Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld.
Word abonnee
“Was het een wedstrijd, de afgelopen week? Klimaatactivisten vs. de protestboeren, wie krijgt de meeste steun? De reacties op sociale media deden het er wel op lijken. Maar als dat zo is, valt ‘boerenklimaatactivist’ Piet Hermus tussen wal en schip. Hermus ging eerder deze week naar het boerenprotest – met de trein – maar in maart ook naar de klimaatmars – met de trekker. In zijn ogen zijn klimaatactivisten en boeren wederzijds van elkaar afhankelijk: zonder duurzame landbouw wordt de klimaatcrisis niet opgelost. En die oplossing ligt veel dieper dan bij een keuze tussen het ene of het andere protest.”
Hoe stond jij als boerenklimaatactivist op het boerenprotest?
“Ik ging erheen om de sfeer te proeven, om het te begrijpen. Ik merkte dat het protest vooral een manier voor boeren was om zichzelf te laten zien, om hun onvrede te uiten. Die onvrede is eigenlijk al jaren aanwezig onder boeren, net als onder veel andere beroepen – het ‘gewone volk’ zoals ik het zeg – en houdt vooral in dat ze het gevoel hebben dat er offers worden verwacht van hen, terwijl industrieën, bedrijven, politici zelf niets hoeven op te offeren.
“Het liefst zie ik een samenleving waarin we elkaar meer opzoeken
Daarom is er vanuit het land zoveel sympathie voor het boerenprotest: die onvrede zit overal. Ook ik kan me daar wel in vinden. Als ik weer eens op een evenement rond het thema van duurzaamheid ben, kom ik activisten en ngo’s tegen die het hele jaar door de wereld over vliegen om diezelfde wereld ‘te redden’. Daar maak ik mij boos over. De plichten zijn niet eerlijk verdeeld. Het protest van de boeren was een uitlaatklep van die onvrede.”
Boeren vs. klimaatactivisten: staan die twee echt zo lijnrecht tegenover elkaar?
“Ik bouw mijn eigen bruggen, niet alleen door klimaatactivisten op te zoeken maar ook op lokaal niveau. Ik probeer in mijn eigen gemeente bijvoorbeeld een boer-burgerenergieverband op te zetten. Het idee is: in plaats van de rekening te betalen aan grote bedrijven, kunnen we meer gebruikmaken van elkaars diensten. Dat is een manier van bruggen slaan die ik wel wat meer zou willen zien. Het is voor boeren makkelijk om met de trekker naar Den Haag te gaan, maar ze kunnen ook het gesprek aangaan en samenwerking zoeken in hun eigen omgeving. Het liefst zie ik een samenleving waarin we elkaar meer opzoeken – scholieren zouden eens op schoolreisje naar de boerderij moeten, in plaats van naar Rome – met het vliegtuig.”
De landbouw is toch ook verantwoordelijk voor een groot deel van de stikstof- en CO2-uitstoot?
“De onvrede zit er vooral in dat andere delen van de samenleving niet hoeven in te leveren
“Klopt. Maar we zijn óók de enigen die CO2 en stikstof kunnen binden – denk aan groenbemesting, waarbij planten in de grond worden geploegd en daardoor de bodem verrijken. Daar kan veel meer op worden ingezet, belóón duurzame landbouw dan ook. De landbouw moet een deel van de oplossing zijn – en de boeren willen over het algemeen wel, dat was ook één van de boodschappen van het protest. De onvrede zit er vooral in dat andere delen van de samenleving níet hoeven in te leveren. Ik ken bijvoorbeeld ook boeren die voldoen aan alle wensen van klimaatactivisten en van de politiek, en die toch gingen protesteren. Zij willen meer offers zien: méér hulp bij verduurzaming, óók Schiphol aanpakken, óók de maximumsnelheid op de snelwegen verminderen.”
Inkrimping van de veestapel: ja of nee?
“Veel boeren denken er al aan om te stoppen met hun werk, dus ik denk dat de veestapel zonder politieke inmenging ook wel zal krimpen – en dat is ook nodig. Maar boeren willen de mogelijkheid om te stoppen zonder in de schulden te komen. Ze stoppen nou eenmaal vanwege een wens uit de maatschappij: mensen willen minder CO2- en stikstofuitstoot, en meer duurzame voedselproductie. Dat kan, als politici er wat voor over hebben, bijvoorbeeld door geld vrij te maken voor boeren die willen stoppen.”
“De wereldwijde vrijhandel mag niet ten koste blijven gaan van onze volksgezondheid én het klimaat
Hoe ziet een duurzame toekomst er volgens jou uit?
“Wil je de mensheid laten voortbestaan – en of dat met de huidige uitstoten zou lukken is nog maar de vraag – dan moeten we met zijn allen iets doen. We zouden een soort ecosysteembudget moeten invoeren voor schaarse middelen: slecht gedrag beprijzen, goed gedrag belonen. Een vleestaks mag er komen, maar dan ook een vliegtaks én hogere kosten voor onnodige consumpties. Stikstof en CO2 moeten natuurlijk verminderd worden, maar dat zou een stuk makkelijker gaan als degenen die daarbij helpen, zoals de boeren die CO2 binden, worden beloond.
Daarbij: veel Nederlandse boeren zijn al op biologische productie overgestapt, en toch liggen de supermarkten vol met fruit en groente uit het buitenland, dat is bespoten met schadelijke pesticiden. De wereldwijde vrijhandel mag niet ten koste blijven gaan van onze volksgezondheid én het klimaat.
Uiteindelijk moeten we consuminderen, zo simpel is het. En dat bereik je niet met in het implementeren van een of andere dure techniek, maar met een verandering van houding.”
Verder lezen?
Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?
Word abonnee
- Digitaal + magazine — € 8,00 / maand
- Alleen digitaal — € 6,00 / maand
Terugkerende klant? Klik hier om in te loggen
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen
