Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld.
Word abonnee
In mijn vorige blog schreef ik over
‘Parijs in de polder’. Over het proces dat de komende tijd moet leiden tot een breed gedragen, effectief en uitvoerbaar klimaatakkoord.
Aan verschillende ‘sectortafels’ wordt hier momenteel over gesproken.
1 Ik eindigde mijn verhaal met een optimistische noot: Nederlandse jongeren dragen actief bij aan dit proces en aan de kwaliteit van de uitkomst. Ook zij zitten aan de tafels. Ze hebben zich op verschillende manieren georganiseerd en proberen via bijvoorbeeld de
Jonge Klimaatbeweging en de
Klimaat en Energie Koepel jongeren in alle hoeken van de samenleving te bereiken en vertegenwoordigen.
‘Jongerenparticipatie’ is echter veel breder dan de bezetting van de klimaattafels. Alleen al het gebruik van deze term verraadt het perspectief van de gebruiker ervan – die hoort zelf niet bij die groep. Nu is dat in mijn geval misschien niet zo gek, wanneer we de jongere zouden definiëren aan de hand van zijn of haar leeftijd. Hoewel ik in mijn samenwerking met verschillende jongerenorganisaties vele definities ben tegengekomen, was deze nog nooit zo ver opgerekt dat ik daar met mijn 45 jaar onder viel.
Stappenplan klimaatakkoord
Medio juli zal het voorstel voor de hoofdlijnen van een klimaatakkoord worden gepresenteerd. Die worden vervolgens doorgerekend door het PBL en CPB, zodat de effecten van het akkoord zo duidelijk mogelijk zijn, ook voor burgers. Aan het eind van het jaar moet het akkoord dan een echt akkoord worden, ondertekend door alle betrokken partijen en besproken in de Tweede Kamer. Daarna, in 2019, gaat de belangrijkste fase van start, die van de uitvoering van alle plannen.
“
Waarom verdoe ik mijn tijd toch met die jongeren?
Het reduceren van jongeren tot hun leeftijd doet jongeren echter tekort. Vrij naar
prinses Maxima zeg ik: ‘de’ jongere bestaat niet. Ik ontmoet bij mijn bezoeken aan onder andere scholen en universiteiten een grote diversiteit aan jongeren, van verschillende leeftijden, verschillende opleidingsniveaus en van verschillende herkomst. Deze jongeren hebben gemeen dat ze zich zorgen maken om hun toekomst en dat ze bruisen van de ideeën daar wat aan te doen.
Nog steeds onderscheidt dat hen niet van ‘de ouderen’ die ik tegenkom. Daar vind ik dezelfde zorgen en ook veel initiatieven om bij te dragen aan de klimaattransitie, zoals Grootouders voor het klimaat. Bovendien hebben die ouderen vaak ook nog de invloed en het geld om daar iets mee te doen. Kortom, waarom verdoe ik mijn tijd toch met die jongeren?
Ook mijn toekomst
Zeggen dat het om hun toekomst gaat, vind ik ook nog steeds geen goed argument. Ook al pas ik niet meer in het jongerenhokje, het gaat toch hopelijk ook over mijn toekomst. Zo ver kijkt dat Parijs-akkoord nou ook weer niet vooruit. Met een beetje goede wil en wat geluk zit 2050 er ook voor mij nog in. De waarde van jongerenbetrokkenheid bij dit thema zit ‘m wat mij betreft in iets anders. We zitten met zijn allen in deze situatie omdat we altijd hebben gedaan wat we hebben gedaan: consequent de grenzen van onze leefomgeving overschrijden voor onze eigen behoeften.
“
Als jongere heb je het probleem dat je veel van je kennis, kunde en gedrag overgedragen krijgt door de generatie voor je
De ‘we’ in de vorige zin omvat alle generaties, maar toch vooral de oudere. Jongere generaties hebben het grote voordeel dat ze nog niet vastzitten in het grenzeloze systeem van ‘meer en groter’. Van lineair denken (een product is iets dat je koopt en weggooit) in plaats van circulair. En van afwentelen op de toekomst. Als jongere heb je wel het probleem dat je veel van je kennis, kunde en gedrag overgedragen krijgt door de generatie vóór je: je ouders, je leerkrachten, je rolmodellen. Dat doorbreken is nog niet zo eenvoudig.
Toch zit ‘m in dat spanningsveld wel de waarde van de betrokkenheid van jongeren. Het stellen van de kritische vragen bij het waarom van keuzes en gedrag. Het bieden van een alternatief perspectief. En laten zien dat het ook anders kan. Dat geluk niet afhangt van bezit. Zo vertelden studenten van de Universiteit van Wageningen mij vorige week dat het allang niet meer zo belangrijk wordt gevonden om een eigen auto te hebben.
Vertroebelde blik
Terwijl ik dit opschrijf, besef ik dat ik hiermee wederom geen representatief beeld schets van de jongere generatie. De diversiteit die prinses Maxima in 2007 beschreef tref ik ook aan bij jongeren. Mijn blik wordt vertroebeld door de wereld waarin ik opereer. Ik kom bovengemiddeld veel in klimaat geïnteresseerde mensen tegen. Maar er zijn in Nederland wel degelijk ook veel jongeren die zich gedragen zoals ‘de ouderen’, die niet weten wat er aan de hand is met het klimaat of die het niets interesseert. Kortom, niemand is te reduceren tot zijn leeftijd.
“
Niemand is te reduceren tot zijn leeftijd
Ik blijf zitten met de vraag hoe geëngageerde en gemotiveerde jongeren nog beter hun invloed kunnen aanwenden. Hoe ze dit kunnen in de richting van oudere generaties, maar zeker ook in de richting van andere jongeren, zodat we de valkuil van het verkeerde voorbeeld omzeilen. Rondom deze vraag ga ik met iedereen die dat wil het gesprek aan, te beginnen op 9 juli in Pakhuis De Zwijger in Amsterdam. Op die avond praat ik over effectief in actie komen met onder andere Talitha Muusse (KEK, Energieboot), Martijn Visser (VN Jongerenvertegenwoordiger), Yvonne van Sark (Young Works) en Nick van Bree (Jonge Klimaatbeweging).
Klimaat voor jongeren: Hoe beïnvloeden concrete acties en ideeën van jongeren de besluitvorming over klimaat? Pakhuis de Zwijger in Amsterdam, 9 juli om 20.00
