Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld.
Word abonnee
Bijna tien jaar geleden, in 2009 wonnen wij met ons piepkleine led-lichtbedrijfje
pharox twee bijzondere awards. De eerste was de
Lighting Africa Award, een prijs die de Wereldbank uitreikt voor initiatieven die de 600 miljoen Afrikanen die niet op het lichtnet zijn aangesloten aan elektriciteit kunnen helpen. De tweede prijs die we dat jaar kregen was de
Technology Pioneer Award van het World Economic Forum.
Ledverlichting was toen een supernieuwe lichttechnologie die we in Nederland hadden ontwikkeld en als eerste op de markt brachten. Ten opzichte van veel oude systemen kon je tot wel negentig procent energie besparen. Daardoor was het ook veel beter te combineren met zonne-energie, waardoor het toegankelijk en toepasbaar was voor mensen met weinig geld en zonder toegang tot een vast elektriciteitsnet.
Noodklok voor ongelijkheid
Bij de prijsuitreiking ontmoette ik buiten de aanwezige wereldleiders, industriëlen en wetenschappers ook econoom Robert Johnson, hoofd van de denktank van het
Institute for New Economic Thinking. Hij luidde tijdens het Forum de alarmklok voor de groeiende spanningen door inkomensongelijkheid. We hebben een reeks grenzen overschreden die essentieel zijn voor het functioneren van onze planeet en dat zal zich vertalen in grote ecologische en sociale onrust. De rijksten der aarde ondernemen stappen om zich te beschermen tegen de destructieve consequenties van ons huidige productiesysteem. De armeren kunnen dat niet.“
De rijksten der aarde bereiden zich voor op de “dag des oordeels”. De armen kunnen dat niet.
Ik was het gedrag van de rijksten der aarde een beetje uit het oog verloren, tot ik begin dit jaar
een bijzonder artikel in
The New Yorker las. Hierin komt een jonge Amerikaanse miljonair aan het woord die uitlegt hoe hij zich samen met andere rijkaards serieus en met grote investeringen voorbereid op de ‘dag des oordeels’: het moment waarop klimaatsverandering zulke serieuze vormen aanneemt dat het leidt tot de ineenstorting van onze huidige economisch georiënteerde beschaving. De rijke
doomsday preppers 1 kopen verstopplekken, voorraden, voertuigen en boerderijen op afgelegen locaties. In privégroepen op Facebook wisselen ze klaarblijkelijk tips uit over gasmaskers, bunkers, wapens en locaties die veilig zijn voor de effecten van klimaatverandering.
Te langzaam
Vorige maand zag ik deel twee van de wereldberoemde maar evenzo beruchte en door velen bespotte film
An Inconvenient Truth van klimaatactivist en voormalig Amerikaans vicepresident Al Gore. Meer dan tien jaar na zijn eerste alarmerende film over klimaatveranderingen blijkt in deel twee dat zijn voorspellingen van toen zijn uitgekomen. Alleen dan heftiger en eerder dan hij had voorzien. De afspraken in het Akkoord van Parijs van 2015 gaan uit van een maximale temperatuurstijging van 1,5 graad. De wetenschap, die een temperatuurstijging van 2 graden al desastreus vindt, verwacht op basis van de huidige mondiale koers dat we al richting 3 graden gaan. Bij die situatie worden heel veel plaatsen op aarde onbewoonbaar, waaronder ook een groot deel van Nederland. Het verband tussen oorlogen, grote immigratiestromen, natuurvernietiging, economische problemen, voedselvoorziening, gezondheid, het uitsterven van soorten, de aanslag op biodiversiteit en klimaatverandering worden in Gores film akelig zichtbaar.
Deze informatie wordt een sentiment, een algemeen heersend onrustig onderbuikgevoel dat heel veel mensen dagelijks voelen. Mijn persoonlijke onrust is daarbij dat we in Nederland veel oplossingen voorhanden hebben om de grote rampen die op ons afkomen af te wenden, maar dat we te langzaam handelen. Het is allemaal nog steeds ‘een beetje minder slecht’, ‘een beetje minder vuil’ en ‘een beetje minder oneerlijk’ in plaats van ‘heel goed’, ‘brandschoon’ en ‘goudeerlijk’.
De schouders eronder
“
We kunnen het tij keren. Met waterstof, zeewierplantages, zonne-energie, de eiwittransitie, de deeleconomie en andere innovaties.
In de wereld die ik voor ogen heb, gaat het om duurzaamheid en overvloed voor tien miljard mensen in 2050. Dat is geen droom. Ik onderschrijf slechts de
VN werelddoelen. En als we nu met z’n allen de schouders eronder zetten, weet ik zeker dat we het tij kunnen keren. De energietransitie is daarbij een van de belangrijkste pijlers. Als we op twee januari meteen alle beschikbare innovaties op dat gebied in volle kracht vooruit implementeren, zullen we de doemscenario’s kunnen tegenhouden. Met waterstof in poedervorm, zeewierplantages tussen windmolens op zee, nieuwe zonne-energiesystemen, de eiwittransitie, deeleconomie concepten, burgerinitiatieven en nieuwe financieringsmethoden zullen we over enige tijd niet meer weten waar we met al onze awards naartoe moeten. Ik wens jullie allemaal een prachtig, vernieuwend 2018 toe.
