Beeld: Joop Mommers

Een vliegveld in de Noordzee: duurzaam en toekomstbestendig

Ons nationale vliegveld Schiphol blijft maar groeien, en moet van het kabinet zelfs blijven groeien. Maar de omwonenden zijn er helemaal klaar mee. Dwarsdenker Joop Mommers heeft de oplossing: een vliegveld in zee.

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
Als ‘Klein Duimpje’ maakt Joop Mommers (55), zelfbenoemd visionair en dwarsdenker, grootse plannen. Zoals het idee om een nieuw nationaal vliegveld in zee te bouwen als oplossing voor de problemen bij Schiphol. Minister Cora van Nieuwenhuizen vond de komst van zo’n luchthaven ‘niet realistisch’, vanwege de vliegveiligheid en de hoge kosten. Maar toen had ze Mommers plan nog niet gezien.

In zijn bungalow in de bossen van Rockanje doet hij zijn oplossing voor de bezwaren uit de doeken. Zijn ei van Columbus: bouw het nieuwe eiland NL-Airport – in vroegere plannen Flyland geheten – op voormalige boorplatforms, dan hoef je geen land op te spuiten en kun je het anders financieren.

Beeld: Joop Mommers

Laat de oliemaatschappijen maar meebetalen

“Je hebt er ongeveer 3.500 nodig, heb ik becijferd, en er staan nu al 600 afgedankte platforms in de Noordzee. Die moeten ontmanteld worden, en dat kost geld. Oliemaatschappijen hebben de zorgplicht om ze te demonteren, maar op dit moment doen ze niks. Laat de oliemaatschappijen dus maar meebetalen aan hergebruik van de platforms. Dat is win-win.”

Als Schiphol en Zestienhoven naar zee verdwijnen, komt er daarnaast een enorme lap grond (zo’n 30 vierkante kilometer) vrij voor huizenbouw op een aantrekkelijke plek. “De pensioenfondsen moeten de ontwikkeling van die gebieden financieren. Investeren in veiligheid – een gebied dat bestand is tegen de stijging van de zeespiegel – en woonkwaliteit zou nou eens een goede, binnenlandse bestemming van hun beleggingen zijn.”

Het ligt voor de hand om veel meer op het water te gaan doen

Joop Mommers
Met de pensioenfondsen en de oliemaatschappijen als investeerders moet een nationale luchthaven op zee mogelijk zijn, denkt Mommers. En voor de rest is zo’n plan een kwestie van gebruik maken van de sterke kanten van ons land. “Nederland is een waterland. We hebben in Nederland 70.000 vierkante kilometer wateroppervlakte, tegen 34.000 vierkante kilometer land. Het ligt dus voor de hand om veel meer op water te gaan doen. Wij zijn bovendien een meester in watermanagement. Met zo’n eiland maak je de Nederland groter. En je bent af van de filevorming op land door al het vervoer via bruggen naar het eiland te geleiden.”

Mommers heeft twee brugverbindingen van een goede 10 kilometer vanaf de Tweede Maasvlakte voorzien – op die hoogte komt het eiland. Eén voor personenvervoer per trein of auto, en één voor vracht, aansluitend op de Betuwelijn.

De landingsbanen zien er vanuit de lucht uit als een grote N en L

Ook inventief: het nieuwe vliegeiland zou compact moeten worden, zo’n vijftien vierkante kilometer, door een gestapelde constructie. “De gates komen onder de start- en landingsbanen, dan hoeven de passagiers niet eindeloos met hun bagage te zeulen.” Ondanks de compacte opzet moet het 300.000 bezoekers per dag aankunnen, die er aan boord gaan, maar ook een dagje uit willen beleven, of een congres bezoeken in het bijbehorende Waterstad. Zelfs wonen wordt mogelijk in Waterstad. En Mommers ziet een gelegenheid voor promotie van de ‘BV Nederland’: de landingsbanen zien er vanuit de lucht uit als een hele grote N en L, en er komt een verkeerstoren in de vorm van een tulp.

Geen boekhoudersmentaliteit

Het is een duurzame, toekomstbestendige oplossing, zegt Mommers. Natuurlijk moeten vliegtuigen schoner worden (hij heeft nog wel ideeën voor biobrandstoffen uit biogas – drijvende algenbakken op de Noordzee), maar je kunt alvast beginnen de luchthaven circulair te maken en het vervoer erheen te verduurzamen.

Technisch is het uitvoerbaar, daarvan is hij overtuigd. “Ik heb mijn hele leven in de bouw gezeten. En ik doe onderzoek op een bijzondere manier: om mijn oplossing onderuit te halen, niet om ‘m te bevestigen.”

