Glas in de glasbak gooien wordt een goede gewoonte. Maar textiel naar de container brengen gebeurt nog te weinig. Zonde! Want wist je dat dit tien keer zoveel CO2-besparing oplevert als glas? En dat al die afdankertjes ook nog kostbare grondstof voor nieuwe producten opleveren? Marc Vooges van inzamelbedrijf Sympany over het nut van textiel inzamelen.
Textielcontainers in Nederland
In totaal zijn er ongeveer 8000 textielcontainers in Nederland. Voor glas zijn dat er 25.000. Sympany heeft ruim 2000 containers verspreid door het land. Het bedrijf zamelde vorig jaar 23,5 miljoen kilo textiel in, en heeft daarmee een marktaandeel van ca. 23 procent.
Er zijn vijf grote textielinzamelaars waaronder Reshare/Legers des Heils, dat ongeveer hetzelfde marktaandeel heeft als Sympany. De rest van de textielinzamelingsmarkt bestaat uit kleinere bedrijven, kringloopwinkels, verenigingen of scholen.
Dertien kilo textiel gooien we jaarlijks in Nederland per persoon in de vuilnisbak. Nog geen derde van die afgedankte kleding, kapotte lakens of versleten handdoeken brengen we naar de textielbak. Dat is in totaal zo’n 75 miljoen kilo (oude kleding die bij modemerken als H&M en C&A wordt ingeleverd niet meegeteld). De andere twee derde, in totaal zo’n 140 miljoen kilo, verdwijnt met het restafval in de verbrandingsoven.
Afval scheiden op driehoog
“Dat er niet veel meer textiel wordt ingezameld komt deels door onwetendheid bij de consument”, stelt Marc Vooges. Hij is directeur van de sociale onderneming Sympany, een professioneel textielinzamelbedrijf dat in 2015 is ontstaan uit een fusie tussen KICI en Humana Nederland. Vooges: “Er staat wel een lijstje op de containers met wat je er wel en niet in mag gooien, toch weten mensen vaak niet precies wat ze er in kwijt kunnen. Bovendien is het in de stad vaak niet haalbaar om op drie hoog nóg meer afval te scheiden dan mensen al doen. En: er zijn veel minder containers voor textiel dan glas- of oudpapierbakken.”
Tien keer zoveel CO2 besparen
Als ook die 140 miljoen kilo kan worden behouden voor recycling of upcycling, zou dat een besparing opleveren van tien keer minder CO2-uitstoot dan het recyclen van glas oplevert. Ofwel: een kilo jampotten of wijnflessen in de glasbak betekent 323 gram minder CO2-uitstoot; een kilo textiel in de bak betekent 3432 gram minder.
Maar dan moet je de burger wel beter kunnen bereiken, stelt Vooges. “Je zou een campagne kunnen opzetten naar het voorbeeld van Plastic Heroes, de actie waarmee overheid en bedrijfsleven het publiek hebben gestimuleerd tot het apart weggooien van plastic verpakkingen. Maar zoiets kost geld, en een dergelijke actie voor textiel heeft momenteel geen prioriteit bij de overheid.”
Afdankertjes? Kostbare grondstof!
Niet-herdraagbaar textiel is geen afval. Dat is de boodschap die Sympany en i-did plus BN’ers als Dolf Jansen sinds november vorig jaar uitdragen. I-did Slow Fashion Movement laat van tweedehands textiel vilt maken als grondstof voor tassen.
Ook maakt Sympany met partners het product Métisse, dat vooral als isolatiemateriaal kan dienen, bijvoorbeeld in akoestische producten die nagalm absorberen. Zo’n akoestisch product kan ook een mooi scherm zijn waarop een beamer allerlei presentaties kan projecteren.
Nieuw zijn wollen truien van gerecyclede wol door Wool2. Een initiatief dat Sympany steunt, net als ReBlend. Aan dit initiatief levert Sympany niet-herdraagbaar textiel dat wordt vervezeld. Een buitenlandse spinner heeft hiervan garen geproduceerd, waarna ReBlend dat in samenwerking met een modeontwerpster verder laat verwerken.
