Wat betekent de Klimaatwet voor de burger?

Het idee is dan ook dat de verduurzaming van woningen kan worden betaald dankzij een lagere energierekening. Volgens het akkoord moeten in 2050 zeven miljoen woningen van het aardgas af zijn, waarvan 1,5 miljoen in 2030. Welke wijk wanneer aan de beurt is, en hoe dit er precies uit gaat zien, mag worden bepaald door de gemeentes. En qua werkgelegenheid voorspelt het CPB dat er niet zozeer minder banen zullen zijn op de lange termijn, maar dat er een grote verschuiving zal plaatsvinden tussen het aantal banen in ‘oude’ industrieën en bij bedrijven die schoner produceren.

GroenLinks, misschien wel de grootste voorstander van de wet, ziet deze kritiek als een compliment. Als rechtse partijen de wet te afdwingbaar vinden en de PvdD de wet als niet afdwingbaar genoeg ziet, is het blijkbaar gelukt om daar precies tussenin te zitten, zo redeneerde Klaver tegenover de Eerste Kamer. In de verklaring van GroenLinks wordt de wet simpelweg vergeleken met de begrotingscyclus: ‘Als de Rijksoverheid minder geld binnenkrijgt dan uitgeeft kan je als burger niet naar de rechter stappen om af te dwingen dat er bezuinigd moet worden. Toch gebeurt dat: afhankelijk van de economische situatie past het kabinet het beleid aan. Dat komt door de begrotingscyclus die het kabinet financiële discipline oplegt. De Klimaatwet gaat op een vergelijkbare manier werken.’

Daarbij luidt ook de kritiek dat bedrijven en andere betrokken partijen vrijwel niet werden gedwongen om zich aan de afspraken in het Klimaatakkoord te houden. De Sociaal-Economische Raad (SER) stelde eerder dit jaar al dat het juist vanwege deze betrokken partijen een flinke opgave is om het akkoord afdwingbaar te maken.

Het SER ziet drie mogelijke mogelijke middelen: subsidies, beprijzing en belasting. Zo kan de wijkaanpak om woningen van het gas af te krijgen concreet worden door prijzen, keuzemogelijkheden en technologieën af te spreken met woningbouwcorporaties. En de CO2-taks is natuurlijk toegevoegd om bedrijven in zekere zin te dwingen een groter deel van de lasten te dragen – een omslag die laat zien dat er nog volop verandering mogelijk is.

Dat akkoord wordt naar verwachting deze maand ondertekend, maar tot dat moment is het onderwerp van discussie. Daarbij staat de kritiek overeind dat het akkoord én de wet concrete maatregelen en afdwingbaarheid missen. Het lijkt er dus op dat de burger nog even mag wachten met juichen. De politiek heeft de doelen gesteld. De middelen, die zijn niet vast  te leggen in een wet. Het Klimaatakkoord, en vooral de uitvoering daarvan, zijn doorslaggevend – en dat ligt niet alleen in politieke handen.