Tijdens de laatste week van Greta’s protest begonnen ook in Den Haag klimaatprotesten geleid door scholieren. Ook zij staken drie weken hun schoolbezoek, in de hoop dat jongeren in een ander land het stokje weer van hen zullen overnemen. Maar waar staan Nederlandse leerlingen eigenlijk als het gaat om het klimaat? Maken zij zich zorgen? Zijn ze bereid offers te maken voor een groenere toekomst? OneWorld sprak vier Nederlandse tieners: van activistisch tot onverschillig.
“Veel van de soja-productie gaat naar de koeien, waardoor oerwouden worden gekapt. Dat is wel minder
Wat doe jij zelf voor het klimaat?
“De afgelopen week heb ik geprotesteerd in Den Haag, voor het klimaat en om Greta te helpen. Daarnaast eet ik vanaf mijn tiende geen vlees meer, en ik heb nu ongeveer een jaar een YouTube-kanaal met mijn twee beste vriendinnen. Het heet ‘Dat kan anders’. Hier plaatsen we filmpjes over wat je allemaal kan doen voor het klimaat, zoals staken. We hebben ook gespeecht voor de gemeenteraad en gedemonstreerd. En ik wil heel graag lid worden van PINK! de jongerenvereniging van de Partij voor de Dieren, maar dat kan pas als ik 14 ben.”
Sterre Beekhoven (17), Amsterdam
“Ik draag niet sterk bij aan een beter klimaat, maar ben er wel mee bezig. Zo heb ik nog nooit vlees gegeten. Daar ben ik al mee opgevoed, maar ik vind het ook zielig voor de dieren. Daarnaast stoten koeien veel methaan uit en gaat veel van de soja-productie naar de koeien, waardoor oerwouden worden gekapt. Dat is wel minder. Verder gaat er veel waterproductie naartoe en er worden best veel geneesmiddelen in vee gestopt. Dat is niet fijn om zelf te eten.”
Sam van Outheusden (16), Amsterdam
“Ik doe niet zo veel. Maar ik probeer er wel op te letten dat ik bijvoorbeeld het licht uitzet. We hebben LED-verlichting thuis. Mijn ouders zijn er meer mee bezig dan ik. Zo hebben we thuis zonnepanelen en een warmtepomp. Die zit onder het huis, daar halen we ons warme water vandaan.”
Mels Tijdgat (18), Rotterdam
“Ik ben veganist en koop in de toekomst het liefst tweedehands of vintage kleding. Ik probeer altijd met de fiets te gaan en lees veel boeken, maar doe dit bewust via e-books. Ik douche heel kort, en weiger wegwerpbordjes in de schoolkantine. Op het moment woon ik bij mijn vader, maar ik wil later zo duurzaam mogelijk wonen. Bijvoorbeeld in een Tiny House, een huis dat 100 procent zelfvoorzienend is, of in een sustainable village. Ik ben overgestapt naar de Triodos Bank. Ook ben ik twee dagen bij de staking geweest in Den Haag. Tot slot ben ik aangesloten bij PINK! Verder ben ik van plan een studie en baan te kiezen die zijn gericht op duurzaamheid.”
“Als je kinderen wilt ga je die niet in een wereld neerzetten waar je niks om geeft
Denk je weleens na over de wereld die wij achterlaten voor volgende generaties?
“Dat is niet een hele mooie wereld denk ik. Ik ben best bang dat we later niet veel natuur overhebben. Daarom vind ik het ook zo belangrijk om na de middelbare school bos- en natuurbeheer te studeren. Daarmee kan ik onderzoek doen naar hoe we betere stukken natuur kunnen aanmaken in Nederland. Zo hebben we in ons kleine landje niet veel plaats voor bomen, bos of groen omdat er steeds meer bebouwde gebieden bijkomen. Met zo’n studie kijk je hoe parken toch in steden kunnen worden aangelegd, op een manier die goed is voor mens, dier en de ecostructuur daaromheen.”
