Het Amerikaanse tijdschrift Forbes presenteerde deze maand de beroemde miljardairsranking. Twintig Afrikanen haalden de lijst. Terwijl hun landen tot de armste ter wereld behoren, maken zij gebruik van fiscale sluiproutes via Nederland om de staatskas maar niet te hoeven vullen.
Hij is er weer: de Forbes-lijst van de allerrijkste Afrikanen. Met stip op één: Aliko Dangote uit Nigeria. Met zijn Dangote Cement, Dangote Sugar, National Salt Company of Nigeria en Zenith Bank is hij goed voor meer dan 16 miljard dollar. De Dangote Group gaf meer dan 100 miljoen weg aan goede doelen op het gebied van gezondheidszorg, onderwijs en armoedebestrijding.
Belastingparadijs Nederland
Geen land heeft zo veel belastingverdragen als Nederland. Ons land heeft met bijna honderd landen belastingafspraken gemaakt. De eerste verdragen werden gesloten om bijvoorbeeld te voorkomen dat iemand die in Nederland woont en in India werkt twee keer over hetzelfde inkomen belasting moet betalen. De landen spraken af wie welke belasting zou heffen. Normaal heft Servië bijvoorbeeld 20 procent belasting op winst, maar in het verdrag met Nederland is afgesproken dat Servië dit bedrag verlaagt naar nul procent als een bedrijf in Nederland is gevestigd.
Volgens de Volkskrant maken zeker zestig van de honderd grootste bedrijven ter wereld gebruik van een Nederlandse constructie. Zij sluisden 57 miljard euro door Nederland. Overheden van andere landen liepen hierdoor vaak 20 procent van dit bedrag mis. In totaal zitten er volgens het Centraal Bureau voor Statistiek zo’n 23.500 buitenlandse brievenbusbedrijven in Nederland. Zij sluizen op jaarbasis omstreeks 10.000 miljard euro door, twintig keer ons bruto binnenland product.
Lief hoor, of toch niet? Uit het register van de Kamer van Koophandel blijkt dat Dangotes suikerbedrijf tot voor kort geregistreerd stond in Amsterdam. Als brievenbusbedrijf. Mocht het je ontgaan zijn: Nederland ligt onder vuur omdat multinationals dankzij deze brievenbusvestigingen minder belasting betalen in andere staten. Volgens de organisatie Tax Justice lopen arme landen elk jaar 122 miljard euro mis door dergelijke fiscale routes. Meer geld dan er wereldwijd wordt gespendeerd aan ontwikkelingshulp. In Londen werd afgelopen zaterdag geprotesteerd tegen belastingparadijzerij. De Engelse hoofdstad wordt door activisten inmiddels aangeduid als ‘tax haven capital of the world’. Onze vriendelijke Nigeriaan heeft er zijn bedrijf Dangote Foods geregisteerd.
Nummer twee op Afrika’s rijkenlijst is Johann Rupert (6,6 miljard). Hij is Zuid-Afrikaan, maar zijn bedrijf Richemont is gestationeerd in (belastingparadijs!) Zwitserland. Het in luxegoederen gespecialiseerde bedrijf heeft dochterondernemingen in belastingparadijzen Nederland én Luxemburg.
Egyptische broertjes
Nassef Sawiris (nr. 4, 6,5 miljard) uit Egypte is de baas van Orascom Construction Industries (OCI). Zijn bedrijf staat in Amsterdam Zuidoost geregistreerd als OCI Construction International B.V.. Uit het register van de Kamer van Koophandel blijkt dat OCI gelinkt is aan OCI Construction Holding Limit in Limassol in (belastingparadijs!) Cyprus. Nassef’s oudste broer Naguib (2,5 miljard) is eigenaar van Orascom Telecom, ondergebracht in Luxemburg. Onlangs verkocht hij al zijn aandelen in het Russische telecomgigant Vimpelcom, dat de geldstromen via een brievenbusvestiging in Nederland laat lopen.
[[{“type”:”media”,”view_mode”:”media_large”,”fid”:”19181″,”attributes”:{“height”:145,”width”:480,”class”:”media-image media-element file-media-large”}}]]
Presidentsdochter
Dan hebben we nog Isabel Dos Santos, Afrika’s eerste vrouwelijke miljardair. De dochter van de president van Angola is goed voor 2 miljard. Daarvan heeft ze 1 miljard geïnvesteerd in het Angolese telecombedrijf Unitel. De Nederlandse vestiging van Unitel is gevestigd op het Prins Bernhardplein. Óf het desbetreffende kantoorgebouw is het grootste van de wereld – er zitten volgens de Kamer van Koophandel meer dan 2000 bedrijven – óf er wordt via het plein massaal belasting ontweken. De B.V. Unitel wordt beheerd door de (in belastingvoordelen gespecialiseerde) firma Intertrust.
Leuker kunnen we het niet maken
Meer weten? Aanstaande donderdag (21 maart) spreekt Alvin Mosioma, de directeur van Tax Justice Africa in Felix Meritis tijdens de 39e Globaliseringslezing. ‘Leuker kunnen we het niet maken! Taks Justice?’ Op 2 april verschijnt OneWorld magazine met daarin een belastingspecial (neem nog gauw een gratis abonnement).
Foto: Aliko Dangote via Wikipedia
