De cv is passé

Weinig mensen in Nederland zijn zo ver als Boswijk en zijn buren. De meesten hebben thuis een cv-ketel hangen: zo’n weggestopt geval waar je alleen bij stilstaat wanneer je verstijft onder een plotseling ijskoude douche. Toch was de vervanging van de cv-ketel afgelopen week volop in het nieuws. Een brede coalitie van milieuorganisaties, energiebedrijven, cv-ketelfabrikanten en de installatiebranche wil dat cv-ketels per 2021 alleen nog maar worden vervangen door een duurzaam alternatief. Dat kan een all-electric warmtepomp zijn, een zonneboiler, een combinatie van cv-ketel en hybride warmtepomp, of een aansluiting op een warmtenet. Maar is dat haalbaar?

“In wezen is het onderdeel van een integrale aanpak”, zegt Jorien de Lege, campagneleider Energie van Milieudefensie. “Isoleren is altijd de eerste stap, en met een warmtepomp is dat al helemaal nodig.” Toch zijn de zorgen over de kosten van een (hybride) warmtepomp terecht. Hoewel een warmtepomp flink wat energiekosten bespaart, ligt de aanschafprijs (zelfs de goedkoopste variant voor een klein huis komt na aftrek van subsidie uit op circa 3000 euro) fors hoger dan die van een ouderwetse cv-ketel. Tel daar de isolatiekosten bij op en menigeen zal met grote ogen staren naar het slotbedrag. En dan nog al het werk dat erbij komt kijken…

Lucas Boswijk kan daarover meepraten: “Het is een lang en moeizaam proces. Eerst moet je alles isoleren, want een warmtepomp in een niet geïsoleerd huis zal geen energiebesparing opleveren. Dat was een forse verbouwing: alle ramen van dit pand ¬- het stamt uit de jaren zeventig – zijn vervangen. Dan al het uitzoekwerk: op wat voor energieleningen en subsidies heb je recht, wat voor installatie is hier mogelijk en wat heb je daarvoor allemaal nodig, hoeveel het allemaal gaat kosten, en wie het kan installeren. Ik ben alles bij elkaar een jaar of vier bezig geweest met dit project. Je moet het wel leuk vinden.”

De ouderwetse cv-ketel is in alle gevallen een kat in de zak, zegt De Lege. Haar advies: “Als je nu niet anders kan, huur dan tijdelijk een gasgestookte cv-ketel, maar koop ‘m niet.”

Wel is het belangrijk om te beseffen dat de tien huishoudens nog niet helemaal van het gas af zijn: het douchewater wordt nog met gas verwarmd. “Gemiddeld twintig mensen die ‘s ochtends rond dezelfde tijd willen douchen, dat kan een warmtepomp helemaal niet aan – al douchen we in de zomer ook deels met water verwarmd door de zonnecollectoren, omdat de verwarming niet aan staat. Hopelijk vervangen we de warmteboiler in de toekomst, als de techniek verbeterd is.”

Voor Boswijk en zijn buren waren er subsidies van City-Zen, en energieleningen via de overheid (RVO-ISDE). Anders hadden ze het nooit kunnen betalen. Wat de bewoners eerst kwijt waren aan de energierekening is nu voor een deel aflossing. De kosten bleven voor hen op die manier ongeveer gelijk.

Milieudefensie ziet daarnaast ook heil in het intrekken van de korting die groot-energieverbruikers, zoals bijvoorbeeld de Hoogovens, momenteel krijgen. Niet alleen is dat een onheuse subsidiëring van grote bedrijven; bovenal kan dat geld beter in een fonds worden gestoken om huishoudens meer te ondersteunen bij hun energietransitie.

Uiteindelijk wordt iedereen beter van de energietransitie, benadrukt De Lege van Milieudefensie. Maar tot die tijd zullen we allemaal onze schouders eronder moeten zetten, willen we van onze kant voldoen aan het klimaatakkoord van Parijs. Hoe Boswijk de toekomst van energie ziet? “We hebben lang stilgestaan, en nu moeten we opeens hollen. Allemaal over op duurzame energie is natuurlijk mooi, maar de burger betaalt nu voor de transitie. Voor een eerlijke verderling moet er een reële prijs op CO2 komen, zodat ook in de industrie en transport slagen zullen worden gemaakt.”