Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld.
Word abonnee
Met blauwe slofjes om de schoenen, die moeten voorkomen dat het vuil van de bouwput binnenkomt, betreden we het nieuw ogende pand aan de Amsterdamse Zuidas. Rijen opeengestapelde stoelen staan onder het ‘aluminium bladerdak’ te wachten tot ze plaats mogen nemen achter de ronde tafeltjes in de hal. Over een paar dagen zullen de eerste werknemers intrekken. Terwijl de elektriciteitsbedrading nog uit de plafonds hangt, nemen de mensen van de Nationale Postcode Loterij, de BankGiro Loterij en de VriendenLoterij straks plaats achter hun bureau
Een weeshuis
Het nieuwe onderkomen van de drie loterijen is een locatie waar voorheen pop-up restaurant Baut tijdelijk zetelde. “Het was het weeshuis van de buurt, niemand wilde het hebben”, vertelt Yolanda Loudon, die vanuit de loterijen het duurzame interieurproject begeleidde. Het pand stond geruime tijd leeg. Maar de drie loterijen zagen potentie in de grijze blokkendoos en besloten dat dit het nieuwe ‘thuis’ zou worden voor hun zeshonderd werknemers.
“De delen zijn zo voorzichtig mogelijk uit elkaar gehaald, weer vermalen en gebruikt voor de nieuwe ondergrondse parkeergarage
Hoewel het bestaande gebouw behouden is gebleven, zijn wel de oude gevels vervangen omdat die niet voldoende isoleerden. “Deze delen zijn zo voorzichtig mogelijk uit elkaar gehaald, weer vermalen en gebruikt voor de nieuwe ondergrondse parkeergarage”, legt Loudon uit. “Ook probeerden we zo weinig mogelijk stof- en geluidsoverlast te veroorzaken voor de buurt.” Omdat niet alles gesloopt werd, er een plaatselijke bouwplaats was en er werd hergebruikt, is er veel bespaard op de CO2-uitstoot. Ook is er geprobeerd zo weinig mogelijk stof- en geluidsoverlast te veroorzaken voor de buurt. En daarin zijn ze geslaagd, constateerde de onafhankelijke stichting Bewuste bouwers die hen daarop beoordeelde.
Besparing CO2-uitstoot door hergebruik
Wanneer je 500 kilogram beton- en metselpuin, dat vrijkomt bij de ontmanteling van een gebouw, verwerkt in een nieuw pand, levert dat een besparing op van 115 kilogram CO2 per ton ten opzichte van het simpelweg verbranden. Deze besparing is vergelijkbaar met de CO2-uitstoot van 600 kilometer autorijden; dat is ongeveer drie keer op en neer van Groningen naar Nijmegen.
Wanneer je 500 kilogram beton- en metselpuin, dat vrijkomt bij de ontmanteling van een gebouw, verwerkt in een nieuw pand, levert dat een besparing op van 115 kilogram CO2 per ton ten opzichte van het simpelweg verbranden. Deze besparing is vergelijkbaar met de CO2-uitstoot van 600 kilometer autorijden; dat is ongeveer drie keer op en neer van Groningen naar Nijmegen.
Architectenbureau Benthem Crouwel, dat ook een nieuw gezicht gaf aan Rotterdam Centraal en de ‘badkuip’ van het Stedelijk Museum in Amsterdam ontwierp, werd ingehuurd voor het duurzame ontwerp. Het gebouw werd goed geïsoleerd, kreeg een warmtekoude-opslag, honderden zonnepanelen en een aluminium bladerdak in de hal voor het filteren van zonlicht, waardoor het ’s zomers binnen koeler blijft.
Het ontwerp kreeg het zogenaamde BREEAM-NL Outstanding-certificaat voor nieuwbouw en renovatie, een vijfsterrenscore op duurzaamheid in de bouw. In december wordt het eindoordeel geveld na de oplevering van het pand. Er is gebruik gemaakt van hernieuwbare en hergebruikte materialen en wc’s worden doorgespoeld met regenwater. Ook is een BREEAM Excellent-certificaat behaald voor de sloop, vrij uitzonderlijk, omdat duurzaam slopen in de bouwwereld nog weinig gebeurt. In Nederland zijn er twaalf sloopprojecten die een BREEAM-certificaat hebben.
