De coöperatie heet IN2IT en bestaat uit de ICT-bedrijven Flincl, ITvitae, Specialisterren en Cardan Technobility. Uniek aan al deze bedrijven – die zich bezig houden met het ontwikkelen en testen van software, IT-beheer en Cyber Security – is dat hun werknemers vrijwel allemaal een vorm van autisme hebben. “Dankzij de samenwerking in een coöperatie kunnen deze kleine bedrijven grotere en complexere opdrachten aannemen”, zegt Annerie Raaijmakers, directeur van IN2IT. “Dit zal uiteindelijk leiden tot meer hoogwaardige en duurzame banen voor mensen met autisme."
Annerie Raaijmakers en Sjoerd van der Maaden. Foto: Julie Wevers
Coöperatie
Volgens Raaijmakers komt het regelmatig voor dat één van de vier bedrijven een grote opdracht aan zich voorbij moet laten gaan, omdat het niet genoeg ICT-ers in dienst heeft. Raaijmakers: “Dankzij de coöperatie is dit verleden tijd. Onze leden kunnen hun krachten nu immers bundelen als dat nodig is.”
De Start Foundation, een maatschappelijk investeerder uit Eindhoven, steekt 100.000 euro in IN2IT. “Wij hopen dat andere sociale ondernemers dit voorbeeld gaan volgen”, zegt voorlichter Remko van Riel van de Start Foundation. “Het bundelen van krachten geeft sociale ondernemingen veel meer overlevingskans. Hierdoor blijven er uiteindelijk ook meer banen bestaan voor kwetsbare groepen.”
Scherpe prijs
Testbedrijf Specialisterren – het oudste van de coöperatie – is gevestigd op een klein, besloten industrieterrein aan de rand van Utrecht. Dit in 2009 opgerichte bedrijf is één van de paradepaardjes van sociaal ondernemend Nederland en viel regelmatig in de prijzen: de Participatie Award 2011 en drie nominaties voor de Computable Award. Ook ontving Specialisterren in 2012 als eerst ICT-bedrijf een erkenning op de Prestatieladder Socialer Ondernemen van TNO. Klanten van Specialisterren zijn onder andere Heineken, KPN/Hi, Bol.com en Delta Lloyd.
Mensen met autisme blinken vaak uit in het opmerken van details en in het ontdekken van patronen
De boodschap van Specialisterren – en ook die van IN2IT- aan klanten is niet ‘Wij hebben werknemers met autisme voor u’, maar ‘Wij hebben de beste ICT-ers tegen een scherpe prijs’. Mensen met autisme blinken vaak uit in het opmerken van details en in het ontdekken van patronen; dit maakt ze heel geschikt voor het werk in de informatietechnologie. Ook kunnen zij langer testwerkzaamheden verrichten zonder dat hun aandacht verslapt. “Bovendien zijn het hele gemotiveerde en trouwe werknemers”, zegt Van der Maaden, één van de oprichters van Specialisterren.
Struikelblok
Toch vinden ICT-ers met autisme vaak moeilijk een baan. “Dat komt doordat hoog opgeleide werknemers in Nederland bijna olympisch kampioenen moeten zijn”, zegt Van der Maaden. “Zij moeten goed kunnen samenwerken, flexibel zijn, breed én specialistisch. Voor hun kerntaken zijn al deze vaardigheden echter lang niet altijd relevant.”
Mensen met autisme zijn vaak niet ‘allround’, maar juist specialist op één of meerdere gebieden. Dit vormt vaak een struikelblok tijdens sollicitatieprocedures. “Bovendien hebben zij regelmatig hun hbo- of universitaire opleiding nét niet afgerond, dat geldt voor ongeveer de helft van onze 25 werknemers”, zegt Van der Maaden. “Ze zijn vastgelopen in hun eindstage of ze konden de stress van de eindscriptie niet aan. ”
Denemarken: student met autisme werkt via Specialisterne. Foto: Specialisterne
Denemarken
Met een aantal aanpassingen kunnen mensen met autisme vaak echter uitstekend functioneren, weet Van der Maaden. Hier kwam hij achter toen hij een wereldreis maakte met zijn destijds 10-jarige autistische zoon die in het speciale onderwijs slecht presteerde. Dankzij de rust op de boot en de juiste begeleiding door zijn ouders ging hij plotseling met grote sprongen door de leerstof.
Dat bracht ICT-er Van der Maaden op het idee van Specialisterren, geïnspireerd op het Deense bedrijf Specialisterne dat ook vrijwel uitsluitend werknemers met autisme in dienst heeft. De aanpassingen van zijn bedrijf aan de doelgroep zijn relatief eenvoudig, maar doeltreffend volgens Van der Maaden.
De werkplek is zoveel mogelijk prikkelarm gemaakt omdat mensen met autisme overweldigd kunnen raken door geluiden, geuren of licht
Zoemende tl-buis
Er wordt bijvoorbeeld heel gestructureerd gewerkt, volgens vaste stappen. Elke werknemers is verantwoordelijk voor zijn eigen ‘stap’; met algemene deadlines heeft hij niets te maken want die leiden alleen maar tot onnodige stress. De werkplek is zoveel mogelijk prikkelarm gemaakt omdat mensen met autisme overweldigd kunnen raken door geluiden, geuren of licht. Een tikkende klok, een zoemende tl-buis of een bellende collega kan er al voor zorgen dat zij zich niet meer kunnen concentreren. Alle contacten met klanten verlopen via een projectmanager. “Een van de weinigen die geen autisme heeft”, zegt Van der Maaden.
De verwachtingen van de coöperatie IN2IT zijn hooggespannen. “Ik kan op dit moment nog geen namen noemen”, zeg directeur Raaijmakers, “maar ik verwacht voor de zomer een paar leuke contracten af te sluiten met grote bedrijven.” Bedrijven staan volgens haar steeds vaker open voor samenwerking met sociale ondernemingen. Dit heeft onder andere te maken met de druk van de overheid om meer mensen met een beperking aan betaald werk te helpen, met een quotumregeling als stok achter de deur.
Tekort aan ICT-ers
De markt werkt ook mee. Mede als gevolg van de vergrijzing ontstaan er naar verwachting grote tekorten op de arbeidsmarkt voor ICT-ers. Volgens de ICT Marktmonitor 2013 van branchevereniging Nederland ICT zullen er in 2017 mogelijk al bijna zevenduizend moeilijk vervulbare vacatures zijn; als de economie herstelt kan dit zelfs oplopen tot twaalfduizend. Ook uit een recent UWV-onderzoek blijkt een dreigend tekort aan ICT-ers in Nederland. Raaijmakers voorziet dan ook “mooie jaren” voor de coöperatie. Nu hebben de vier bedrijven samen zeventig werknemers. Raaijmakers: “Mijn streven is om dit aantal in anderhalf jaar te verdubbelen.”