Verplicht: zo veel mogelijk inzamelen
Wel wil diezelfde overheid, in dit geval de gemeenten, dat textielinzamelaars als Sympany zo veel mogelijk soorten textiel inzamelen, naast kleding dus ook het versleten en kapotte textiel. Die afspraak heet de Green Deal Duurzame Inzameling Textiel. Hoezeer Marc Vooges die ontwikkeling ook toejuicht, hij heeft ook een kanttekening. “Toen zo’n 35 jaar geleden werd begonnen met inzamelen, ging het puur om kleding voor inwoners van landen in Afrika. Sinds het nieuwe gemeentebeleid groeit het aandeel van versleten handdoeken en kapotte kleding snel. Dat is niet alleen maar gunstig, want niet-herdraagbaar textiel kost per kilo gesorteerd textiel nu eenmaal geld. En over niet al te lange tijd zal de opbrengst van herdraagbare kleding dat verlies niet kunnen goedmaken.” (Wat dat textiel per kilo oplevert, houdt de Sympany-voorman uit concurrentie-overwegingen voor zich.)
Geld verdienen met herdraagbare kleding
“Wij verdienen ons geld vooral met het verkopen van herdraagbare kleding aan Afrikaanse en oost-Europese landen. Het totale proces levert nog steeds genoeg geld op, waardoor we als sociale onderneming vorig jaar bijna drie miljoen euro hebben kunnen afdragen aan goede doelen, en (sorteer)werk in Nederland hebben kunnen bieden aan mensen die anders moeilijk aan een baan komen. Maar ons businessmodel staat vanwege die groeiende stroom niet-herdraagbaar textiel wel onder druk. Daar komt bij dat alleen al het verkrijgen van vergunningen van gemeenten of gemeentelijke afvaldiensten voor het inzamelen of aankoop van het door hen ingezamelde textiel vorig jaar een kostenpost vormde van vier miljoen. De tijd dat de wal het schip keert is in 2016 aangebroken. Het kan niet meer zijn dat gemeenten én veel inkomsten krijgen van inzamelaars, én ook nog eens de inzamelaars verplicht veel kapotte kleding en ander textiel in te zamelen. Als dat wel zo blijft vallen Nederlandse inzamelbedrijven en Nederlandse sorteerbedrijven om en daar is niemand bij gebaat.”
Indiase fabriek voor duurzame garens
Ondertussen gaan de testen door om van het versleten en kapotte textiel grondstof voor upcycling te maken: voor het maken van hoogwaardige producten. Recycling levert in het algemeen al producten op als geluidspanelen en isolatiemateriaal (voor de bouw en voor in auto’s. Vooges: ‘Sympany werkt daarin samen met innovatieve bedrijven die bijvoorbeeld duurzame garens produceren. Daarnaast hoopt Sympany in India een textielrecyclingfabriek op te zetten met een lokale ondernemer. De onderneming zal niet alleen veilige arbeidsomstandigheden hebben, maar ook de medewerkers een goed salaris bieden. Tevens willen we de lokale wevers die ernstig in hun bestaan bedreigd worden, een kans geven om van de gerecyclede textiel een mooi nieuw product te maken. Voor de zomer hopen we de pilot te hebben afgerond om dan het besluit te nemen hier vol voor te gaan. ”
Textielweetjes
Wist je dat…
- zeker 65% van het weggegooide textiel goed gerecycled kan worden? 8% is niet recyclebaar.
- als niemand meer textiel zou weggooien, we in Nederland 425 miljoen kilo CO2 minder zouden uitstoten? Die hoeveelheid is te vergelijken met 2250 miljoen minder autokilometers.
- hergebruik van textiel aanzienlijke waterbesparing oplevert? De productie van 1 kilo katoen kost 10.000 liter water. Ons waterverbruik zit voor 95% in de producten die we kopen.
- dat afgedankt textiel 5% van de totale afvalberg uitmaakt?
- dat je de duurzaamheid van kledingmateriaal gemakkelijk checkt via het energielabel van Madeby.
[Bron: Textielrecycling.nl]
Kom in actie!
Kijk waar de dichtsbijzijnde kledingcontainer staat.