Isoleren met schimmels
In het gebouw zijn innovatieve en hergebruikte materialen terug te vinden van kleine bedrijven, die financieel worden gesteund door de loterijen. Zoals 3D-geprinte vloeren van Aectuals, vilten wandbekleding van iDid, gemaakt van oude legeruniformen, energieopwekkende ramen van Physee en isolatiemateriaal gemaakt van myco foam-schimmels door Ecovative.
“Alle meubelstukken moesten mee verhuizen
Tijdens de verhuizing kreeg het interieurbureau de opdracht dat er geen meubels weggegooid mocht worden. “Alle meubelstukken moesten mee verhuizen”, vertelt interieurarchitect Edward van der Poll van designstudio D/Dock die samenwerkt met Loudon. Hij richtte eerder het duurzame kantoor in van Google in Amsterdam. Waar het interieur bij Google vooral een beetje gek moest zijn, met afbeeldingen van stroopwafels aan het plafond, wilden de loterijen vooral een huiselijke sfeer neerzetten.
“Vroeger verdween alles na ongeveer vijf jaar weer de prullenbak in en kwam er wat nieuws. Dat kan nu niet meer
“Dat zie je terug in de warme kleuren en de stoffering. We hebben niet voor roltapijt gekozen, maar voor tapijttegels. Roltapijt is vloerbedekking en wordt vastgelijmd. Dat krijg je er later niet meer goed uit. Tegels liggen los, je kunt ze gemakkelijk weer hergebruiken”, licht Van der Poll toe terwijl hij demonstratief een tegel lostrekt. Hoewel nog niet iedereen overtuigd is van hergebruik en recycling in de interieurwereld, ziet Van der Poll een mentaliteitsverandering ontstaan: “Vroeger verdween alles na ongeveer vijf jaar weer de prullenbak in en kwam er wat nieuws. Dat kan nu niet meer.”
“De meeste nieuwe meubels die we kochten, zijn duurzaam gemaakt óf tweedehands van Marktplaats”, vult Loudon aan. Dat laatste bleek een uitdaging. “Alles nieuw kopen is niet zo moeilijk. Maar precies zes dezelfde stoelen vinden op Marktplaats wel. En hoe voorkom je dat het er niet uitziet alsof je de kringloopwinkel hebt leeg gekocht?” Om dat laatste te voorkomen, zijn er toch ook nieuwe spullen gekocht.
“Dit project is heel sterk in het gebruik van hernieuwbare materialen en in de energiehuishouding”, concludeert Andre Dröge die BREEAM-assessor is. “Het gebouw an sich is energieneutraal. Maar wanneer je kijkt naar de mensen in het gebouw, denk aan het stroomverbruik van laptops, de koffieautomaat en de tv-studio die er komt, dan verbruiken die veel meer stroom dan dat er wordt opgewekt.” De ruim 950 zonnepanelen op het dak geven onvoldoende energie. “Het dak is er simpelweg niet groot genoeg voor.”
Wat is BREAAM?
Het keurmerk Building Research Establishment Environmental Assessment Method, oftewel: BREEAM-NL beoordeelt kantoren, winkels, scholen, industriële gebouwen, woningen, bijeenkomst- en logiesfuncties en datacenters op hun duurzaamheidsprestatie. Het keurmerk kijkt naar de duurzaamheidsscores op het gebied van: management, gezondheid, energie, transport, water, materialen, afval, landgebruik en ecologie, en vervuiling.
Andere duurzaamheidskeurmerken voor gebouwen in Nederland zijn: het Energielabel, de Energieprestatienorm (EPC), GreenCalc, GPR-Gebouw, Eco-Quantum en LEED.
Het keurmerk Building Research Establishment Environmental Assessment Method, oftewel: BREEAM-NL beoordeelt kantoren, winkels, scholen, industriële gebouwen, woningen, bijeenkomst- en logiesfuncties en datacenters op hun duurzaamheidsprestatie. Het keurmerk kijkt naar de duurzaamheidsscores op het gebied van: management, gezondheid, energie, transport, water, materialen, afval, landgebruik en ecologie, en vervuiling.
Andere duurzaamheidskeurmerken voor gebouwen in Nederland zijn: het Energielabel, de Energieprestatienorm (EPC), GreenCalc, GPR-Gebouw, Eco-Quantum en LEED.
Verder lezen?
Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?
Word abonnee
- Digitaal + magazine — € 8,00 / maand
- Alleen digitaal — € 6,00 / maand
Terugkerende klant? Klik hier om in te loggen
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen
