Ruim baan voor de sluipwesp en de loopkever

Kan de landbouw zonder natuurvernielende chemie – kunstmest en bestrijdingsmiddelen – van grote concerns? OneWorld ging op zoek naar akkerbouwers die gifvrij boeren.

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
René Groenen en Gineke de Graaf zijn met hun bedrijf de Beersche Hoeve de Nederlandse pioniers op het gebied van biologisch-dynamische zaadteelt.

‘De weg van de industriële landbouw is een doodlopende’

“Om groente te kunnen verbouwen heb je zaad nodig. Het beste is om dat zaad uit eigen oogst te vermeerderen, vinden wij. Maar als je dat niet wilt of kunt, dan kun je bij ons terecht. Wij vermeerderen en veredelen zaad. Bij zaadveredeling – het ontwikkelen van nieuwe plantenrassen – gaan we heel anders te werk dan multinationals als Monsanto. Zij gaan uit van een omgeving waarin kunstmest en chemische bestrijdingsmiddelen worden gebruikt, en ontwikkelen planten die daar goed in gedijen. Wij zoeken juist naar planten die in een levende bodem zelf hun kostje bij elkaar kunnen scharrelen om gezond te blijven.

Je kunt een plant zien als een thermometer voor de kwaliteit van de bodem en het leven erin. Als een plant ziek wordt, betekent dat dat de omgeving niet gezond is. Het gebruik van kunstmest en bestrijdingsmiddelen is alleen maar symptoombestrijding, je past de planten aan zodat ze in een zieke omgeving kunnen overleven. Wij kijken liever welke omstandigheden ideaal zijn voor planten.”

Zodra we een nieuw ras op de markt brengen, mag iedereen dat gebruiken

“Als boer moet je ingrijpen in de natuur, en heb je relatief veel exemplaren van een soort. Tegelijkertijd moet je binnen die kaders zorgen voor zo veel mogelijk diversiteit en een vruchtbare bodem. Dan heb je geen chemische bestrijdingsmiddelen nodig. Natuurlijk worden bij ons ook planten ziek. Maar als van de honderd planten er twintig doodgaan of ziek worden, kan je er tachtig oogsten. Dat is toch prima? De industrie zoekt naar resistentie, wij zoeken naar tolerantie. Dat is een hele andere insteek. Want resistentie is tijdelijk, uiteindelijk verlies je altijd. De ziekteverwekkers worden sterker totdat ze erdoorheen breken.

De weg van de industriële landbouw is een doodlopende weg, en dat weten de grote bedrijven zelf ook. Maar voor ons bedrijf is het ook nog zoeken, we zijn in Nederland pioniers op het gebied van biologisch-dynamische zaadteelt. We vinden het ontwikkelen van nieuwe rassen te belangrijk om aan het commerciële bedrijfsleven over te laten. Zodra we een nieuw ras op de markt brengen mag iedereen dit gebruiken, er zit geen patent of kweekrecht op. Planten zijn leven, je kunt niet zeggen: die is van mij.

Maar we hebben natuurlijk wel inkomsten nodig. Daarom hebben we ons aangesloten bij een Duitse coöperatie. Via hen ontvangen we schenkingen. Het is een andere manier van denken: de maatschappij zal hier geld voor over moeten hebben. Uiteindelijk gaat het ons erom dat de boeren zelf weer de macht krijgen, in plaats van de grote bedrijven.”

'Mentaal voel ik me multimiljonair'

Louis Dolmans zorgt met de juiste bloemen voor sluipwesp en met keverbanken op zijn akkers het hele jaar door voor biologische plaagbestrijding.

“Ik wilde altijd al boer worden, maar ik ben pas acht jaar geleden begonnen. Daarvoor was ik onder andere manager, econoom en wethouder. Vanaf het begin heb ik gezegd: ik ga het zonder chemicaliën doen. Nog geen grammetje. Dan maar geen oogst als het misgaat.

Belangrijk is dat je niet tegen de natuur inwerkt, maar met de natuur mee. Dat begint bij een zo hoog mogelijke biodiversiteit op je land. Als je fruitbomen plant, lijkt het efficiënt om een rij van dezelfde soort neer te zetten. Maar zo kunnen ziektes zich razendsnel verspreiden. Ik kies dus voor verschillende bomen, afgewisseld met bessenstruiken, bloemranden en heggen.

Ook in de akkerranden zaai ik speciale bloemenmengsels. Daar komen insecten op af die de natuurlijke vijand zijn van plaaginsecten, zoals het graanhaantje die de hele graanplant kaalvreet. Met de juiste bloemen lok ik de sluipwesp, die vervolgens eitjes legt in de larven van graanhaantjes, waardoor die niet uitkomen. Loopkevers zijn ook nuttig, daarvoor leg ik midden in de akkers keverbanken aan. Zo zorg ik het hele jaar door voor biologische plaagbestrijding.”

Ik verkoop naast de oogst ook de schoonheid van het landschap

“Ook tegen het onkruid moet je iets verzinnen, anders staat het land binnen de kortste keren vol met distel, herik en natte vogelwikke. Dat betekent dus in het voorjaar regelmatig wieden. Totdat het broedseizoen voor vogels begint, dan laat ik het land met rust tot de oogst. Als het onkruid echt te erg wordt, laat ik vogeltellers eerst onderzoeken waar de nesten zitten. Ik fantaseer er nu over om de nesten op te sporen met een drone. Ik vind het mooi om ouderwetse methodes te combineren met moderne technologieën.

Graanteelt is eigenlijk de meest onrendabele vorm van landbouw. Toch wil ik geen andere gewassen, ik vind graan zo mooi en het trekt zoveel vogels aan. Financieel kan het uit, want ik verkoop naast de oogst ook de schoonheid van het landschap. Mijn land is onderdeel van Park Lingezegen, een landschapspark dat is gericht op educatie en recreatie in de natuur. Daar komen veel mensen op af, het is land om van te genieten. Vooral rondom steden is dat belangrijk, ik wil laten zien dat het platteland ook mooi kan zijn en niet zo kaal hoeft.

Mijn manier van boeren werkt en ik kan er de kost mee verdienen. Meer heb ik niet nodig. Op de bank staat net genoeg om van te leven, maar mentaal voel ik mij multimiljonair.”

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Verder lezen?

Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?

Word abonnee

  • Digitaal + magazine  —   8,00 / maand
  • Alleen digitaal  —   6,00 / maand
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen

Factuurgegevens

Je bestelling

Product
Aantal
Totaal
Subtotaal in winkelwagen  0,00
Besteltotaal  0,00
  •  0,00 iDit is het bedrag dat automatisch van je rekening wordt afgeschreven.

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons