Wat doen honderdduizenden liters drugsafval met ons water?
Drugsafval in Nederland wordt veelal in vaten en jerrycans langs de weg gedumpt, of zelfs direct in rivieren, het riool of mestkelders geloosd. Hoe erg is dat? Welke gevolgen heeft dit voor het milieu en ons water?
Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld.
Word abonnee
Grondeigenaren draaien binnenkort waarschijnlijk niet langer op voor de schoonmaakkosten van gedumpt drugsafval op hun grond, schreef Omroep Brabant vorige week. Het kabinet wil jaarlijks een miljoen euro uittrekken om de gedupeerden te compenseren. Hoe groot is het probleem precies, en wat zijn de gevolgen voor mens, milieu en – in het kader van OneWorlds waterspecial – ons water?
“
Tussen 2010 en 2014 werden 446 dumpingen en lozingen geregistreerd
‘Ik dacht toen: teringzooi, wat is dit nu weer. Ik dacht meteen: dit is laboratoriumtroep. Het was een zurige, kokhalzende lucht. Het slaat op je ogen en op je luchtwegen. Ik besloot toen om toch maar door te zetten, omdat ik geen problemen wilde krijgen. Ik begon met een groot vat. Toen ik daaraan trok sprong het open en kreeg ik een hoop troep over mijn borst en gezicht heen, ik moest bijna overgeven. Daarna ben ik als een bezetene die andere vaten en jerrycans eruit gaan halen en buiten gaan dumpen. Toen er nog één vat in stond, hoorde ik mijn partner zeggen: “Auto.”’
Aan het woord een verdachte van een drugsdumping, die wordt aangehaald in het rapport Elke Dump is een Plaats Delict. In de periode van 2010-2014 werden 446 van zulke dumpingen en lozingen geregistreerd. Drugsafval bestaat in het beste geval uit hardware en zorgvuldig afgesloten vaten en jerrycans, die ergens op een industrieterrein gedumpt worden. In het slechtste geval gaat het om honderden liters vloeistoffen vol formamide, zoutzuur en mierenzuur, die rechtstreeks op de grond of in ons water geloosd worden.
“
De productie van 1 kilo synthetische drugs levert zo’n 18 tot 24 kilo drugsafval op
De anekdote gaat verder: ‘Dit blijkt een passerende toezichthouder te zijn. De verdachten gaan er in de bus vandoor. Er staat nog een vat in de bus. De toezichthouder zet de achtervolging in. De verdachten rijden zichzelf klem, waarna ze te voet vluchten. Via kleine straatjes in de stad loopt verdachte 1 naar huis. Onderweg stopt hij even omdat hij moet braken. ‘Thuisgekomen zei ik tegen mijn vrouw: “Wat een kankerlijers, ik zit helemaal onder het drugsafval.”‘
Tien dumpingen in een week
Geschat wordt dat Nederland ongeveer vierhonderd drugslabs telt. De productie van 1 kilo synthetische, recreatieve drugs, levert gemiddeld 18 tot 24 kilo drugsafval op. Vooral Brabant en Limburg zijn de pineut: geschat wordt dat ruim de helft van de dumpingen en lozingen van dat afval in Brabant plaatsvindt, waar Limburg meer dan 20 procent voor de kiezen krijgt. Brabant rapporteerde vorig jaar op zeker moment zelfs tien dumpingen in een week.
“
Bij een dump van geconcentreerde zuren in een kleine sloot kunnen we er wel van uit gaan dat al het leven doodgaat
De dumpingen zijn zichtbaar. Moeilijker is het om vat te krijgen op het aantal lozingen direct in oppervlaktewateren (al onze rivieren, meren, kanalen en sloten), het riool of op de bodem. Die worden over het algemeen alleen ontdekt doordat daders op heterdaad betrapt worden, doordat passanten een indringende lucht ruiken, of doordat toezichthouders dode vegetatie en/of vissen aantreffen.
Mdma in maïs
In 2011 werd in Zuid-Limburg een lozing van naar schatting honderden zo niet duizenden liters drugsafval gedaan, waarna over een lengte van 10 kilometer rivier grote hoeveelheden dode vissen werden gevonden, schrijven de onderzoekers achter eerdergenoemd rapport. “Bij een lozing van geconcentreerde zuren in een kleine sloot kunnen we er wel van uit gaan dat al het leven doodgaat”, vertelt ook Jan van de Graaf, natuurliefhebber en adviseur waterkwaliteit bij Waterschap de Dommel in Brabant. “Deze sloten pompen we helemaal leeg en het verontreinigde water gaat naar een afvalverwerker.”
