Schone vracht door de Amsterdamse gracht

Maar de toename van goederenvervoer per vrachtwagen of busje door de Amsterdamse straten heeft kwalijke gevolgen voor de luchtkwaliteit, geluidshinder, veiligheid en doorstroming van verkeer in de binnenstad. En de oplossing daarvoor ligt op het water, zo dachten afvalstoffenbedrijf Icova, transporteur Saan en de rederijen ‘t Smidtje, Canal Company en De Nederlanden. Onder de naam Mokum Mariteam moesten met milieuvriendelijke distrivaartuigen de bestaande waterwegen voortaan optimaal worden benut. Geen gek idee als je bedenkt dat de stad voor bijna een kwart uit water bestaat.

Lastiger dan gedacht
Toch duurde het even voordat de boot van Mokum Mariteam te water ging. “Het kostte een aantal jaren om een optimaal en duurzaam model te ontwikkelen”, vertelt Post. “We wilden weten hoeveel accu’s er nodig zijn om de geruisloze elektromotor zo energiezuinig mogelijk te laten draaien en om de optimale vaartijd van 12 uur per dag te behalen. Vervolgens moest de boot de juiste afmetingen (20 bij 4,5 meter, red.) hebben zodat het én door de grachten past én zoveel mogelijk kan vervoeren qua omvang en gewicht. Ook de kraan moest aan bepaalde duurzaamheideisen voldoen Toen we uiteindelijk de ideale boot hadden, zijn we in september 2010 gaan varen.”

Aanvankelijk was het doel om met name goederen aan te leveren op allerlei locaties door de stad, van bierbrouwer tot hotel. Maar dat bleek lastiger dan gedacht, en dat lag niet aan de boot. “We zijn met veel partijen in gesprek geweest om de goederendistributie via het water te verzorgen. Uiteindelijk kwam vaak alleen het kostenplaatje boven drijven. Erg jammer. Voor bedrijven die zeggen dat ze duurzaamheid hoog in het vaandel hebben staan, is dit een uitgelezen kans om dat te laten zien. Misschien willen ze eerst zien dat het werkt.”

“Een ander probleem is dat er meer bij komt kijken dan alleen wat spullen vervoeren over het water. Het moet ook nog naar de voordeur komen. We hebben weliswaar een elektrische trekker (foto links, red.) die het laatste stukje over het land kan doen, maar dat vinden sommige partijen toch te ingewikkeld. Of ze hechtten te veel aan hun eigen vervoerders.”

Dan maar de focus op afval
Omdat het goederentransport minder goed van de grond kwam dan werd verwacht, besloot Mokum Mariteam de pijlen vooral te richten op het ophalen van afval. “We hebben afspraken met onder andere de Universiteit en de Hogeschool van Amsterdam en Carré om hun afval mee te nemen. Drie dagen per week varen we uit en zoeken we een zo efficiënt mogelijke manier om overal langs te gaan. De boot heeft een laadruimte met een inhoud van 85 kubieke meter. Hierin passen elf eco-cassettes, oftewel mini-perscontainers, en daarin wordt het samengeperste afval opgeslagen. De elektrische trekker volgt de route van de boot per land en levert de volle container af bij de boot vanuit bijvoorbeeld ondergrondse parkeergarages. Als het ruim volzit varen we naar Icova en zij gaan vervolgens het afval en de reststoffen verder verwerken en recyclen.”

Toch goederenvervoer?
Post heeft de hoop van een goed distributiesysteem voor het aanleveren van goederen over de grachten nog niet uit z’n hoofd gezet. Maar daarvoor is er wel de hulp van een belangrijke schakel nodig: de gemeente. “In Utrecht subsidieert de gemeente bijvoorbeeld de bierboot die de horeca aan de grachten bevoorraadt, Dat dient ter compensatie van het rijverbod in een deel van het centrum. In Amsterdam willen ze het aan de vrije markt over laten, maar dat lukt niet zolang het voor de afnemers te duur of ingewikkeld is. Feitelijk is het vervoer over water niet duurder als er slimme logistieke systemen worden gebruikt zoals het bundelen van goederen van verschillende afzenders voor één adres of voor een cluster van dichtbij elkaar liggende adressen. De gemeente hamert op een zo schoon mogelijke binnenstad en daaraan zou Mokum Mariteam een grote bijdrage kunnen leveren.”

Het probleem ligt volgens hem in ieder geval niet aan te volle grachten (zie kader boven). “Er is nu genoeg ruimte voor alle rondvaartboten of andere vaartuigen op de gracht. Het enige probleem zijn de mensen die in de zomer ongecontroleerd over de grachten varen met een waterfiets of een sloep. Als er goede afspraken worden gemaakt verwacht ik geen problemen bij een uitbreiding van de hoeveelheid vaartuigen op het water.” Post ziet twee toekomstscenario’s voor zich wat betreft de vracht door de gracht: “Of het is net zoals nu of de grachten liggen over tien jaar vol met schone goederenschepen. Ik hoop uiteraard op het laatste en dan kunnen we snel onze vloot uitbreiden.”