5G: is dat nou wel of niet gevaarlijk voor de gezondheid? Die discussie werd ook vóór de coronacrisis al gevoerd. Volgens tegenstanders van het snellere mobiele netwerk zou de straling verschillende ziektes – waaronder kanker – kunnen veroorzaken. Terwijl de precieze gevolgen van 5G-straling nog wordt onderzocht, is het dus nog niet duidelijk welke effecten de straling heeft op de gezondheid van mensen en dieren.
Sinds de coronapandemie duiken complottheorieën op die corona in verband zouden brengen met 5G-netwerken. Op Facebook en WhatsApp delen mensen massaal theorieën, die bijvoorbeeld stellen dat covid-19 een stralingsziekte zou zijn, ook al is bekend dat corona van mens op mens wordt overgedragen. De verspreiding van dit soort theorieën is niet zonder gevolgen gebleven: al zeker zestien zendmasten zijn in brand gestoken, vermoedelijk door tegenstanders van 5G.
Dit artikel verscheen eerder op OneWorld in juni 2018.
“Per Segerbäck woont inmiddels al achttien jaar in een bos, omdat de straling van de nieuwe apparaten hem ziek maakte
“Ik wilde graag drie verschillende mensen wereldwijd in beeld brengen met dezelfde problemen. De Zweedse Per stond eind jaren ’80 aan de wieg van de smartphone bij Ericsson en weet enorm veel over technologie.
Inmiddels woont hij al achttien jaar in een bos, omdat de straling van de nieuwe apparaten hem ziek maakte. Asaka ben ik tegengekomen in Green Banks, een dorp in West Virginia zonder elektromagnetische straling, vanwege de zeer gevoelige telescopen die daar staan. We hebben toen afgesproken om elkaar weer te treffen in Tokio, waar zij woont. Het drukke Tokio tegenover de bosrijke omgeving in Zweden was prachtig, maar het voelde ook erg ver weg. Daarom heb ik er ook voor gekozen om de Nederlandse Anouk de Bont in beeld te brengen met haar gezin. Zo zie je dat het probleem zich niet alleen ver weg afspeelt, maar ook gewoon in Nederland.”
“Het is moeilijk om EHS als ziektebeeld te erkennen, omdat de wetenschap erover verdeeld is
“Ja, je kunt het vergelijken met een allergie. In het geval van EHS ontstaan er lichamelijke klachten als gevolg van een extreme blootstelling aan onzichtbare straling. Toch blijft het moeilijk om EHS als ziektebeeld te erkennen, omdat er vanuit de wetenschap veel verdeelde verhalen komen. Ik vind het ook niet aan mij als documentairemaker om daar een definitieve uitspraak over te doen.”
“Dat komt doordat sommige mensen heviger reageren op straling dan anderen. Bovendien hanteert ieder land weer een andere grens en het lijkt erop of dat nogal onnauwkeurig wordt bepaald. In Frankrijk worden er momenteel overigens maatregelen getroffen om elektromagnetische straling van mobiele telefonie en draadloos internet tegen te gaan. Er morgen bijvoorbeeld geen zendmasten meer geplaatst worden bij basisscholen en peuterspeelzalen. Parijs wil de eerste stralingsbewuste stad worden. Ze zien het daar als een milieu kwestie en de stad wil de straling in de openbare ruimte met 30% verminderen.”
“Vooral budgettair was het een grote uitdaging om de documentaire te maken. We konden Per maar één uur per dag filmen. Hij was erg vermoeid en moest veel rusten. Omdat hij de straling van een digitale camera niet verdraagt, hebben we hem met een oude Bolex-camera gefilmd, die met de hand wordt opgedraaid. Daar gaat een filmrolletje, dat na drie minuten al vol zit. Shots zijn maximaal 20 seconden lang. Soms zaten we dagen te wachten in een hotelkamer, doordat Per te vermoeid was om gefilmd te worden. We vonden het belangrijk om hem, maar ook de anderen, daarin te respecteren. Deze mensen hebben zo weinig macht over hun eigen leven, dat we tijdens het maakproces aan al hun voorwaarden wilden voldoen.”
Het was niet voor het eerst dat je een productie maakt over de relatie tussen technologie en de mens. Wat fascineert je zo aan het digitale tijdperk?
“In mijn werk als documentairemaker probeer ik via kleine verhalen te raken aan de grote veranderingen van deze tijd. Ik zie de overgang naar een door digitale netwerk verbonden wereld als een fundamentele stap. Er zijn veel mogelijkheden ontstaan voor individuen. Tegelijkertijd ben ik me gaan afvragen hoe we al die technologie kunnen beheersen op een democratische manier.”
Ben je zelf anders gaan kijken naar elektromagnetische straling na het maken van deze film?
“Ja, ik ben me er vooral bewuster van geworden. Ik merk nu bijvoorbeeld dat ik veel dieper slaap als ik mijn telefoon weg leg. Toch blijft het lastig, want in mijn werk ben ik zeer afhankelijk van technologie, maar ik wil mezelf er niet in verliezen. Ik probeer dus een balans te vinden. Af en toe is het goed om er echt even uit te stappen, om niet alleen maar met het internet te leven. Ik vind het heel waardevol om ook eens alleen met mijn eigen gedachten te zijn. Onze campagne Turn It Off, waarbij we proberen even op de pauzeknop te drukken, sluit daar goed bij aan.”
Dit interview verscheen eerder op OneWorld.nl op 7 juni 2018.
Dit kan je doen door te doneren of je te abonneren op ons magazine. Alvast bedankt!
Verder lezen?
Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?
Word abonnee
- Digitaal + magazine — € 8,00 / maand
- Alleen digitaal — € 6,00 / maand