Dichter bij je bord: andere risico’s zijn er voor de Nederlandse veestapel en onze gewassen. Koeien zijn naar verluid ziek geworden door het drinken van vervuild oppervlaktewater. Door een andere loosmethode werden in Someren zelfs sporen van mdma (de werkzame stof in xtc) teruggevonden in maïs; er zijn al vaker gevallen aangetroffen waarbij drugsafval in mestkelders werd geloosd, waarna de boer het over z’n land uitreed.
Falende rioolwaterzuiveringen
“
In het slechtste geval stopt een zuivering door zo’n lozing en gaat ongezuiverd water naar het oppervlaktewater
“Wat nog veel vaker voorkomt zijn dumpingen direct op het riool”, vervolgt Van de Graaf. Er zijn drugslabs aangetroffen die buizen naar toiletten of zelfs rechtstreeks het riool in hadden lopen. “Dat is problematisch omdat rioolwaterzuiveringen enerzijds niet alle drugsresten kunnen verwijderen, waardoor die rechtstreeks door zo’n zuivering richting oppervlaktewater stromen. Anderzijds kunnen rioolwaterzuiveringen door drugsafvalresten van slag raken, en daardoor minder goed ons normale afvalwater zuiveren met als gevolg dat er meer milieuvreemde stofjes in ons milieu terechtkomen. Worst case stopt een zuivering door zo’n lozing en gaat ongezuiverd water naar het oppervlaktewater – voor de regio Eindhoven zou het bijvoorbeeld zo de Dommel in stromen.”
Het waterschap waar Van de Graaf werkt, is onder meer verantwoordelijk voor de rioolzuivering in de regio Eindhoven. Kort geleden bleek nog dat daar gemiddeld eens per week drugsafval in het riool wordt geloosd.
‘Zijn’ waterschap ondervindt er volgens Van de Graaf door de omvang minder last van: “In een grote rioolwaterzuivering zoals die van ons komt veel water binnen waarmee drugsafval wordt verdund. De technische installatie kan bij grote hoeveelheden drugsafval tijdelijk minder functioneren, maar tot nog toe blijven we altijd binnen de normen lozen. Als dezelfde hoeveelheid drugsafval bij een kleine rioolwaterzuivering binnenkomt is de concentratie veel sterker waarmee de effecten ook schadelijker zijn. Neemt niet weg dat wij als waterschap ook last ondervinden. Uiteindelijk zijn het de levende wezens in onze beken die het slachtoffer worden van deze stoffen – de vissen, amfibieën, insecten en waterplanten. Zij leven in dit water en worden er 24/7 mee geconfronteerd.”
“
In Baarle-Nassau zat zoveel drugsafval in het rioolwater dat de waterzuiveringsinstallatie moest worden stilgelegd
Het ging mis in Baarle-Nassau, ook in Noord-Brabant. In 2017 zat daar zoveel drugsafval in het rioolwater dat bacteriën die het water zuiveren massaal doodgingen en de installatie moest worden stilgelegd. Het rioolwater werd tijdelijk met tankwagens naar een andere zuiveringsinstallatie vervoerd. Totale kosten: 70 tot 80 duizend euro.
Volgens verschillende instanties is er reden tot zorgen. Het waterschap Aa en Maas stelt dat met name xtc slecht wordt afgebroken in de waterzuiveringsinstallaties – de helft van de xtc die in riolen werd aangetroffen, kwam volgens hen terecht in het oppervlaktewater. Een verklaring daarvoor ontbreekt vooralsnog. Tel daarbij op dat in Brabant en Limburg zo’n 20 procent van de drugsafvaldumpingen gedaan wordt in of aan de rand van grondwaterbeschermingsgebied – op water uit zulke gebieden wordt minder zuiveringsinspanning geleverd omdat daar minder menselijke beïnvloeding plaatsvindt. Ook problematisch: veel dumpingen vinden plaats in zogenoemde Natura 2000-gebieden, met het oog op biodiversiteit beschermde natuurgebieden.
Verantwoordelijkheid xtc-gebruikers? ‘Lieve xtc gebruikers’, begon boswachter voor Brabants Landschap Erik de Jonge vorig jaar een tweet. ‘Het is 3:39. Vanaf 18:00 hebben we gewerkt om het afval van jullie pilletjes op te ruimen. Da’s gelukt. Kost @Brab_Landschap wel tienduizenden €’s en wat bos maar jullie kunnen in ieder geval weer lekker festivallen. Ik ga avondeten. En nog ff slapen.
