Bea Blokhuis is één van de Groningse bewoners die het zat is; vanuit haar met tulpen versierde tuin in het Groningse Delfzijl doet zij haar verhaal. “Ik kreeg de boodschap om niets meer te planten in mijn tuin, aangezien het huis ‘binnenkort’ wordt versterkt 1. Maar ik deed het toch”, vertelt ze lachend. Blokhuis vertelt wat zij en haar mede-Groningers doen terwijl ze met een onveilig huis zitten en eindeloos op een oplossing van hogerhand wachten.
Durf te klagen en verzet je tegen beslissingen
Blokhuis blijft ongerust over de veiligheid van haar huis. In 2015 meldt ze zich bij het Centrum Veilig Wonen (CVW), een organisatie die woningen en gebouwen in het aardbevingsgebied inspecteert. Ze krijgt te horen dat ze niets te vrezen heeft: de constructie van haar huis zou stabiel zijn. Blokhuis wil het rapport zien waar dit in staat, maar krijgt te horen dat dat niet bestaat. In 2018 krijgt ze uiteindelijk een document dat vol fouten en gebreken staat. “Het aanbod voor schadevergoeding dat erin stond vermeld, was ook maar een fractie van de daadwerkelijke schade. Daar kon ik niet mee akkoord gaan.” Zodoende besluit ze de Arbiter Bodembeweging in te schakelen.
Wees voorbereid op een lange rechtszaak
Hoewel zo’n juridische strijd veel energie en geld kost, profiteren uiteindelijk álle gedupeerden van succesvolle rechtszaken, benadrukt de Stichting Recht voor Groningen op haar website. De organisatie beschikt over een fonds voor het bekostigen van individuele rechtszaken.
Sinds 3 juli kunnen huishoudens en bedrijven in Groningen, en delen van Drenthe en Friesland, kiezen voor de ‘stuwmeerregeling’: een eenmalige vergoeding voor hun aardbevingsschade. Een teveel, een ‘stuwmeer’, aan lang openstaande meldingen kan zo worden weggewerkt. In ruil voor de eenmalige vergoeding van 5000 euro moet een huishouden of bedrijf lopende schadeclaims intrekken. Binnen de eerste week hadden al meer dan drieduizend huishoudens en bedrijven gekozen voor de vergoeding; 166 adressen hebben ervoor gekozen om in de lopende procedure te blijven, in de verwachting dat ze dan een hogere schadevergoeding krijgen.
Stel de juiste vragen
“De NAM moet bewijzen dat de schade níet door aardbevingen komt. Zo werkt ‘omgekeerde bewijslast’
Als Blokhuis met een vraag zit, schroomt ze dan ook niet die openbaar te maken. “Als ik openbare antwoorden wil uitlokken, dan tag ik de Tijdelijke Commissie Mijnbouwschade Groningen op Twitter. Zo hebben andere gedupeerden ook iets aan hun reactie.”
Vorige week besloot de Hoge Raad dat niet alleen de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) aansprakelijk is voor de schade die door gaswinning in Groningen ontstaat, maar ook de staat. De uitspraak kwam nadat een Gronings echtpaar met aardbevingsschade een rechtszaak spande tegen de NAM, de staat, Energie Beheer Nederland (EBN) en Maatschap Groningen. De rechtbank Noord-Nederland stelde vragen aan de Hoge Raad, welke besloot dat Nederlandse staat (indirect) verantwoordelijk is. De Raad deed ook uitspraken over waardedaling van huizen en immateriële schade.
Door de uitspraak zullen gedupeerden waarschijnlijk sneller zekerheid krijgen in lopende procedure, maar wat dit precies zal inhouden voor individuele gevallen kan nog niet worden gezegd. Toch is de Groninger Bodem Beweging erg positief over de uitspraak.
Probeer het niet alleen op te lossen
Als Blokhuis met vragen zit, stelt ze die in de besloten Facebook-pagina van de Groninger Bodem Beweging (GBB), een vrijwilligersorganisatie waar ze actief lid van is. “Ook op de pagina’s van andere organisaties, zoals het Groninger Gasberaad, GroningenSterk en Ons laand, ons lu, kunnen mensen hun vragen kwijt.” Soms gaat Blokhuis rechtstreeks bij andere leden van de GBB of het bestuur te rade of kijkt ze op de website van Hilda Groeneveld, (mede)oprichter van de GBB.
Bij Stut en Steun kunnen gedupeerden gratis hulp en advies krijgen. Deze organisatie helpt onder anderen met het schrijven van bezwaarschriften en het voorbereiden van een arbiterzaak. Ook vragen rond versterking van het huis kunnen daar worden besproken.
Op het platform Houd Groningen Overeind worden alle ontwikkelingen rond de gaswinningsproblematiek bekend gemaakt, zodat Groningers altijd op de hoogte zijn van hun rechten, de nodige kennis hebben van gaswinning en de gevolgen ervan, en tegelijk de kans hebben hun eigen verhaal te delen.
Verenig je
Spreek je uit over de toekomst
“Overheden en bedrijven weten niet altijd wat het beste is voor de burger
- Gebouwen die onvoldoende bestand zijn tegen zware aardbevingen worden – preventief – versterkt. Zo kunnen de bewoners het gebouw veilig verlaten bij een zware beving. ↩︎
- De Onafhankelijke Raadsman beslecht geschillen over aardbevingsschade. ↩︎
Verder lezen?
Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?
Word abonnee
- Digitaal + magazine — € 8,00 / maand
- Alleen digitaal — € 6,00 / maand
