Wordt Mohammed uitgezet?

Nederland vindt dat Hirsi Hassan Mohammed terug naar Zweden moet. Maar Mohammed zegt dat hij daar geen medische hulp krijgt. Volgens de Europese Dublin-regeling mag hij niet in Nederland blijven. Hoe gaat zijn rechtszaak eraan toe?

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
“Ik ben vaak duizelig en val soms flauw”, vertelt de 46-jarige Hirsi Hasan Mohammed in de rechtbank Amsterdam. Hij heeft asiel aangevraagd in Nederland, maar de Immigratie en Naturalisatiedienst (IND) vindt dat hij terug moet naar Zweden. Dat is immers het eerste EU-land waar hij aankwam. En volgens de zogenoemde Dublin-regeling is het land waar een asielzoeker Europa binnenkwam, verantwoordelijk voor de asielprocedure.
Dublin-regeling
Asielzoekers kunnen door de Dublin-regeling niet in verschillende landen ‘shoppen’ voor de beste kansen op asiel. Als de IND een vluchteling belast met een Dublin-claim, moet hij of zij terug naar het eerste land van aankomst om daar asiel aan te vragen. In de praktijk gaat dat niet altijd even soepel. ‘Dublin’ blijkt te leiden tot een onderlinge strijd tussen EU-landen om zoveel mogelijk asielzoekers weg te sturen en er zo min mogelijk binnen te krijgen. En de zwaarste lasten liggen zodoende op de schouders van de grenslanden: Griekenland, Italië en Bulgarije, waar verreweg de meeste asielzoekers de EU binnenkomen.
VluchtelingenWerk Nederland vindt de huidige regeling onrechtvaardig, aangezien het momenteel van land tot land verschilt of iemand een verblijfsvergunning krijgt. Een Irakees die in Italië asiel aanvraagt, heeft bijvoorbeeld veel minder kans op een verblijfsvergunning dan een Irakees die op dezelfde gronden asiel in Nederland aanvraagt.

Asielzoekers mogen naar de rechter als ze het niet eens zijn met de Dublin-claim. Maar de uitkomst van Nederlandse Dublin-zaken is zelden verrassend: tijdens haar 17-jarige loopbaan heeft advocaat Freya Williams nog nooit meegemaakt dat iemand zo’n zaak van de IND won. Ze heeft er een hard hoofd in, vandaag, maar wil wel graag aan Mohammed laten zien dat ze haar best voor hem doet.

Operatie

De rechter vraagt Mohammed waarom hij naar Nederland is gekomen. Mohammed wijst naar zijn hoofd, waar twee grote littekens zitten. “Ik ben twee keer geopereerd in Zweden en ik heb daar nu nog steeds last van. Ik ben bang dat ik opeens flauwval als ik de weg oversteek. Zweden biedt mij geen hulp meer.”

Mohammed is geboren in Saoedi-Arabië en vroeg zeven jaar geleden asiel aan in Zweden. Hij werd afgewezen, maar werd tijdens zijn procedure ernstig ziek. Hij bleek een hersentumor te hebben en is hiervoor in Zweden behandeld. Maar sinds kort heeft Zweden strengere regelgeving: medische hulp voor mensen zonder verblijfsvergunning wordt niet langer vergoed, dus ook niet voor Mohammed. Daarom klopte hij bij Nederland aan.

Verwarring

“De wet zegt dat u uw problemen moet oplossen in Zweden”, zegt de rechter. “En waar ik naar kijk is de wet, snapt u dat?” Mohammed knikt. Hij vertelt dat hij ook asiel heeft aangevraagd in Finland en Duitsland. Beide landen beriepen zich op de Dublin-regeling en vonden dat Mohammed terug naar Zweden moest.

Advocaat Williams vindt het een tekortkoming van het Zweedse systeem dat Mohammed daar geen medische hulp krijgt. Volgens haar moet Nederland hier verantwoordelijkheid nemen. “Nederland moet zorg dragen voor deze man en zijn asielaanvraag in behandeling nemen”, zegt ze stellig.

