Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld.
Word abonnee
De meeste Nepalezen zijn te arm om veel vlees te kunnen eten, maar geven hun geld wel uit aan dierenoffers. Activist Bikesh Shrestha wil dat veranderen. “Onze goden hebben nooit om deze offers gevraagd.”
Het is een warm en stoffig in Kathmandu, een maand voor het begin van de moesson. Bikesh Shrestha en vier collega-activisten maken zich op voor een lange middag van actievoeren. De vijf mannen maken deel uit van een actiegemeenschap die Nepalezen wil laten overstappen op een vegetarisch dieet, vertelt Shrestha: “Ik leef zelf vegetarisch sinds halverwege jaren negentig. Nadat ik een bloedonderzoek had ondergaan, vertelde de dokter me dat de verhoogde urinezuurgehaltes, diarree en migraineaanvallen waar ik aan leed te maken hadden met mijn voedingspatroon. Op zijn advies ben ik gestopt met vlees eten en sindsdien voel ik me veel gezonder. Met deze campagne wil ik Nepalezen graag wijzen op de voordelen van het niet eten van vlees.”
Op de drukke kruising voor het bekende Ratna Park vermengt het verkeer vanaf het internationale Tribhuvan Airport zich met de vrachtwagens die in zuidelijke richting naar India rijden. De nu 54-jarige Shrestha begon zijn actie om een vegetarisch dieet te promoten in 2009. Om zijn straatcampagnes online kracht bij te zetten beheert hij tegenwoordig ook een Facebookgroep met bijna 75.000 leden, vertelt de activist terwijl hij een groen spandoek aan een hek hangt: “Hindoes die vlees eten begrijpen hun eigen geloof niet. Hindoeïstische goden eten bijna allemaal vegetarisch terwijl hun volgelingen gewoon vlees blijven eten. Dat klopt niet helemaal.”
Grote veebedrijven
Nepal ligt ingeklemd tussen de dichtbevolkte giganten India en China. Het land is straatarm en drijft voor een groot gedeelte op inkomsten uit het toerisme. De 28 miljoen inwoners zijn onderverdeeld in meer dan zestig verschillende kasten en nog veel meer hindoeïstische sektes en stromingen. Volgens FAO-cijfers is twee derde van de Nepalezen afhankelijk van de landbouw om te kunnen overleven. De meeste mensen wonen en werken op kleine gemengde boerenbedrijven. Maar ook veel stedelingen hebben naast hun baan in de stad een lapje grond buiten de stad om wat extra rijst en groentes te verbouwen.
Uit onderzoek van de Indiase krant The Hindu bleek enkele jaren geleden dat het percentage vegetariërs onder hindoes (gemiddeld 30 procent) opvallend laag was. Voor de meeste Nepalezen is het eten van vlees echter simpelweg een luxe die ze zich niet kunnen veroorloven. Toch is er de laatste jaren wel degelijk een stijging in de vleesconsumptie waar te nemen volgens Shrestha: “In veel Nepalese plattelandsgebieden heeft de regering leningen verstrekt aan kleine boeren om grote veebedrijven op te zetten en het platteland te ontwikkelen. Maar daardoor is er een vleesindustrie aan het ontstaan die veel geld stopt in advertentiecampagnes gericht op consumenten in steden als Kathmandu.”
“
Onze oorspronkelijke leefstijl wordt door de toename van vleesgerechten in snel tempo gecommercialiseerd
Traditioneel eten de meeste Nepalezen tweemaal daags een groot bord dal bhat; linzensoep met gestoomde rijst en kleine porties verse groenten. Dergelijke voedzame gerechten dreigen door de gewoonte om steeds meer vlees te eten in de verdrukking te komen, vreest Shrestha: “In Kathmandu zijn er steeds meer restaurants die allerlei vleesgerechten serveren in plaats van dal bhat of traditionele curry’s. Dat is gemakkelijker om toeristen aan te spreken, maar ook bij gewone Nepalezen wordt er een gewoonte gekweekt om altijd vlees te willen eten. Onze oorspronkelijke leefstijl wordt op die manier in snel tempo vercommercialiseerd.”
Rituele offers
Naast een groeiende vleesconsumptie komen er in het hindoeïstische Nepal echter ook veel dieren om bij dierenoffers. Na aanhoudende druk van verschillende dierenrechtenorganisaties verbood de overheid in 2015 eindelijk de rituele slachting van tweehonderdduizend buffels tijdens het Gadhimai Festival. ‘We hebben besloten de praktijk van dierenoffers stop te zetten’, liet Motilal Prasad van festivalorganisator Gadhimai Temple Trust na het verbod weten. ‘Omdat ik me realiseerde dat dieren heel erg op ons lijken en dus ook dezelfde pijn voelen.’
Het voornemen om het populaire festival – dat elke vijf jaar zo’n 2,5 miljoen gelovigen trekt – in 2019 vrij van bloedvergieten te organiseren is dan ook een grote stap, vertelt Shrestha. Zeker omdat de Gadhimai Temple Trust altijd goed heeft verdiend aan entreeprijzen voor bezoekers, offerpremies voor de dieren en de verkoop van de karkassen na afloop van het festival.
Veel priesters constateren weliswaar een daling in de tempels, maar de offerceremonies in de dorpen gaan gewoon door. Ook als het gaat om minder vlees eten, willen mensen in Nepal niet altijd luisteren naar onze boodschap. Tijdens festivals als Dashain eten ze volgens Shrestha in twee weken meer vlees dan in de rest van het jaar bij elkaar.
Desondanks blijft hij strijdvaardig. “Ik ben blij met het succes van onze campagnes. Dierenoffers zijn zondig en ik ben een groot tegenstander van deze gruwelijke ceremonies waar onze goden nooit om gevraagd hebben.”
