Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld.
Word abonnee
De honingbij speelt een hoofdrol in het debat over de massale insectensterfte. Door aan de honingbij te denken als insect vergeet je even die toch vooral vervelende steekmug, limonadewesp, bladluis of kakkerlak. Dat is natuurlijk ook de bedoeling van de campagnes voor de redding van de insecten. Als je vooral aan mooie insecten denkt, zul je sneller een campagne tegen insectensterfte steunen. Een actie voor de kakkerlak is een stuk lastiger.
Ook in de recente reportage van
Brandpunt+ ging de aandacht uit naar de honingbij. Het verhaal over de varroamijt die ernstige schade veroorzaakt in de Europese bijenvolken, werd erbij gehaald om te laten zien dat de bij best gered kan worden. Berichten van vergelijkbare strekking verschenen ook al eerder op
de website van Worlds Best News.
Terecht werd gesteld dat het wellicht lukt om de honingbij te redden maar dat de dreiging voor wilde bijen, wespen en hommels zeker reëel is. En daar gaat het om.
Sterker nog, het gaat om loopkevers, kortschildkevers, vlinders, motten, micro’s, zweefvliegen, waterkevers, meikevers, loopkevers, veenmollen, wolzwevers, roofvliegen, dazen, gaasvliegen, mieren en zelfs bladluizen. Het sterk afnemen in aantallen van al die – soms voor ons volledig onbekende – dieren mag en moet ons ernstig verontrusten.
Varroamijt
De varroamijt wordt vervolgens gebruikt om het idee te ontkrachten dat landbouwgif er iets mee te maken zou hebben. Nee, de oorzaak is een biologische namelijk de varroamijt. Het is een telkens weer opduikende bewering in diverse debatten. De natuur zou bezig zijn zichzelf te vernietigen. Koren op de molen van gifproducenten.
Maar elk weldenkend mens moet beseffen dat dat natuurlijk niet de echte verklaring kan zijn, die varroamijt is niet gisteren uit de lucht komen vallen.Onzin dus. De enige factor die in het leven van de insecten is veranderd, is de enorme intensivering van de landbouw en het kwistige gebruik van landbouwgif.
Bestrijdingsmiddel DDT
Het bestrijdingsmiddel DDT, de veroorzaker van enorme roofvogelsterfte in de jaren 50 en 60, werd uiteindelijk in 1973 verboden in Nederland. Na dat verbod begon de roofvogelstand zich al snel te herstellen en in de jaren 90 hadden we weer wat roofvogels om naar te kijken. Maar niet alleen onder roofvogels had dat middel een slagveld veroorzaakt, ook onder insecten. Via waterbodems, waar DDT nog steeds voorkomt, eist het tot de dag van vandaag nog slachtoffers. Het gif DDT mag overigens in landen met een malariaprobleem nog steeds gebruikt worden.
Nicotine
“
In de stoppenkast die ons ecosysteem is, draaien we langzaam de hoofdstop eruit, hopend dat de gevolgen klein zullen zijn, maar we hebben geen idee
De voormalige DDT-producenten gingen vervolgens aan de slag met het uitvinden van nieuwe wondermiddelen om van lastige insecten af te komen. In de jaren 80 komen ze met de eerste neonicotinoïden. Ik weet nog goed hoe enthousiast de bloementeler was op het bedrijf waar ik toen stage liep. Het was in zijn ogen een geweldig middel. Lekker giftig en je zou er niks van terug vinden want het was net nicotine. Nu dertig jaar later zien we de gevolgen. Driekwart van de insecten is verdwenen en evenals veel insectenetende vogels terwijl die vogels nog amper hersteld waren van de eerdere aanslag met DDT.
Kortom nog steeds staan we “in de stoppenkast die ons ecosysteem is en draaien we langzaam de hoofdstop eruit, hopend dat de gevolgen niet noemenswaardig zullen zijn, maar we hebben geen idee.”
Agrarisch ondernemers en producenten van landbouwgif zaaien ondertussen verwarring door biologische factoren de schuld te geven van de problemen en sommige media laten zich willoos voor hun karretje spannen. Het is de eeuwige strategie van de agrosector: Wij zijn het niet, het is die afschuwelijke natuur zelf. Het is die geveinsde onschuld die mij inmiddels heel erg de keel uithangt.