Sam
“Soms. Al denk ik niet dat het aan mij is, maar meer aan de wereldleiders. Zij hebben het klimaatakkoord gemaakt. Dat vind ik heel goed. Zij kunnen daar zo veel meer aan doen dan wij allemaal in ons eentje. Ik vind het wel heel erg wanneer regeringen zich niet aan de afspraken houden. Maar ik ben zelf best passief in actie ondernemen in deze kwestie. Ik heb niet het gevoel dat ik er zo veel aan kan doen door te protesteren. En het is ook niet zo dat ik daar veel tijd voor wil maken.”
Geertje
“Eigenlijk wel. Zo vraag ik me af of ik later wel kinderen moet nemen. Want dan komen zij op een wereld terecht die helemaal niet goed is, en dat lijkt me lastig.”
Mels
“Ja, heel veel. Uit onderzoek blijkt dat heel veel mensen het economisch gezien niet zo belangrijk vinden wat er gebeurt over honderd jaar, maar ik vind het onze morele plicht om een goede wereld achter te laten. Als je kinderen wilt ga je die niet in een wereld neerzetten waar je niks om geeft.”
Denk je dat je in jouw leven het einde van de wereld gaat meemaken?
“Niet dat de wereld kapotgaat, al is het wel een optie dat Nederland over een tijd onder water ligt. Wanneer dat gebeurt leef ik denk ik nog. Ook zal het heel warm worden en is de Noordpool binnen mijn leven voor het grootste deel verdwenen. Als ik plaatjes zie hoe deze er nu uitziet ten opzichte van 1990, dan is die veel kleiner geworden. Als dat zo doorgaat weet ik niet hoe lang het nog duurt voor die helemaal weg is. In elk geval geen miljoenen of duizenden jaren meer.”
Mels
“De mensheid gaat in elk geval niet uitsterven, maar ik denk wel dat we iets moeten doen. Je kan niet niks doen. Onze fossiele gassen gaan opraken, dus we moeten overstappen naar duurzamere energie. Je kan het opwarmen van de aarde vertragen, maar het gaat sowieso gebeuren. Daarom ben ik veganistisch en wil ik bij de Partij voor de Dieren: om een mooiere aarde te maken. Daar wil ik alles aan doen. Met de manier waarop ze het nu aanpakken denk ik niet dat het goed gaat komen. Wat wij nu doen heeft impact. Maar ik ben niet bang voor mijn eigen leven. Ik ben wel onzeker over onze volgende generaties.”
Sterre
“Ik denk niet dat de wereld kapot gaat. Eerder dat we de mensheid uitroeien als we zo doorgaan. Maar ik weet niet of dat heel verschrikkelijk is als je er vanaf een aardelijk perspectief naar kijkt. De aarde weet zich wel weer op te bouwen in een paar duizend jaar. Ik denk dat de uitroeiing net niet binnen mijn leven gebeurt, maar een paar generaties later. Wat wel binnen onze generatie kan gebeuren is dat onder andere de olieproducten op gaan raken. Zoals benzine, brandstof en veel methodes om energie te creëren. Met als oorzaak dat we veel te langzaam overgaan op water- en zonne-energie. Waardoor de andere methodes opraken. Verder merken we nu al dat het ‘s zomers veel warmer is en ’s winters niet meer sneeuwt.”
Sam
“Ik denk dat het nadat ik dood ben allemaal kapot gaat. Dat de mens zichzelf gaat uitroeien, en het daarna gewoon weer prima gaat met de aarde. We krijgen waarschijnlijk wel heel snel voedseltekorten en meer van zulke soort dingen. Eigenlijk denk ik er niet zo bij na dat we misschien over vijftig jaar al grote tekorten hebben. Maar het zou wel kunnen gebeuren.”