Lieve xtc gebruikers. Het is 3:39. Vanaf 18:00 hebben we gewerkt om het afval van jullie pilletjes op te ruimen. Da’s gelukt. Kost @Brab_Landschap wel tienduizenden €’s en wat bos maar jullie kunnen in ieder geval weer lekker festivallen. Ik ga avondeten. En nog ff slapen. 😘 pic.twitter.com/lOjrxUxnM6
Van de Graaf: “Drugsafval is een relatief nieuw maar snelgroeiend probleem. Hoewel er nog veel te weinig onderzoek naar gedaan is, kunnen we wel stellen dat daarmee ook de kans op milieueffecten groeit. De drugsafvaldumpingen veranderen ook de afgelopen jaren; van vaten in het bos, naar rijdende dumpwagens, lozingen in wasstraten, verlaten busjes in woonwijken tot aan grootschalige lozingen via het riool. What’s next?”
Deze site maakt gebruik van cookies om u een optimale bezoekerservaring te bieden en onze site te verbeteren. AccepterenInstellingen
Cookiebeleid
Overzicht cookies op oneworld.nl
We verzamelen via cookies gegevens met het doel de technische werking van de website en uw gebruiksgemak te garanderen. De cookies (kleine tekstbestanden die bij het eerste bezoek aan deze website worden opgeslagen op uw computer, tablet of smartphone) zorgen ervoor dat de website naar behoren werkt en onthouden bijvoorbeeld uw voorkeursinstellingen. Ook kunnen wij hiermee onze website optimaliseren.
Hiervoor gebruiken wij cookies van Google Analytics, dat het sitegebruik geanonimiseerd registreert en hiervan gegevens opslaat. Met deze gegevens maken wij bezoekstatistieken, op basis waarvan we verbeteringen doorvoeren op onze website. Google Analytics verschaft deze geanonimiseerde data aan derden indien wettelijk verplicht, of als deze derden de data namens Google Analytics verwerken. Door gebruik te maken van deze website geeft u toestemming voor deze anonieme gegevensverwerking door Google Analytics.
Daarnaast gebruiken we functionele cookies van WordPress en WooCommerce. De cookies van WordPress zorgen ervoor dat de website beter kan worden gebruikt door bezoekers. Deze cookies zorgen er bijvoorbeeld voor dat u kunt zien of u bent ingelogd, ze houden ook bij welke individuele voorkeuren u hebt gekozen op uw profielpagina. De cookies van WooCommerce zijn van onze betaalde diensten (Vriendenabonnement, Vacaturebank, Partnernetwerk, Online agenda) en zorgen ervoor dat producten worden onthouden tijdens het aankoopproces. Elke aankoopsessie bij WooCommerce bevat een unieke code voor elke klant, zodat er kan worden achterhaald waar de productgegevens voor elke klant te vinden zijn.
Via deze cookiebalk krijgt u de mogelijkheid om de cookies te accepteren of de instellingen aan te passen. Onder 'Overige cookies' kunt u diverse cookies van externe diensten (zoals youtube, facebook, vimeo) uitzetten.
Een opt-out van Google Analytics op deze website kan via deze link.
Mocht u hierover vragen hebben, kunt u mailen naar: lezers@oneworld.nl
Op deze site gebruiken we functionele cookies van WordPress en WooCommerce. De cookies van WordPress zorgen ervoor dat de website beter kan worden gebruikt door bezoekers. Deze cookies zorgen er bijvoorbeeld voor dat u kunt zien of u bent ingelogd, ze houden ook bij welke individuele voorkeuren u hebt gekozen op uw profielpagina. De cookies van WooCommerce zijn van onze betaalde diensten (Vriendenabonnement, Vacaturebank, Partnernetwerk, Online agenda) en zorgen ervoor dat producten worden onthouden tijdens het aankoopproces. Elke aankoopsessie bij WooCommerce bevat een unieke code voor elke klant, zodat er kan worden achterhaald waar de productgegevens voor elke klant te vinden zijn. Deze cookies kunt u niet uitzetten.
In onze artikelen gebruiken wij content van diverse externe diensten. Het is mogelijk om de volgende cookies uit te schakelen. Hiermee wordt deze content niet langer getoond.
Naam cookie
Soort content
youtube_embed
Youtube player embed
vimeo_embed
Vimeo player embed
google_maps
Google maps embed
twitter_widget
Twitter social widget
soundcloud_embed
Soundcloud player embed
instagram_embed
Instagram embed
Daarnaast gebruiken we Google reCaptcha om de website te beschermen tegen bots. Ook dit kan hier uitgezet worden, maar formulieren die hiervan gebruik maken kunnen dan niet ingediend worden
