Een gewetensvraag die de Lowlands-organisatie het liefst met een volmondig “ja” beantwoord ziet.
En dat is niet gek. Duurzaamheid begint bij veel festivals een steeds grotere rol te spelen. Kampeergerei kun je nu huren in plaats van kopen en je troep ruim je zelf op (je kunt er zelfs prijzen mee winnen). Maar hoe duurzaam kan een festival eigenlijk zijn? OneWorld zocht het uit op Lowlands 2014.
Vuilniszakken of poncho’s?
Het weer beloofde niet veel goeds. Lowlands 2014 zou een natte festivalervaring worden. Na uren in de miezerregen in de rij voor de ingang te hebben gestaan wordt, zodra je het terrein richting de camping betreedt, een geel met groene TRASH!-vuilniszak in je hand geduwd. Weigeren is geen optie. Een paar meter na de ingang liggen er alweer de nodige op de grond. Of ze worden gebruikt als geïmproviseerde poncho.
Campings 1, 4, 5 en 7 waren dit keer de zogeheten Green Ghetto’s: hier zijn de kampeerders zelf verantwoordelijk voor het opruimen van hun plekje. Wat dit in de praktijk betekent? Er lopen geen jongens en meisjes in groene overalls over de camping die je troep opruimen. Op veel plekken hangen de geelgroene vuilniszakken dus netjes aan partytenten en scheerlijnen geknoopt.
Op een creatieve manier je vuilniszak ophangen.
Geen zoden aan de dijk
De festivals schieten de laatste jaren als paddenstoelen uit de grond: de teller stond vorig jaar op 744 festivals in Nederland! Lowlands is met 55.000 bezoekers per dag het grootste meerdaagse festival van Nederland. Dat duurzaamheid hoog in het festivalvaandel staat is bewonderens-waardig. De organisatie, Mojo Concerts en Loc7000, heeft hoog ingezet. Met projectbureau C30 zetten ze de Roadmap to a Sustainable Lowlands op. Tot en met 2014 zijn daarin stappen uitgezet naar de verduurzaming van het festival.
Gekeken wordt er naar alles dat duurzaam is en kan: energie, water- en sanitaire voorzieningen, afval en verpakkingen, en mobiliteit. “Maar het is moeilijk te zeggen wanneer een festival in z'n geheel duurzaam is”, zegt Michiel van Ardenne, projectmanager bij C30 Projecten. “Sommige mensen zeggen dat afvalmaatregelen geen zoden aan de dijk zetten en dat er meer op energie gefocust moet worden bijvoorbeeld.”
Plastic goud
Afval is sowieso een heikel punt – het statiegeldsysteem op de bekers is dit jaar voor het eerst afgeschaft. Door een overdaad aan bekerrapers (sommigen stelden zelfs ruim drieduizend euro in drie dagen te verdienen door fanatiek bekers te rapen) kreeg je dit jaar geen muntje meer terug voor het inleveren van bekers. Dit resulteerde in relatief dure drankjes (een munt is €2,60) en veel plastic op het terrein.
Om dit probleem aan te pakken deelt de organisatie dus vuilniszakken uit. En verder? De 'Trash Bashers' proberen zo goed en zo kwaad als het kan het terrein netjes te houden met afvalgrijpers. Tussen de afvalbakken op het festivalterrein staan er enkele die alleen voor bekers bedoeld zijn. En tegen inlevering van een volle vuilniszak kan de duurzame bezoeker meedingen naar heuse prijzen: backstagetours en kaarten voor Lowlands 2015.
Vacuümtoiletten en zonne-energie
Bij de afvalpunten op de camping zie je in de loop van de drie festivaldagen het aantal netjes dichtgeknoopte vuilniszakken toenemen. Omgewaaide partytenten en ander gesneuveld kampeergerei worden er ook gedumpt, maar lang niet altijd. Bij het badhuis delen jongens lege vuilniszakken uit. Maar er is natuurlijk meer dan alleen afval waar op gelet moet worden.
De badhuizen zijn ingericht met vacuümtoiletten voor waterbesparing, en de telefoonopladers van PlugGo worden deels opgeladen met zonne-energie. Er is meer moeite gestoken in fairtrade en gezond eten. En dit jaar stond voor het eerst het initiatief One Nights Tent op het campingterrein. Hun tenten, luchtbedden en slaapzakken zijn gemaakt van 100 procent recyclebaar materiaal en worden als je ze inlevert weer opnieuw gebruikt.
Een Trash Basher aan het werk.
Spelenderwijs groener worden
Al deze initiatieven dragen bij aan het verduurzamingsplan waar Lowlands al jaren aan werkt. Maar hoe goed zijn ze nu écht bezig? “Voor een meerdaags festival in Nederland doet Lowlands het goed. Maar er zijn meerdere festivals die grote spelers zijn op duurzaamheidsgebied. Zo geeft de Parade gratis kraanwater weg en zet ID&T in op het sociale aspect van nieuw talent”, zegt C30-projectmanager van Ardenne.
Mysteryland is onder de Nederlandse festivals het groenst, zelfs internationaal wordt het festival geprezen om haar duurzaamheid. Het Amerikaanse muziekfestival Coachella steekt daar weer bovenuit: red-de-natuur-spelletjes, kunst van hergebruikte materialen, het promoten van carpoolen en een speeltuin om je mobiele telefoon op te laden maken standaard deel uit van het festival.
Dat dit allemaal leuke en veelbelovende initiatieven zijn, spreekt waarschijnlijk niemand tegen. Er zijn bezoekers die tussen het dansen door ook daadwerkelijk hun steentje bijdragen: op zaterdag hadden al duizend mensen zich aangemeld voor de Trash Lottery.
Wat vind jij?
Sander (19) vond dit niet zo nodig. "Met die loterij doen we niet mee, maar we ruimen op de camping wel onze spullen op." Met vriend Kristiaan (19) is hij voor de eerste keer op Lowlands. Ze staan op camping 1 en nemen daar tijdens de middag even een rustmomentje. "We hebben weinig spullen mee: wat borrelnoten, keelsnoepjes en twee flessen alcohol. Maar op het festivalterrein gooien we wel meestal alles op de grond."
De ravage op maandag.
Even verderop zitten Marloes (36) en Marieke (31) uit te puffen onder wat er nog is overgebleven van hun partytent. Eén tent is al weggewaaid. "Vuilniszakken inleveren vind ik waardeloos en ik denk dat niet veel mensen dat doen. Dan loop je toch voor lul?" "Maar ze proberen het wel, toch?" brengt Marieke tegen haar vriendin in.
Inderdaad, ze proberen het wel. Maar of een festival drastisch en structureel kan verduurzamen is de vraag. Is volgens de organisatie het meerjarenplan geslaagd?
Mojo is momenteel niet bereikbaar voor commentaar na de Lowlandsgekte. Blijf dit verhaal volgen om antwoord op de bovenstaande vraag te krijgen.
Afbeeldingen: Lucy Nilwik