“Ik denk dat de uitroeiing van de mensheid net niet binnen mijn leven gebeurt, maar een paar generaties later
Vind je dat verandering en verbetering vanuit de overheid moet komen, of vanuit jezelf?
“Beiden. Verandering moet vanuit burgers komen en de overheid moet helpen met geld en resources. Het zou helpen als mensen met ideeën en oplossingen komen, waarna de overheid aangeeft of ze het een goed idee vinden en beslissen of ze ermee doorgaan. Bij grote veranderingen zoals het overstappen van stroom, is de overheid wel nodig. Maar ik denk dat wanneer burgers een klein projectje starten in de buurt waar anderen aan meehelpen, dat veel effectiever is dan wanneer de overheid dat doet. Wat Greta heeft gedaan vind ik wel vet. Het zou cool zijn als haar protest zorgt voor verandering in de Zweedse politiek. Ik vind ergens wel dat demonstreren moet, maar aan de andere kant weet ik niet of ik dat zo snel zou doen. Dan is het hypocriet als ik zeg dat het moet, terwijl ik er zelf niet direct aan zou beginnen.”
Sam
“De overheid. Zij moet de burgers stimuleren beter hun best te doen. Zo las ik dat ze frisdrank met minder suiker goedkoper maken. Dat kunnen ze ook voor het klimaat doen: wanneer bedrijven iets goeds doen voor het klimaat worden ze beloond. Dat gaat veel grote verschillen maken. Wat ik als burger zelf kan doen is stemmen op partijen als GroenLinks. Wat ik minder snel doe is een brief schrijven wanneer ze zich ergens niet aan houden. Ik zou wel teleurgesteld zijn in de overheid als ze zich niet aan hun eigen afspraken houdt. Als je zoiets belooft moet je het ook doen.”
Geertje
“Allebei. Burgers kunnen veel doen, de politiek moet veel meer doen. Ze moeten het vooral meer over het klimaat hebben, door deze als crisisprobleem aan te kaarten. Het liefste zie ik dat de overheid meer uit zichzelf doet, maar zoals het nu gaat moeten de mensen meer in opstand komen voordat het te laat is. Anders gebeurt het niet. En het is eigenlijk al te laat. Ik heb niet het gevoel dat ze naar de toekomst kijken, maar meer zijn gericht op de kortetermijnoplossingen. Zo denken ze vaak aan het geld en kiezen voor de goedkoopste optie, waarin geen rekening wordt gehouden met het klimaat op de langere termijn. Die manier van denken is niet handig. Ik denk dat het goed zou zijn als meer mensen staken. Voor een beter klimaat maar bijvoorbeeld ook voor betere zorg. Mensen komen te weinig op voor het klimaat. Je hoeft niet per se te staken, het kan ook door minder vlees te eten. Er moet wel iets gebeuren. Ik begrijp niet waarom mensen dat niet zien. Overheid en burger.”
Mels
“Beiden. Mensen kunnen meer initiatief tonen. Zo gaan mensen nog steeds met de tram of auto wanneer ze ook de fiets kunnen pakken. Of blijven ze vlees eten en plastic zakjes kopen, zonder te recyclen. Er zijn altijd dingen waar je meer aan kan doen. De overheid kan ook veel meer doen. Zoals het nakomen van de afspraken binnen het Klimaatakkoord. Rutte zei bijvoorbeeld: ‘Nederland is maar een klein landje en wij willen best graag duurzamer worden, maar als andere landen niet het voortouw nemen dan gaan wij dat ook niet doen.’ Maar als iedereen dat zegt, gebeurt er helemaal niks. Burgers moeten op een groene partij stemmen. Als de regering dan toch te weinig doet aan de opwarming van de aarde, vind ik het rechtvaardig wanneer je daartegen staakt.”
Verder lezen?
Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?
Word abonnee
- Digitaal + magazine — € 8,00 / maand
- Alleen digitaal — € 6,00 / maand
