningen per jaar in een constructie van hout uit te voeren een reductie van 106.000 ton CO2 mogelijk is. Door ook de gevel en het dak van hout te maken, loopt deze jaarlijkse CO2-reductie op tot 200.000 ton.
Niet zomaar hout
“Door verantwoorde houtkap kunnen bossen paradoxaal genoeg méér CO2 opnemen. Bovendien worden bossen geld waard en blijven ze dus staan
Belangrijke voorwaarde bij het gebruik van hout in bouwprojecten is dat het materiaal duurzaam gecertificeerd is. Volgens het Wereldnatuurfonds zorgt de wereldwijde ontbossing voor zo’n 15 procent van de wereldwijde CO2-uitstoot. Om deze ontbossing tegen te gaan, zijn in de jaren ‘90 de mondiale organisaties Forest Stewardship Council (FSC) en Programme for Endorsement of Forest Certification Schemes (PEFC) opgericht: zij stellen als eis dat boseigenaren en -beheerders hun bossen intact houden en het liefst uitbreiden. Dit gebeurt bijvoorbeeld door de regel van FSC dat in iedere hectare in een gecertificeerd bos waarop een bepaald aantal bomen worden gekapt, de komende dertig jaar geen bomen meer gekapt mogen worden. Door grote bomen te kappen, krijgen kleine(re) bomen meer ruimte om te groeien waardoor ze meer CO2 kunnen opslaan. En juist door die bomenkap op zo’n manier verantwoord te laten plaatsvinden, blijven de bossen intact.
“De transparantie over de herkomst van hout is een heikel punt
De transparantie over de herkomst van hout is echter een heikel punt, zo bleek eerder dit jaar toen Greenpeace, als een van de oprichters van FSC International, haar lidmaatschap deels beëindigde, Volgens de milieuorganisatie richt FSC zich vooral op het zetten van een standaard voor de commerciële exploitatie van bossen, terwijl het keurmerk verbeteringen zou moeten aanbrengen om de grootschalige bescherming van bossen te waarborgen. Greenpeace vindt transparantie een fundamenteel onderdeel van elk systeem dat garanties willen bieden voor duurzame en verantwoorde productie en handel. Een certificatiesysteem voor bosbeheer zou daarom als ten minste kaarten van gecertificeerde gebieden en audit rapporten publiekelijk toegankelijk moeten maken voor derden om te verifiëren. Geen enkel certificeringssysteem voor duurzaam bosbeheer publiceert deze informatie. Overigens blijft Greenpeace in gesprek met FSC International over kwesties rond verantwoord bosbeheer.
Om het gebruik van duurzaam gecertificeerd hout in de bouw aan te moedigen, heeft FSC Nederland zo’n vijf jaar geleden het Bouw & Hout Convenant opgericht. Bij dit convenant zijn inmiddels 25 bouwbedrijven aangesloten, waaronder Heijmans, Slokker Bouwgroep, VolkerWessels, BAM en Ballast Nedam. Gezamenlijk hebben ze als doel om toe te werken naar een volledig duurzame houtinkoop.
Door meer duurzaam gecertificeerd hout in hun bouwprojecten toe te passen, zorgen ze niet alleen voor een lagere CO2-uitstoot in hun bouwprojecten maar dragen ze ook bij aan de instandhouding van de bossen.
Brandmeester
Hout heeft volgens de Nederlandse Branchevereniging voor de Timmerindustrie (NBvT) wel te kampen met een misverstand: hout geeft meer brandgevaar. In de Middeleeuwen verwoestten enkele branden een stad als Amsterdam bijna volledig, waarna er een verbod kwam op de bouw van huizen met houten zijmuren. Waar landen als Canada, Schotland, Duitsland en de Scandinavische landen van oudsher al hout als bouwmateriaal gebruiken, richt Nederland zich daarom vooral op bouwen met bakstenen. In een blog schrijft Anoushka Roelofzen van de NBvT dat uiteindelijk ieder materiaal brand, maar dat met hout juist heel brandstabiele constructies mogelijk zijn. Daarbij beschermen gipsplaten en minerale isolatiewol het hout tegen de brand. Dit geldt ook voor de houtskoollaag: deze geeft het hout een isolerende laag, die ervoor zorgt dat het inbranden na een snel begin steeds langzamer gaan. Volgens haar garandeert de combinatie van hout met gipsplaten en isolatie de brandwerendheid.
Noot van de redactie: dit is een aangepaste versie van Tims artikel. Door en publicatiefout stond er eerder een kortere versie.
Verder lezen?
Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?
Word abonnee
- Digitaal + magazine — € 8,00 / maand
- Alleen digitaal — € 6,00 / maand
Terugkerende klant? Klik hier om in te loggen
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen
