Achtergrond van het Turkse ingrijpen in Afrin, Syrië

Turkije en de door hen gesteunde VSL-fracties hebben het gemunt op de YPG-milities en hun wapendepots in het overwegend Koerdische kanton Afrin, ten noordoosten van Aleppo. Turkije zegt dat het deze operatie is begonnen na overleg met Rusland, Iran en ook de VS en de Internationale Coalitie tegen IS, en dat via Rusland ook het Syrische regime is ingelicht. Vrijdag kondigde Rusland aan dat het zijn 170 militairen uit het Koerdische kanton terugtrok.

De Turkse premier Yilderim werd deze week in Turkse media geciteerd: er zouden zondagavond laat Turkse troepen Afrin zijn binnengegaan, samen met eenheden van het VSL. De gecombineerde troepen vertrokken onder meer vanuit het Syrische Azaz. Het VSL claimt inmiddels dat het een paar dorpjes in handen heeft. En in deze video, gisteravond gemaakt in een dorp in Noord Afrin, poogt de verantwoordelijke VSL-commandant de plaatselijke bevolking gerust te stellen.

Behalve Afrin liggen ook Tel Rifaat en omgeving onder vuur. Alhoewel troepen daar niet naar binnen zijn gegaan tegen de verwachting in, omdat de YPG militiesTel Rifaat, met een overwegend niet Koerdische bevolking op het VSL hadden veroverd.

Later ontmoette ik in Turkije verschillende Syrische Koerden die uiterst negatief waren over de YPG-milities, die gelieerd zijn aan de PKK. Waarom zo negatief, wilde ik weten? De antwoorden: ze arresteren activisten, ze laten geen oppositie toe, ze zijn geen nationalistische Syriërs, ze willen alleen hun eigen plan doorvoeren, ze pikken Arabische plaatsen in en verdrijven de bevolking. Maar het belangrijkste verwijt was dit: ze werken samen met het Assad-regime. Amnesty bevestigde in 2015 het relaas van deze Syrisch-Koerdische vluchtelingen in een rapport, en sprak zelfs van oorlogsmisdaden.

In augustus 2016 intervenieerde Turkije in de Syrische oorlog in samenwerking met grote fracties van het VSL in Noord-Syrië. Dat was Operatie Eufraat Schild, in de eerste plaats bedoeld om te voorkomen dat de YPG-milities in Hasaka een corridor zouden vormen naar Afrin, en zodoende de hele grens tussen Syrië en Turkije door de YPG zou worden gecontroleerd. Het tweede doel was de strijd tegen IS, dat raketten afvuurde op met name Kilis (in Zuid-Turkije) en aanslagen pleegde in Turkije.

In hun strijd tegen IS hadden SDF-strijders (YPG aangevuld met Arabische milities, door de VS opgezet, getraind en bewapend) inmiddels Manbij ingenomen, ondanks beloftes van de VS dat de SDF/YPG aan de oostkant van de Eufraat zouden blijven. Ze leken van plan te zijn het overwegend Arabisch gebied tussen Manbij en Afrin in te nemen, wat niet alleen voor Turkije onacceptabel is, maar ook een nieuwe stroom vluchtelingen naar Turkije zou opleveren. In het gebied bevinden zich langs de Turkse grens al een reeks vluchtelingenkampen, die elke dag door Turkije van voedsel worden voorzien. “Elke dag gaan er 100.000 warme maaltijden de grens over”, vertelde een medewerker van de Turkse Rode Halve Maan vorig jaar.

We hopen ook te bereiken dat Syrische vluchtelingen kunnen terugkeren naar dat gebied, zoals eerder in Jarabulus gebeurde, Uit Afrin zijn naar schatting 100.000 Syriërs naar gevlucht, meestal uit angst voor de dienstplicht van de YPG. Die geldt er voor alle mannen, van 18 tot 35 jaar.”

• * OneWorld kan het exacte aantal VSL-strijders die meedoen, niet verifiëren. Volgens een Syrische collega van Rena in Azaz, een van de frontlinies, zijn daar circa 1700 VSL-strijders en op de frontlinie Atma zijn er 3000. Dit zijn twee van de zeven frontlinies, naast een aantal die in de planning zitten.