Het plan uitvoeren vraagt om langetermijnvisie, en geen boekhoudersmentaliteit. “Van Nieuwenhuizen begon bij een vliegveld in zee meteen over kosten van 40 miljard. Dat is de verkeerde volgorde. Denk in oplossingen, en zoek dan naar het geld. Bestuurders werken op de korte termijn. In het eerste jaar willen ze hun verkiezingsbeloftes waarmaken. Het tweede jaar is pappen en nathouden en in het derde jaar willen ze scoren met het oog op hun herverkiezing en gaan ze lastige dossiers doorschuiven.”

Ik heb nog niks van de minister gehoord. Ze luistert natuurlijk niet zo snel naar een snotneus uit Rockanje

Rond de groei van Schiphol zou een fundamentele discussie nodig zijn, vindt Mommers. Is het nodig dat we de eerste en beste luchthaven van Europa hebben? Wat zijn de milieugevolgen daarvan? Moeten we niet veel meer investeren in snelle treinverbindingen binnen Europa?

Voor hemzelf is de ruime blik makkelijker, geeft hij toe. Na het faillissement van zijn bouwconsultancy is Mommers niet meer bezig met zijn eigen verdienmodel. Het geeft hem de vrijheid belangeloos vooruit te denken. “De wereld zit helaas zo in elkaar dat mensen pas na gaan denken als ze ervoor betaald worden. Ik wil geen vraag van een klant hebben, want dan moet ik een antwoord geven. Ik wil breed kijken en een zinvolle maatschappelijke bijdrage leveren door me op complexe problemen te storten.”

Cora van Nieuwenhuizen heeft zijn plan ontvangen. “Ik heb nog niks gehoord. Ze luistert natuurlijk niet zo snel naar een snotneus uit Rockanje. Toch heb ik de hoop dat er wat van mijn ideeën doorsijpelt. We leren af om breed te denken en dromen te koesteren. Als je afstand neemt, zie je pas hoe dwaas het is wat we nu aan het doen zijn. Dat we voor het vuil en de problemen geen verantwoordelijkheid nemen en ze als erfenis achterlaten voor de volgende generatie. Ik wil dat onze erfenis positief wordt.”

Het volgende plan: waterkracht in Nederland

Joop Mommers is net zo out of the box als bij het vliegveld op zee aan de slag gegaan met waterkracht, in zijn ogen de oplossing voor de energietransitie. “Wat is er nodig om energie te kunnen opwekken met behulp van water?”, schrijft hij in het voorwoord bij zijn nieuwe plan, dat nog volop in ontwikkeling is. “Het antwoord is: beweging. Het water moet in beweging zijn. De stroming van het water, of het verval zorgt daarvoor. En dan gooien we in Nederland de deur dicht met de gedachte: ‘Nederland is vlak. We hebben maar minimale stroming en minimaal verval. De energiewinning uit water is dus geen optie.’ Maar daar denkt Plan-Mommers dus anders over.”

De oplossing is Mommers idee van de watervalput die overal in de 70.000 vierkante meter wateroppervlakte in Nederland (het ‘stuwmeer’) geplaatst kan worden. Het vallende water in de put drijft een turbine aan die energie produceert. “Ik heb ook een oplossing gevonden voor hoe het vallende water weer terugkomt in het stuwmeer zonder gebruik te maken van een pomp. Da’s gewoon natuurkunde: de wet van de communicerende vaten en de waterslag.”

“Het rendement van waterkracht is veel groter dan dat van zon en wind. We hebben 7,8 miljoen huishoudens die gemiddeld 3.500 kW elektriciteit verbruiken. Als je dat naar windmolens vertaalt, heb je er 13.000 van 4 mW van nodig. Die ruimte hebben we niet. Op zee moeten windmolens 800 meter uit elkaar staan. Op land acht maal de diameter van de rotor met bladen. Dan beslaan ze 10 procent van ons totale land- en zeeoppervlak. Daarmee gaan we het dus niet redden.”

Mommers’ gerealiseerde en nieuwe plannen zijn te downloaden op www.joopmommers.com

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Verder lezen?

Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?

Word abonnee

  • Digitaal + magazine  —   8,00 / maand
  • Alleen digitaal  —   6,00 / maand
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen

Factuurgegevens

Je bestelling

Product
Aantal
Totaal
Subtotaal in winkelwagen  0,00
Besteltotaal  0,00
  •  0,00 iDit is het bedrag dat automatisch van je rekening wordt afgeschreven.

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons