‘Alleen een vaccin bevrijdt de kwetsbaren’

De minister hoopte waarschijnlijk dat iedereen na dit besluit zou denken: ‘Oh, wat integer van Vadertje Staat dat-ie zo zorgvuldig is en alles eerst goed gaat onderzoeken. Dit geeft echt vertrouwen in het vaccinatieprogramma.’ Dat gebeurde niet. Experts hadden snoeiharde kritiek. Een internist sprak tegen de NOS over ‘zwabberbeleid’. Hoogleraren noemden de stop in de Volkskrant ‘ontluisterend’ en ‘incidentenpolitiek’. Een van hen zei: ‘Stoppen is zo kortzichtig dat het gevaarlijk wordt. Zo’n besluit verwacht ik niet van de overheid.’

De kans op de nieuwe bijwerking is van een compleet andere orde: er was 1 dode op zo’n 300.000 tot 400.000 prikken. ‘Vergelijkbaar met de kans op een dodelijk ongeval als je 220 kilometer gaat fietsen, of naar Madrid rijdt met de auto’, aldus hoogleraar Frits Rosendaal tegen de Volkskrant. Hoogleraar virologie Marion Koopmans becijferde dat het zit ‘tussen de kans op overlijden door een aanval door een hond en kans op overlijden door bliksem.’

Waarom is doorgaan met prikken dan toch geen no-brainer? Bij deze vraag moest ik denken aan wat ik als psychologiestudent leerde: mensen zijn beroerd in het inschatten van risico’s. Zo voelt een nieuw risico – zoals een net ontdekte bijwerking – groter dan een risico waar je alweer een tijdje mee leeft. Hetzelfde geldt voor een risico waar je geen controle over hebt; op je kans op corona kun je nog wat invloed uitoefenen door alle maatregelen goed na te leven, maar na een prik met AstraZeneca kun je alleen maar afwachten of de doem je zal treffen. Bovendien is het een griezelig risico, met klonten van je eigen bloed die misschien wel vast komen te zitten in je longen of je brein, en ook zulke huiveringwekkende risico’s overschatten we vaak.

Zo worden kwetsbare Nederlanders alweer in de steek gelaten, om een piepkleine kans op een bijwerking. Terwijl voor ons hele andere kansen tellen. Níeuwe kansen die de prik ons juist kan bieden. Zoals de kans om eindelijk uit die godvergeten zelfisolatie te kunnen. Om zonder buikpijn van de zenuwen naar buiten te gaan.

En allemaal snakken we naar de kans om eindelijk verlost te raken van die virusdoodsangst die al sinds het begin van de pandemie voortdurend in ons leven aanwezig is. En het mooie is: met het vaccin is die kans bijna 1 op 1.