Bruinkool stoppen: koste wat het kost!

Vorige week waren de Nederlandse klimaatactivisten Nick en Lena betrokken bij acties tegen de Europese bruinkoolgigant RWE. Door middel van blokkades eisten ze met duizenden activisten het einde van het stoken van bruinkool.

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
Na een twee maanden lange fietstocht arriveerden Lena en ik dan eindelijk op Klimacamp, de jaarlijkse klimaatbijeenkomst in het domein van de grootste CO2-uitstoot van Europa. Toen we vorige week arriveerden telde het kamp net 2000 mensen, drie circustenten en twintig workshoptenten waar allerlei activiteiten werden georganiseerd. Tegen het weekeinde waren er 6000 mensen! Actiekeukens vol gelegenheidskoks; rijen voor de veganistische pizzeria; ontmoetingen bij de afwas; in schorten gestoken toiletvrijwilligers; een discussie over de kampradio: wat op het eerste gezicht als een festival doet voorkomen manifesteert zich bij een ronde over het kamp als een levendige gemeenschap — een tijdelijke autonome zone waar bezoekers deelnemers worden.

Mede door politieke tegenwerking is het kamp dit jaar naar een nieuwe locatie uitgeweken. Wederom in de buurt van Erkelenz, niet ver van spookdorp Immerath. Daarbij noopte de groei van de klimaatbeweging tot het voorzien in meerdere tentenkampen, wat ongetwijfeld heeft geholpen om de inmiddels jaarlijks terugkerende buikgriep-epidemie te voorkomen. Met deze ‘zombiekoorts’ (ik bespaar jullie deze geschiedenis) nog vers in het geheugen is tot verschillende maatregelen besloten, met name met betrekking tot de keuken. ‘Desinfect + wash your hands’, viel overal te lezen. Het verzoek werd een collectief streven, waardoor handen uit-en-ter-na werden gewassen. En zo werd, naast het stoppen van bruinkool, het verhoeden van een uitbraak een belangrijk doel.

Naast een inhoudelijk programma faciliteerde het kamp dit jaar meerdere actie-initiatieven, waaronder Ende Gelände, waarmee we in 2015 ook vanuit Klimacamp vertrokken. Met 1000 mensen probeerden we toen vanuit vier richtingen bruinkoolmijn Garzweiler te bereiken. Het kat-en-muisspel tussen activisten en de politie dat volgde, illustreert de beschermende rol van de overheid ten opzichte van RWE op ondubbelzinnige wijze. Immers, voor Duitsland is RWE zoiets als wat Shell is voor Nederland. Verschillende media reageerden met afschuw op het gewelddadige optreden van de politie, die hun knuppels en pepperspray maar wat graag over de vreedzame meute lieten neerkomen. Ter vergelijking: vorig jaar, in en rondom een mijn in Lausitz was Ende Gelände feitelijk een ‘walk in the park’. De politie legde ons aanvankelijk geen strobreed in de weg, terwijl ze voor RWE dag en nacht paraat staan. Dat de mijn in Lausitz toen in Zweedse handen was verklaard een heleboel.

"toch moreel verwerpelijk dat een bedrijf die de bewoners van de aarde onomkeerbare schade toebrengt door de politie in bescherming wordt genomen"

Zoals verwacht toonde de politie zich vanaf dag één uiterst actief. Bij de ingang van het hoofdkamp werden ID-controles verricht en voertuigen doorzocht. Vanuit het kamp vertrekkende groepen werden tegengehouden en strozakken in beslag genomen. Zoals gebruikelijk waren er duizenden agenten gemobiliseerd, tot de Berlijnse ME aan toe. Bezien in het licht van de geschiedenis is het toch moreel verwerpelijk dat een bedrijf die de bewoners van de aarde onomkeerbare schade toebrengt door de politie in bescherming wordt genomen, terwijl ons geweldloze protest met harde hand wordt onderdrukt? We waren op alles voorbereid. Om het de politie niet te makkelijk te maken zijn we op verschillende momenten met meerdere groepen naar onze doelwitten uitgerukt. Vrijdags, op de eerste actiedag, waren twee groepen erin geslaagd om op het treinspoor naar de Neurath-kolencentrale te komen en wisten zo urenlang de kolenaanvoer te blokkeren. De blokkades werden dezelfde dag nog ontruimd — alle voorbereidingen om het er meerdere dagen uit te houden ten spijt. Op de tweede actiedag was het dan eindelijk onze beurt om toe te slaan. Ook wij gingen voor een spoorwegblokkade bij de Neurath-centrale (die met een CO2-uitstoot van 88,000 ton per dag als de smerigste van Duitsland geldt). De avond tevoren verzamelden we met honderden mensen in het tijdelijke kamp in de richting van ons doelwit.
Na een knusse nacht in een van de overvolle legertenten maakten we ons op voor een bijna vier uur durende wandeling. De mistige ochtend zou een perfecte dekmantel voor ons vertrek zijn geweest, maar het bleef wachten op nog aanrukkende groepen, tot zich een slinger van 1200 in witte overals geklede activisten had gevormd. De energie was opgewekt, het kon beginnen! We waren nog geen tien minuten onderweg of de politie vormde de eerste linie, midden op een kruispunt. Ons hier laten tegenhouden was geen optie, wilden wij onze actie enige kans van slagen bieden. We duwden ons een baan door de politiebusjes en ME’ers, die nu met hun knuppels begonnen te slaan. Na een slopende tocht van bijna 18 kilometer, via landwegen en bietenvelden, kwam de spoorlijn eindelijk in zicht. Honderden agenten hadden ons tot dan toe op de voet gevolgd en geprobeerd te stoppen. Het kon eigenlijk niet mooier, want er stond nu helemaal niets meer tussen ons en de spoordijk. Er was één probleem: de treinen reden nog! Met verminderde snelheid naderden we de dijk, tot het sein ‘veilig’ werd gegeven. Gelijktijdig met de euforie die ons toen ten deel viel kwamen er plots honderden politiebusjes vanonder het spoor aangescheurd. ‘Shit!’ We vielen uiteen als een opgejaagde kudde, om nog net op tijd de spoordijk op te klimmen. Enkele honderden haalden het, maar toen de politie zich eenmaal over de lengte van het spoor had opgesteld was het over en uit. Doordat Lena en ik nog een heel eind verder holden had de rij ME’ers zich nog flink uitgespreid, waardoor anderen gelukkig mogelijkheid zagen om er nog snel doorheen te glippen. Op het punt waar wij dachten te passeren werden mensen met agressie van de dijk weggeslagen en omsingeld. Gelukkig wisten wij met dertig anderen te ontsnappen uit het ‘net’ dat de politie inmiddels om ons heen begon te vormen.
Ook dit jaar heeft Ende Gelände weer grote impact gehad. Niet alleen door de industrie fysiek te hinderen, maar vooral door de legitimiteit van bruinkool te ondermijnen en de wereldwijde strijd tegen fossiele brandstoffen te inspireren. Ondanks de (pro)actieve houding van de politie wisten zo’n 6000 activisten gedurende twee dagen kolentreinen tegen te houden. Na in totaal twintig uur blokkades houden was de productie van de centrale met 40% verminderd. Wat ons in het bijzonder van deze editie bij zal blijven is de vastberadenheid van zoveel mensen om klimaatverandering te stoppen en de onmacht van de autoriteiten om ons ervan te weerhouden hiernaar te handelen. Volgende halte: COP23, van 3 t/m 5 november in Bonn. Sta op voor klimaatrechtvaardigheid en zorg dat je erbij bent!

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons