Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld.
Word abonnee
De strijd tegen anti-zwart racisme wordt gevoerd door mensen met allerlei etnische en culturele achtergronden, zo blijkt tijdens de Black Lives Matter-protesten en uit de vele steunbetuigingen op sociale media. Onder hen ook steeds meer mensen van Chinese, Indische, Koreaanse en andere Aziatische komaf. Maar het zijn er nog te weinig. Vanwege hun eigen ervaringen met racisme moeten Aziatische Nederlanders de strijd tegen anti-zwart racisme massaal steunen – het is namelijk ook hun strijd.
Als Nederlander van Aziatische komaf juich ik de openlijke en groeiende deelname van jonge Aziatische Nederlanders aan antiracismeactiviteiten van harte toe. Sinds de eerste editie van het Racism Beat It-festival in 1993, een groots antiracisme-popfestival waar onder anderen Herman Brood en Kool & the Gang optraden, ben ik bij veel antiracismebijeenkomsten geweest, en altijd viel mij op dat er weinig mensen met een Aziatische achtergrond waren.
“
In de strijd tegen anti-zwart racisme zijn Aziatische Nederlanders relatief onzichtbaar geweest
Ja, tijdens een
demonstratie tegen vreemdelingenhaat in 2010, bij de Dokwerker in Amsterdam, stond er een oudere dame van Indische en Indiase komaf naast me. Maar dat was mijn moeder. Die had ik meegenomen zodat ze zich voor het eerst publiekelijk kon uitspreken tegen de xenofobie en het racisme waar zij sinds haar komst naar Nederland in 1965 ook last van heeft gehad.
Geïnternaliseerde ‘raciale orde’
In de strijd tegen racisme en specifiek anti-zwart racisme zijn Aziatische Nederlanders, met uitzondering van groepen activisten van Indische en Molukse komaf, de afgelopen decennia relatief onzichtbaar geweest. Dat komt deels doordat veel oudere Aziatische Nederlanders Nederland niet ‘tot last’ wilden zijn. Je openlijk bemoeien met ‘lastige’ politieke en maatschappelijke kwesties zoals racisme en discriminatie werd gezien als ‘problemen veroorzaken’; onzichtbaar zijn werd gezien als een deugd. Zaken die deels al hoorden bij hun cultuur; deels werden versterkt door het idee dat eerste generaties migranten vooral dankbaar moesten zijn.
“
Ouders van Chinese komaf zien hun kinderen liever niet met een zwarte partner thuiskomen
Maar Aziatische Nederlanders vormen in hun hoofd ook vooroordelen over zwarte Nederlanders. Aan de ene kant wordt dat gevoed door de Nederlandse politici, media en cultuur. Stereotiepe opvattingen over zwarte Nederlanders worden in het dagelijks leven gereproduceerd en de onzichtbare, raciale hiërarchie in onze samenleving wordt bevestigd: wit is superieur, zwart inferieur. Aan de andere kant krijgen ze die vooroordelen ook mee vanuit hun Aziatische culturele contexten in Nederland. Ouders van Chinese komaf zien hun kinderen bijvoorbeeld liever niet met een zwarte partner thuiskomen, schrijft ook Pete Wu in zijn boek
De Bananengeneratie.
Daarbij komt dat een groot deel van de Aziatische Nederlanders wortels heeft in landen die eeuwenlang werden bezet door westerse koloniale overheersers, en dus inherent racistische samenlevingen kenden. In Nederlands-Indië bijvoorbeeld, stonden ‘Europeanen en daarmee gelijkgestelden’ bovenaan de bij wet vastgelegde raciale orde en ‘Inlanders en daarmee gelijkgestelden’ onderaan, uitmondend in ongelijkheid in het onderwijs, strafrecht en andere sectoren.
Die geïnternaliseerde raciale hiërarchie, waar de Indisch-Nederlandse Marion Bloem bijvoorbeeld over schrijft in haar boek Indo, namen Indische Nederlanders mee naar Nederland en gaven ze, soms onbewust en onbedoeld, door aan hun kinderen en kleinkinderen.
Solidair in de strijd
Door de invloeden uit de Nederlandse en Aziatische culturele omgevingen, beschouwen veel Aziatische Nederlanders ‘witheid’ als de na te streven norm. Zij zijn gaan geloven dat de belangen van de witte gevestigde orde ook hun belangen zijn. Die belangen dien je door je niet uit te spreken tegen anti-zwart racisme.
“
Sinds de uitbraak van het coronavirus is het anti-Aziatisch racisme in Nederland explosief toegenomen
Jonge Aziatische Nederlanders zijn zich de laatste jaren wél steeds vaker en luider publiekelijk gaan verzetten tegen het racisme dat zijzelf ervaren. Zo kwamen in
OneWorld eerder al verschillende Aziatische Nederlanders
aan het woord die zich uitspreken tegen het anti-Aziatisch racisme dat zij jarenlang stilzwijgend hebben ondergaan. Op het toonaangevende Aziatisch Nederlandse platform
Asian Raisins zijn berichten te lezen van
racistische incidenten. Dagelijkse kost, want sinds de uitbraak van het coronavirus is het anti-Aziatisch racisme in Nederland explosief toegenomen. Onder de meldingen ook gevallen van fysiek geweld, zoals een inmiddels veelbekeken filmpje van een Aziatisch-Nederlandse tiener die wordt uitgescholden en getrapt.
Dat de daders van dit soort anti-Aziatisch racisme soms zwart zijn, zorgt ervoor dat sommige Aziatische Nederlanders niet sympathiseren met de strijd tegen anti-zwart racisme. Ook anti-Aziatisch racisme vanuit niet-witte Nederlanders is problematisch en moet worden benoemd, maar mag geen reden zijn om de Black Lives Matter- en de bredere antiracismebeweging niet te steunen.
Aziatische Nederlanders weten hoe verwoestend racisme is én ze plukken de vruchten van het werk van zwarte antiracismeactivisten. Juist omdat Aziatische Nederlanders zelf worden geconfronteerd met racisme en discriminatie zouden zij solidair moeten zijn met de strijd tegen anti-zwart racisme.
“
Aziatische Nederlanders weten hoe verwoestend racisme is én plukken de vruchten van het werk van zwarte antiracismeactivisten
Want het is dankzij de jarenlange, onvermoeibare inzet van zwarte antiracismeactivisten zoals Jerry Afriyie en Quinsy Gario, politici als Sylvana Simons, schrijvers als Clarice Gargard en Seada Nourhussen en wetenschappers als Philomena Essed en Gloria Wekker dat het bredere gesprek over racisme in Nederland vaart en inhoud heeft gekregen. Mede dankzij hún strijd hebben Aziatische Nederlanders nu de taal en concepten, de ruimte en de middelen om ook anti-Aziatisch racisme in het openbaar aan te kaarten.
Ook onze strijd
Aziatische Nederlanders moeten zich nu massaal solidair tonen in de strijd tegen anti-zwart racisme, zoals we dat ook in de VS zien gebeuren. Sinds het begin van de Black Lives Matter-beweging in de zomer van 2013, betuigen jonge Aziatische Amerikanen hun steun en
nemen zij deel aan de BLM-protesten. Ook stelden zij vorige maand een nieuwe versie van de open brief
Letters for Black Lives op, om hun oudere familieleden uit te leggen waarom het belangrijk is om solidair te zijn met Black Lives Matter.
“
De strijd tegen anti-zwart racisme is een strijd van alle Nederlanders
Op sociale media zie ik dat Aziatische Nederlanders elkaar nu adviezen geven over hoe ze anti-zwart racisme met hun ouders kunnen bespreken. Prominente Aziatisch-Nederlandse antiracismeactivisten als Rui Jun Luong, Kevin Groen, Sioejeng Tsao, Hui-Hui Pan en Rochelle van Maanen zetten zich in tegen anti-Aziatisch én anti-zwart racisme. En op haar veelgelezen blog
Gewoon een Indisch Meisje roept schrijver en historica Lara Nuberg Indische Nederlanders op om zich aan te sluiten in de strijd tegen zwarte Piet. Zo laten deze Aziatische Nederlanders zien dat de strijd tegen anti-zwart racisme ook hun strijd is, een strijd van alle Nederlanders. Dat verdient massale navolging.
