Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld.
Word abonnee
Eerst het goede nieuws. Volgens het Centraal Planbureau (CPB) en het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) zijn de klimaattafels niet voor niets bezig geweest. Maar beide onderzoeksinstituten geven ook meteen aan nog niet voldoende informatie te hebben om een volledige doorrekening te kunnen doen. “Dat kan ook helemaal niet”, verdedigt Ed Nijpels, voorzitter van het klimaatberaad het werk van zijn klimaattafels. Het gaat immers om niets minder dan “de grootste verbouwing van Nederland in de geschiedenis”, aldus Nijpels. Gelukkig voor hem komen de doorrekeningen van CPB en PBL tot de conclusie dat de beoogde 49 procent CO2-reductie in 2030, uit het Voorstel voor hoofdlijnen van het klimaatakkoord dat op 10 juli gepresenteerd werd, in principe mogelijk moet zijn.
““Technisch is alles mogelijk. De vraag is nu hoe we het gaan aanpakken."
“Technisch is alles mogelijk”, beaamt Pieter Boot, onderzoeker van het PBL. “De vraag is nu hoe we het gaan aanpakken. En voor een groot aantal zaken kan die berekening pas adequaat worden uitgevoerd op het moment dat het kabinet daarin keuzes maakt.” Met andere woorden: de voorstellen van de klimaattafels zijn een mooie opsomming geweest van wat er mogelijk is, met her en der een voorzichtige, berekende aanzet tot wat er daadwerkelijk aan CO2 bespaard kan worden. Maar het hoe blijft een grote vraag. “Het is aan de overheid om budgettaire en beleidsmatige kaders te schetsen voor de vervolgonderhandelingen”, aldus Boot van het PBL. Het CPB gaf zelfs aan nauwelijks tot berekeningen gekomen te zijn en verblijft in afwachting van concretisering van de maatregelen door de overheid.
‘Te vaag’
Maar laat die overheid daar nu net bijzonder verdeeld over zijn. Toen de doorrekening van het PBL en het CPB gisteren al uitlekte, grepen met name het CDA en de VVD onvolledigheid van de berekeningen aan om te opperen dat Nederland wellicht niet moet proberen ineens het beste jongetje van de klas te zijn. De plannen zouden namelijk ‘te vaag’ zijn.
De regeringspartijen worden het niet eens over de klimaatmaatregelen voor burgers en bedrijven. Een ambitieus klimaat- en energieakkoord, zoals aangekondigd bij de start van dit kabinet, gaat er dit jaar niet komen. #klimaatakkoord #nieuwsuur pic.twitter.com/6km3Izjgob
— Nieuwsuur (@Nieuwsuur) September 27, 2018
Ziehier een eerste plaats waar de schoen venijnig wringt: voorzitter Nijpels is trots op de resultaten van zijn klimaattafels en vraagt de politiek om daadkracht. Maar de definitieve cijfers zijn onduidelijk zolang er geen harde beslissingen gemaakt zijn. En twee coalitiepartijen grijpen die onzekerheid weer aan om te suggereren dat er dit jaar vast nog geen klimaatakkoord zal liggen. Dit tot ergernis van Nijpels, die benadrukt dat het kabinet zijn ambitieuze klimaatdoelen toch echt zelf in zijn regeerakkoord heeft opgenomen. “En als het kabinet zich bij nader inzien vergist had, dan heeft het dat nóg een keer gedaan toen het de klimaatwet tekende.”
“De nukkige houding van regeringspartijen VVD en CDA leidt tot spanningen in de coalitie
De nukkige houding van regeringspartijen CDA en VVD wordt door deze partijen beargumenteerd met het argument dat, als andere landen niet meedoen, Nederland als enige land kosten maakt zonder dat het klimaat er substantieel baat bij heeft. Pieter Boot stelt dat die complexiteit een gegeven is, maar kwalificeert de houding ook als ‘cynisch’. Daarbij moet worden meegenomen dat die houding bovendien tot spanningen in de coalitie kan leiden, aangezien de groene ambities van de regering voor die partijen juist aanleiding was om mee te regeren.
Ik snap niet waarom we in zouden stemmen met het afschaffen van de #dividendbelasting zonder #klimaatakkoord. Op het #d66 congres zal ik een motie met die strekking verdedigen.https://t.co/qXBrMAhfAS
— Bram Fokke 🇺🇦 (@BramFokke) September 27, 2018
Kleerscheuren
Maar ook Nijpels en zijn klimaattafels komen er niet helemaal zonder kleerscheuren vanaf. Met name de tafels voor industrie, de gebouwde omgeving en landbouw krijgen van de onderzoeksinstituten het verwijt weinig concreet te zijn. Of ze leunen voor oplossingen op beslissingen die aan andere tafels genomen moeten worden. Groen gas wordt bijvoorbeeld door de klimaattafel voor de gebouwde omgeving wel als oplossing genoemd, maar waar dat gas vandaan moet komen is niet hun verantwoordelijkheid.
Al met al lijkt de genoemde ‘vaagheid’ dan ook niet helemaal uit de lucht gegrepen te zijn. Daarbij dringt de vraag zich op die oud-lid van de Sociaal Economische Raad (SER) Klaas van Egmond twee weken geleden in de Volkskrant stelde: is het polderen voor het klimaatberaad, waarbij de maatschappelijke partners aan de klimaattafels er samen uit proberen te komen, de meest praktische manier om de energietransitie tot stand te brengen? Van Egmond concludeerde in ieder geval dat harde beslissingen beter van bovenaf genomen kunnen worden, door politieke leiders met visie. En op een paradoxale manier sluit Nijpels hier vandaag dus bij aan.
Of de klimaattafels nu een vaag plan hebben ingediend of niet, de bal ligt onomstotelijk bij het kabinet. Binnen twee weken wordt het kabinet geacht een zogenaamde ‘appreciatie’, een waardering, van de CPB en PBL analyses terug naar Nijpels’ klimaatberaad te hebben gestuurd. Ook het parlement zal om input worden gevraagd. Daarmee gewapend gaat Nijpels weer terug naar zijn poldertafels. Over de te verwachte uitkomst blijft hij vandaag onverminderd positief: “tegen het einde van het jaar moet er dan een akkoord liggen.”
Verder lezen?
Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?
Word abonnee
- Digitaal + magazine — € 8,00 / maand
- Alleen digitaal — € 6,00 / maand
Terugkerende klant? Klik hier om in te loggen
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen
