Onlangs maakte het World Economic Forum (zie kader) een ranglijst bekend waarop de belangrijkste rampen van de komende tien jaar te zien zijn. Watercrises, zoals droogte, slinkende watervoorraden of extreme regenval, staan voor het eerst in de historie bovenaan op deze lijst als het gaat om grootte van impact, nog voor rampen als grote epidemieën of terroristische aanslagen. Reden genoeg om de Global Water Agenda te bespreken op de jaarlijkse bijeenkomst in het Zwitserse bergdorp Davos, waar ook premier Rutte en koningin Maxima aanwezig waren.
Het World Economic Forum (WEF)Het WEF is een jaarlijkse internationale conferentie van belangrijke politici, wetenschappers, organisaties en het bedrijfsleven, die sinds 1971 in het Zwitserse Davos wordt gehouden. De programmering bestaat uit onder meer lezingen, debatten en vergaderingen die verspreid over het dorp plaatsvinden. Dit jaar waren er ruim 2800 kopstukken aanwezig om belangrijke economische en politieke ontwikkelingen en trends te bespreken, met als centraal thema 'de globale context'. Naast de Nederlandse inbreng waren onder andere de Franse president Hollande, schrijver Paulo Coelho en IMF-directeur Christine Lagarde aanwezig in Zwitserland. Lees hier wie er nog meer bij waren.
Waterverbruik voedsel grootste uitdaging
Volgens Ploumen is het zaak dat water een vooraanstaande en zelfstandige rol krijgt bij de Sustainable Development Goals (de opvolgers van de Millenniumdoelen) van de Verenigde Naties, die later dit jaar worden vastgesteld. "We kunnen water niet los zien van economische en sociale ontwikkelingen. Extreme droogte of regenval zijn niet alleen klimaatproblemen. Het besef dat water eigenlijk overal mee verbonden is wordt steeds groter, zowel bij de politiek als bij het bedrijfsleven en consumenten. In de jaren '90 werd al voorspeld dat oorlogen in de toekomst over water zouden gaan. Daarmee is water ook meteen een politiek probleem. Deze bijeenkomst was erg belangrijk om kennis over problemen en oplossingen met elkaar te delen."
Meer droogte of regenval zijn niet alleen klimaatproblemen, we kunnen ze niet los zien van economische, politieke en sociale ontwikkelingen
Een van de grootste uitdagingen is in de ogen van de minister het verminderen van het waterverbruik in de voedselindustrie. Wereldwijd wordt ongeveer 70 procent van het zoete water gebruikt voor de landbouw. In rapporten van het WEF wordt voorspeld dat de graanproductie de komende twintig jaar met 30 procent zal dalen, terwijl er meer monden te voeden zijn. "Maar daar valt meteen de grootste winst op te halen", zegt Ploumen. "Het is zaak dat we de aanpak internationaal doen en alle partijen uit alle sectoren erbij betrekken. Dat hebben we dan ook uitvoerig besproken tijdens de bijeenkomst. Dus niet alleen overheden, maar ook organisaties en bedrijven, die vaak een belangrijke factor zijn als het gaat om waterverbruik."
Belangrijke rol Nederland
Volgens Ploumen is er bij de aanpak van waterproblemen een belangrijke rol weggelegd voor Nederland. "In de eerste plaats hebben we door onze geschiedenis met water ontzettend veel kennis op het gebied van wateraanpak en oplossingen voor waterproblemen. Daarnaast lopen we voorop als het gaat om partnerships en samenwerking tussen de publieke en private sector in ons land. Dat kan als voorbeeld dienen voor andere landen."
Ook haalt Ploumen nog een ander belangrijk punt aan. "Veel Nederlandse bedrijven zijn de afgelopen jaren sterk bezig geweest om hun waterverbruik te verminderen, in allerlei sectoren. Daarbij kunnen ze andere internationale bedrijven en organisaties helpen." Tijdens de bijeenkomst heeft ze aangeboden om volgend jaar een grote internationale waterconferentie te organiseren in Nederland, mocht water een van de SDG's worden.
Opmars waterproblemen
De grote aandacht voor water is opmerkelijk, aangezien het onderwerp zo'n tien jaar geleden nog nauwelijks ter sprake kwam in rapporten of bijeenkomsten van het WEF. De opmars is volgens Ploumen vooral te 'danken' aan het feit dat we de afgelopen jaren hebben gezien welke problemen zich kunnen voordoen. "Dan gaat het vooral om grote droogtes en ernstige watertekorten, waar landen op elk continent mee te maken hebben. Kijk naar Australië, Zuid-Afrika, Brazilië en Californië. Klimaatverandering komt steeds dichter bij mensen. Maar ook andere zaken dringen nu goed door. In 2025 zullen 1,8 miljard mensen honger en dorst hebben door waterschaarste, terwijl we elders te maken hebben met problemen als obesitas. Dat zijn rare contrasten."
Ploumen kijkt met een positief gevoel terug op de bijeenkomst in Davos. Maar dat betekent niet dat ze nu achterover gaat leunen. "We moeten er natuurlijk veel over blijven praten en druk op het onderwerp houden. Volgend jaar moet het weer hoog op de agenda staan en dat jaar erna opnieuw. En daarbij moeten we zoals gezegd als Nederland een voortrekkersrol vervullen en internationaal goed samenwerken. Alleen dan kunnen we de problemen zorgvuldig en duurzaam aanpakken."