De rechter vindt het maar verwarrend. “Is er dan sprake van een medische noodsituatie, of een andere vorm van urgentie?”, vraagt hij. “Als een arts niets van dien aard heeft vastgesteld, kan ik er ook niks mee.” De advocaat noemt de hoofdpijn en de duizelingen van Mohammed. Ze weet niet of dit samenhangt met zijn eerdere tumor. Er zijn wel rapporten over zijn medische toestand, maar die zijn in het Zweeds, en er was helaas geen geld om die te vertalen. De rechter valt haar in de rede: “Wat dacht u van Google Translate? Wellicht een tip voor de volgende keer.” Advocaat Williams knikt beleefd.

Geen identiteit

IND-vertegenwoordiger Schuitemaker is aanwezig om het standpunt van de Nederlandse overheid te verduidelijken. Volgens haar blijkt uit niets dat Mohammed in een medische noodsituatie verkeert. En dan nog: er is ook niet aangetoond dat Zweden hem in een noodsituatie niet zou helpen. “Er heerst een vertrouwensbeginsel tussen de EU-staten, we kunnen erop vertrouwen dat Zweden Mohammed even goed zou helpen als Nederland zou doen”, meent Schuitemaker.

De rechter richt zich tot Mohammed, het laatste woord is aan hem. “Ik weet niet wat ik ben, weet u”, begint Mohammed. “Mijn moeder is Somalisch, mijn vader Eritrees, ik ben opgegroeid in Saoedi-Arabië. Ik heb mijn vrouw en kinderen zeven jaar niet gezien. Ik heb geen identiteit, ik vraag jullie om hulp.”

Noodsituatie

Buiten de rechtszaal praten de advocaat, Mohammed en de tolk even na. De IND-vertegenwoordiger komt langs en schudt ze de hand. Mohammed vindt dat er goed naar hem is geluisterd. Ook advocaat Williams is best tevreden. De rechter nam veel tijd voor Mohammed vond ze, dat gebeurt niet vaak. En ja, Google Translate kent ze ook wel. Ze moet schamper lachen. Toen ze die optie in een eerdere rechtszaak gebruikte, bracht de rechtbank daar tegenin dat dit geen professionele service is: ze had een beëdigde vertaling moeten laten maken.

Maar de tegenwerping van de IND dat er in geval van een medische noodsituatie heus wel hulp komt, vindt ze belachelijk. “Ja, dank je de koekoek, we hebben het niet over een gebroken been! Deze man heeft eerder een tumor gehad, op het moment dat er een noodsituatie ontstaat kan het al te laat zijn. Hij moet onder controle blijven.”

Misbruik

Volgens haar voert Nederland te vaak het vertrouwensbeginsel aan: de EU-landen accepteren elkaars besluiten. Daaronder gaat veel willekeur schuil: “De IND vertrouwt erop dat Zweden een asielzoeker even goed behandelt als Nederland. Maar als iemand in Italië een verblijfsvergunning heeft gekregen en zich daarna in Nederland wil vestigen, wordt er opeens wél getwijfeld over de besluitvorming. ‘Heeft Italië wel zorgvuldig gehandeld bij het uitgeven van deze verblijfsvergunning?’” Als het de IND niet uitkomt, geldt het vertrouwensbeginsel opeens niet meer.”

Ze vindt dat Dublin op deze manier wordt misbruikt om de instroom te reguleren. “Natuurlijk heb je een systeem nodig, maar dit is ingegeven door de politieke wens om minder asielzoekers toe te laten, dit draait alleen om cijfers die omlaag moeten.”

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Verder lezen?

Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?

Word abonnee

  • Digitaal + magazine  —   8,00 / maand
  • Alleen digitaal  —   6,00 / maand
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen

Factuurgegevens

Je bestelling

Product
Aantal
Totaal
Subtotaal in winkelwagen  0,00
Besteltotaal  0,00
  •  0,00 iDit is het bedrag dat automatisch van je rekening wordt afgeschreven.

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons