Klimaat

Klimaattop: ook voor mensen zónder energie

Met hernieuwbare energie kun je tegelijkertijd het klimaat ontzien en mensen zonder toegang tot het elektriciteitsnet vooruithelpen. Tijdens de COP23 in Bonn wordt een extra zwengel gegeven aan wat in ieder geval op papier een win-win-situatie is.

Door 16 november 2017
COP23 duurzame energie emancipatie energie energietransitie klimaattop schone energie
Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
Op de klimaattop in Bonn gaat het over Grote Zaken: internationale politiek, nationale beleidsplannen en innovatieve technische ideeën. Hoe kunnen we bijvoorbeeld de overstap naar minder vervuilende energie in gang zetten? Suggesties genoeg. In het Koreaanse paviljoen van de Bonn-zone (het gebouw van de top waar iedereen mag komen en honderden zogenoemde side-events worden gehouden) vertellen Zuid-Korea en Canada over het succes van het beprijzen van CO2-uitstoot. En in de Scandinavische hoek worden – enigszins overschreeuwd door de Braziliaanse buren in het paviljoen ernaast – de fijne kneepjes van fossielvrije staalproductie uitgelegd.

Kortom, het idee dat landen een transitie in hun energiegebruik moeten doormaken, leeft behoorlijk in Bonn. Maar wat te denken van de mensen die helemaal geen toegang tot energie hebben? Waar zijn zij in dit verhaal?

“Ik zit te grinniken als ik hier rondloop”, zegt de Keniaanse Linda Davis van kennisorganisatie wPower. “Jullie van de Global North hebben het over zelfrijdende auto’s en een koelkast die eten voor je bestelt. Maar in de Global South gaat het over licht om te kunnen zien in de avond.” Van het duister naar een lampje op zonne-energie, dat is pas een energietransitie.

“

Van het duister naar een lampje op zonne-energie, dat is pas een energietransitie

Volgens het Internationale Energieagentschap (IEA) hebben 1,1 miljard mensen wereldwijd geen elektriciteit tot hun beschikking en hebben 2,8 miljard mensen geen schone en veilige middelen om op te koken. “En de doelen van Parijs gaan we niet halen als we niet óók al die mensen meenemen die nu bijna stikken als ze koken” zegt Rachel Kyte, CEO van Sustainable Energy for All. In de mondiale overgang naar een economie die op schone energie is gebouwd, mag die groep niet achterblijven, vindt de organisatie.

Energy Poverty

Nu wordt er in Bonn wel aandacht besteed aan het aanpakken van ‘energy poverty’. Het is immers één van de Sustainable Development Goals om schone, betaalbare energie toegankelijk te maken. Maar het meeste wat je hoort is top-down. Zo werpen Duitsland en China zich op als brengers van hernieuwbare energie in Afrika. En Rusland, dat met Gazprom een heel dagprogramma organiseert over de rol van gas in de energietransitie, claimt dat energy poverty niet op te lossen is zonder gas.

Maar Sustainable Energy for All wil zich juist richten op bottom-up-oplossingen. Vandaar dat ze op de klimaattop hiervoor een programma lanceren: de people-centered accelerator. Met als pakkende ondertitel: “It’s not kilo watt hours, it’s people”. Het zijn twee vliegen in één klap: toegang tot schone energie heeft niet alleen een positieve invloed op het leven van mensen, maar ook op het klimaat. Of eigenlijk drie vliegen: Sustainable Development for All wil met het programma vrouwen meer macht geven door ze te laten ondernemen in de schone-energie-industrie. Niet alleen ‘power’ dus, maar ook empowerment.

“

It’s not kilo watt hours, it’s people

Het zijn volgens de betrokken organisaties met name de vrouwen die last ervaren van een gebrek aan energie. “In Kenia is het grootste windmolenproject van Afrika. Maar de energie komt niet terecht bij de huizen die er vlak naast staan; daar leven ze zonder elektriciteit”, zegt Agnes Leina van Illaramatak Community Concerns. “Vrouwen worden daar het meest door getroffen. Zij worden geacht hun gezin te voeden, dus zijn ze uren op zoek naar brandhout en krijgen last van bronchitis als ze het opstoken.”
In het accelerator programma werken deelnemers samen om deze situatie te veranderen. De doelen: meer toegang tot energie voor de allerarmsten, deelname van vrouwen aan alle facetten van de energietransitie, financiën richting gendergelijkheid, sociale inclusie sturen en samenwerking op gang brengen tussen alle betrokkenen.

Een voorbeeld van een deelnemer is Energia. Deze organisatie traint vrouwen om als ondernemers hernieuwbare energie-oplossingen in dorpen te verkopen. Energia-programmamanager Sheila Oparaocha heeft nog een mooie anekdote die illustreert wat het betekent om te leven zonder elektriciteit. Op haar initiatief houdt Energia haar vergaderingen niet in een verlicht zaaltje in de stad, maar in de dorpen onder het licht van mobiele telefoons. “Dan merk je wat dat met je doet. Je durft geen slok uit je glas te nemen omdat je niet kan zien wat erin zit. Het maakt je bang om ’s avonds buiten te zijn.”

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Lees en steun

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons