‘Maar natuurlijk, gaat u zitten. Dan stop ik die briefjes alvast in mijn beleggingspotje voor clusterbommen en teerzandolie.’
‘Ehm, dokter…?’
Oké, dit klinkt misschien wat absurdistisch, maar het is wel ongeveer wat er gebeurt als je een zorgverzekering afsluit. De zorgverzekeraar biedt jou toegang tot goede zorg en jij betaalt daar maandelijks voor. Maar denk je weleens na over wat er met jouw inleg gebeurt? Wordt het belegd in iets waar jij achter staat?
“71 procent vindt het belangrijk dat zijn of haar zorgverzekeraar duurzaam belegt
Er is interesse in deze informatie, merkt Independer: in hun consumentenonderzoek onder 1418 respondenten gaf 71 procent aan het belangrijk te vinden dat zijn zorgverzekeraar duurzaam belegt. En 57 procent zou voor de duurzaam beleggende verzekeraar kiezen als die verzekering even duur (30 procent) of ietsje duurder (27 procent) is dan de rest.
Miljarden euro's
“De verzekeraars samen kunnen echt verandering aanmoedigen
Verzekeraars hebben met hun beleggingen invloed op hoe de wereld eruitziet: blijven olie en gas dominant, of krijgen zonne- en windenergie een kapitaalinjectie? Worden oorspronkelijke bewoners om toestemming gevraagd als een bedrijf interesse heeft in de grondstoffen onder hun huizen, of worden ze simpelweg verjaagd?
Initiatieven als de VBDO-benchmark en de Eerlijke Verzekeringswijzer – een samenwerkingsverband van onder andere Oxfam Novib, Amnesty en Milieudefensie – leggen de verzekeraars langs de meetlat; hoe verantwoord beleggen ze? Omdat de laatste VBDO-benchmark (oktober 2019, en een apart rapport over klimaatverandering in november 2019) recenter is dan de laatste update van de Eerlijke Verzekeringswijzer (maart 2018, de volgende komt eind januari 2020), richt dit artikel zich vooral op die eerste.
“Een aantal grote verzekeraars is zelf lid van VBDO
Een aantal grote verzekeraars is zelf lid van VBDO (net als verschillende ngo’s), wat betekent dat ze de missie van de vereniging – duurzaam beleggen mainstream maken – ondersteunen, onder meer door contributie te betalen. Ook hebben ze toegang tot informatiebijeenkomsten over duurzaam beleggen die VBDO organiseert. Dit lidmaatschap voelt wat ongemakkelijk; alsof een slager zijn eigen vlees keurt. VBDO verzekert echter dat de verzekeraarsbenchmark onafhankelijk en zonder sponsoring tot stand komt. Dat beeld lijkt bevestigd te worden door de scores van leden in de studie; die scoren niet allemaal goed. Ook is de toon van het rapport als geheel behoorlijk kritisch.
Verantwoord beleggen is volgens VBDO bijvoorbeeld dat je je macht – als aandeelhouder van het bedrijf waarin je belegt – actief gebruikt door te stemmen bij vergaderingen en in gesprek te gaan met het bedrijf om positieve verandering te stimuleren, dat je niet alleen bepaalde zaken uitsluit van financiering maar vooral ook impactinvesteringen doet (waarbij niet de geldopbrengst maar positieve verandering centraal staat) en dat je let op de ESG-scores van bedrijven. Die score zegt iets over hoe een bedrijf scoort – ten opzichte van anderen in dezelfde sector – op milieu (Environment), mens en maatschappij (Social), en bestuur van het bedrijf (Governance).
De score kan wel een vertekend beeld geven. De Bakker: “Je kan bedrijven uit verschillende sectoren niet één op één met elkaar vergelijken. Zo kan Shell er dan uitkomen als een groene investering, omdat het onder de oliebedrijven hoog scoort op duurzaamheid.” VBDO let er daarom op dat een bedrijf verder kijkt dan alleen die scores. Opvallend: de meeste verzekeraars in de benchmark, afgezien van de koplopers, nemen die extra stap niet.
Koplopers en achterblijvers
Koplopers – Vergeleken met de rest goed op weg:
1. A.S.R. (Ditzo en De Amersfoortse) met 4,5 van de 5 punten.
2. Achmea (Zilveren Kruis, FBTO, Interpolis, Pro Life Zorgverzekeringen en De Friesland) én
NN Group (Nationale Nederlanden, OHRA en Delta Lloyd zorgverzekering ) met 3,5 punten.
Middenmoot – In beweging, maar nog erg in de beginfase:
3. Menzis (Menzis, Anderzorg) met 2,8 punten.
4. CZ Groep met 2,2 punten.
5. ONVZ met 2,0 punten.
6. VGZ met 1,8 punten.
Achterblijvers – Tonen geen beweging:
7. DSW met 0,9 punten.
8. Eno Zorgverzekeraar (Salland Zorgverzekeringen, ZorgDirect en HollandZorg) met 0,3 punten.
Deze twee hebben niet op het informatieverzoek gereageerd. VBDO heeft hun cijfer bepaald op basis van de publiek beschikbare informatie.
De laatste update van de Eerlijke Verzekeringswijzer (maart 2018) geeft grofweg hetzelfde beeld van hoe de zorgverzekeraars presteren ten opzichte van elkaar. Wel valt op dat CZ, Menzis en VGZ (die in maart 2018 voor het eerst zijn meegenomen) veel onvoldoendes scoren en dat NN Group ver achterblijft op A.S.R. en Achmea (zie kader). In de ranking – specifiek gericht op klimaatverandering – die VBDO vorige maand publiceerde, is inderdaad ook te zien dat NN Group op dat thema achterblijft bij A.S.R. en Achmea.
Dat NN Group bij de algemene VBDO-benchmark een van de drie koplopers is en bij de Eerlijke Verzekeringswijzer ver achterblijft op A.S.R. en Achmea, wordt deels verklaard door een verschil in aanpak. Beide initiatieven hebben hun eigen ideeën over hoe je prestaties van verzekeraars het beste in kaart brengt. Zo benadrukt VBDO toegang te hebben tot vertrouwelijke gegevens, en zo ook dingen kunnen meewegen die een verzekeraar (nog) niet naar buiten brengt. De Eerlijke Verzekeringswijzer zegt er bijvoorbeeld extra op te letten dat de criteria die een verzekeraar hanteert voor bedrijven waarin ze beleggen, gedetailleerd genoeg zijn.
Deels ligt het verschil ook aan de timing van de publicaties. Titus Bolten, namens Amnesty betrokken bij de Eerlijke Verzekeringswijzer, zegt ‘er sterk rekening mee te houden’ dat bij hun update in januari zal blijken dat NN Group inderdaad veel verbeteringen heeft doorgevoerd. Maar of het ook een koploper zal worden, kan hij nog niet zeggen.
“A.S.R. noemt vrouwen en kinderen expliciet in haar mensenrechtenbeleid
Op het gebied van dierenwelzijn stelt A.S.R. grenzen aan de duur van veetransport en qua natuur is er onder andere beleid over waterschaarste. Verder investeert A.S.R. meer in de recyclingindustrie dan in de mijnbouwsector en sluit ze beleggingen in teerzandolie (dubbel zoveel CO2-uitstoot als normale oliewinning) of productie en handel in controversiële wapens (zoals clustermunitie, landmijnen en kernwapens) uit.
Strijd tegen klimaatverandering: nog altijd in het beginstadium
“Verzekeraars moeten een veel ambitieuzere rol spelen in de strijd tegen klimaatverandering
Verzekeraars zouden hun verantwoordelijkheid moeten nemen en een veel ambitieuzere rol moeten spelen in de strijd tegen klimaatverandering, vindt zowel VBDO als de Eerlijke Verzekeringswijzer. De verzekeraars zelf lijken dat ook te erkennen; allemaal tekenden ze vorig jaar het Convenant Internationaal Verantwoord Beleggen in de Verzekeringssector. Daarin beloven ze zich in te zetten voor positieve impact op allerlei thema’s, waaronder klimaatverandering. “Maar dat convenant ondertekenen is nog heel erg het beginstadium”, zegt Lucienne de Bakker. “Het is vooral bedoeld om achterblijvers de eerste stap te laten zetten.”
“Slechts 13 van de 30 verzekeraars noemen het woord 'klimaatverandering' überhaupt in hun beleggingsbeleid
Dat soort projecten is nog niet altijd makkelijk om in te investeren, schrijft VBDO in haar klimaatrapport. Daarom roepen ze publieke en private partijen op tot samenwerking en om de waarde te gaan inzien van ‘voorkomen verlies’. Als voorbeeld wordt een project in Indonesië genoemd, waar 20 kilometer aan mangrovebos aan de kust is opgeknapt zodat het een betere buffer vormt tegen overstromingen – wat sociale en financiële schade voorkomt.
Een positieve noot: sinds Independer de duurzaamheidsscores van zorgverzekeraars toont, wordt VBDO vaker gebeld door de verzekeraars. De Bakker: “We hebben zeker meer contact. Ze willen advies om hun score te verbeteren, of geven aan dat ze volgend jaar wél mee willen doen met de studie.”
Verder lezen?
Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?
Word abonnee
- Digitaal + magazine — € 8,00 / maand
- Alleen digitaal — € 6,00 / maand
