Een workshop voor boze mannen

In januari geven Peter Adema en Frits Duursma de workshop Rage Club, waarin mannen leren om te gaan met onderdrukte woede. Dat is volgens hen een groot maatschappelijk probleem, wat ze bijvoorbeeld terugzien bij zwarte-piet-demonstraties. Mannen zijn het volgens hen verleerd om hun boosheid op een goede manier te uiten. OneWorld sprak Frits over woede, mannelijkheid en het onderdrukken van emoties.

Rage Club. Hoe komen jullie daarop en wat moet ik me erbij voorstellen?
“We hebben allebei verschillende persoonlijke ontwikkelingstrainingen gedaan waarin we onder andere aan de slag gingen met boosheid. Wij waren niet gewend om onze boosheid te uiten. Toen we dat voor het eerst wel deden bij één van die workshops, voelden we zo’n kracht en ontspanning. Dat was nieuw voor ons. We leerden om in onze kracht te staan, wat het betekent om man te zijn. Het was zo speciaal dat we het met anderen wilden delen.”

Waarom is het zo belangrijk om die woede eruit te laten?
“Woede heeft een negatief imago in onze samenleving. Als je als kind boos bent willen je ouders dat zo snel mogelijk oplossen. Eigenlijk wordt ons dus geleerd om die emotie niet te laten zien. Daardoor gaat het vastzitten. Als je geen manier hebt om die boosheid in beweging te brengen, uit zich dat door stress, ziekte en pijn in je lichaam. Wat ook gebeurt is dat mensen gaan klagen. Ook dat is een uiting van lichamelijke stress. Het is een maatschappelijk probleem dat we met deze workshops op willen lossen.”

“Natuurlijk is het niet goed om on the spot op je werk of tijdens een gesprek je boosheid te uiten. Er is een verschil tussen agressie in het dagelijks leven en woede uiten in een workshop. Daarom leren we deelnemers ook hoe ze zelf met hun woede om kunnen gaan. Het doel is om elke twee weken op een vaste plek aan de slag te gaan om de woede te laten stromen.”

Je zei net dat je erachter bent gekomen wat het betekent om man te zijn. Vertel.
“Ja, ik ben erachter gekomen dat er volwassen en onvolwassen mannelijkheid is. Het beeld van man zijn in de maatschappij is vooral het beeld van de onvolwassen man: competitief, machogedrag, breed en sterk zijn, geen gevoelens tonen, agressief zijn. Een volwassen man is authentiek en laat zijn emoties zien. Hij is vastberaden, heeft richting en neemt initiatief. Vanuit die kwaliteiten van de man kunnen vrouwen of werknemers in een bedrijf zich ook meer ontspannen. Ze kunnen vertrouwen op de volwassen mannelijkheid van de man.”

Wat bedoel je daar precies mee?
“Vrouwen en mannen hebben allebei zowel mannelijke als vrouwelijke aspecten in zich, maar natuurlijk heeft een vrouw meer vrouwelijkheid. Vrouwelijke eigenschappen zijn overgave, ontspanning en beweging. Bij onze workshops leren we mannen om volwassen mannen te worden, dus als je terugkomt van de workshop heb je meer toegang tot je emoties, ben je authentieker en sta je sterk in je mannelijke kracht. Vrouwen kunnen zich dan makkelijker overgeven aan de man. Zij kan vertrouwen dat de man in zijn kracht staat. Dat is een hele mooie vrouwelijke kwaliteit.”

Dat klinkt alsof vrouwen hun onafhankelijkheid verliezen.
“Als vrouw onafhankelijk zijn is ook prima. Maar een vrouw kan over het algemeen weer opladen als ze af en toe helemaal in die vrouwelijke energie kan zitten. En eventjes niet helemaal onafhankelijk hoeft te zijn.”

Kunnen vrouwen zelf ook met hun onderdrukte boosheid terecht bij jullie workshop?
“In eerste instantie hebben we gekozen om het alleen met mannen te doen, want we hebben gemerkt dat vrouwen in gemixte groepen soms bang worden voor de boosheid van mannen. Daardoor waren mannen weer niet in staat hun volledige boosheid te uiten. We willen een veilige plek creëren voor mannen om hun boosheid volledig te uiten.”

Wat gebeurt er dan precies in die ruimte, dat vrouwen er bang van worden?
“Mannen gaan hard schreeuwen en hun lichaam gaat schudden. Er kan gewoon veel onder druk staan dat er dan in één keer uitkomt. Het kan zo zijn dat vrouwen in het verleden negatieve ervaringen hebben gehad met – bijvoorbeeld – ouders die hun woede op een onveilige manier uitten en dat dat weer naar boven komt.”

Je hebt het over onderdrukte boosheid bij mannen, dat dat een maatschappelijk probleem is. Maar ik zie – op straat, in mijn omgeving, in films en series – vaker boze mannen dan huilende. Bijna elke emotie heeft eigenlijk een slecht imago voor mannen en daardoor komen veel emoties naar buiten als boosheid. Waarom dan toch zo focussen op boosheid?
“Bij de workshops waar ik zelf deelnemer was, werkten we ook aan andere emoties. Zo deden we bijvoorbeeld lachmeditatie. Ik heb het gevoel dat boosheid het krachtigst is en de grootste lichamelijke impact heeft. Ik denk ook dat woede de uitingsvorm is van al die andere onderdrukte emoties. Als alle woede er tijdens een woedeworkshop uit is, ervaar je dat ook alle andere emoties eruit komen. Dan ga je huilen, dan ga je lachen. Op de een of andere manier zitten die andere emoties verstopt onder woede. Als de lichamelijke spanning van de woede weg is, is er ineens ruimte voor verdriet en blijdschap.”

Jullie geven alle zwarte piet-demonstranten gratis toegang tot de workshop. Wat wil je daarmee bereiken?
“We zijn heel erg geraakt door de intensiteit van de boosheid van de demonstranten. We willen laten zien dat het uiten van die boosheid ook in een workshop kan, in plaats van op straat. Het zou fantastisch zijn als we die groep kunnen bereiken, omdat zij met hun boosheid een grote impact op de maatschappij hebben. We hopen dat ze de woede in onze workshops uiten, in plaats van volgend jaar tijdens de intocht.”