Achtergrond

Bosnië-Herzegovina is nog lang geen eenheid

Door 13 oktober 2014
Bosnië-Herzegovina politiek verkiezingen
Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
Afgelopen zondag vonden de algemene verkiezingen in Bosnië-Herzegovina plaats. Begin dit jaar waren er protesten omdat de bevolking de situatie beu is. De overheid is corrupt en er worden weinig stappen ondernomen om de problemen in het land op te lossen. Politiek is een gevoelig onderwerp en de meningen zijn sterk verdeeld. De democratie in dit land is gebaseerd op het Daytonverdrag, wat in 1995 een einde maakte aan de oorlog, maar werkt deze constructie bijna 20 jaar later nog?
Lana Prlić (21) noemt zichzelf een lokale patriot uit Mostar. Ze komt uit een gemixt huwelijk: haar moeder is Bosnisch en haar vader Kroatisch. Doordat ze haar vaders achternaam draagt, moest Lana naar een Kroatische school. Als jong meisje al maakte zij zich daar boos om. Net als veel van haar vrienden voelt ze zich gewoon Bosnisch. “Je wordt gedwongen een etniciteit te kiezen, anders ben je niets in dit land.”
“

Je wordt gedwongen een etniciteit te kiezen, anders ben je niets in dit land.

Ze is vastbesloten meer eenheid te brengen in haar geboortestad en wil over twee jaar graag verkozen worden voor het gemeentebestuur. “Het Daytonverdrag moet veranderd worden. Het is nu onze grondwet, waarin staat dat Bosnië-Herzegovina een land is voor Serven, Bosniakken en Kroaten, maar er staat niet beschreven dat we één volk zijn. De EU moet de nationalistische partijen onder druk zetten om meer samen te werken. De intentie van Dayton was om de oorlog te stoppen. Dat is gelukt, militair gezien is de oorlog voorbij. Maar het zit nog steeds in de gedachten van mensen.”
Jovo Lučić
“Het Daytonverdrag is goed, want het heeft gezorgd voor een einde aan de oorlog. Dat is het enige belangrijke De rest komt later wel.” Jovo Lučić (74) woont in het Servische gedeelte van Bosnië-Herzegovina in het plaatsje Vojkovići en heeft een winkeltje met onder meer bier. Net als alle mannen van zijn leeftijd heeft ook hij gevochten tijdens de oorlog. Hij wil niet veel kwijt over het verleden, maar wil vooral naar de toekomst kijken. “We hebben nieuwe politici nodig. Die oude mannen moeten gewoon gaan zitten, bier of koffie drinken en genieten van hun kleinkinderen.” Hij vindt het tijd dat jongere mensen het overnemen. De Servische Republiek heeft volgens hem een nieuwe president nodig, iemand die niet nationalistisch is.

Het Verdrag van DaytonTijdens de oorlog van 1992-1995 strijden Bosnische, Servische en Kroatische troepen om het grondgebied van wat toen de Joegoslavische Staat Bosnië-Herzegovina was. Eind 1995 kwamen de vredesonderhandelingen tot een einde en werd het Verdrag van Dayton getekend. Om alle partijen tevreden te stellen werd het land opgedeeld in twee entiteiten: de Federatie Bosnië-Herzegovina en de Servische Republiek. Daarnaast Het Verdrag is ook de basis voor de grondwet. Wat toen bedoeld was als oplossing zorgt nu vooral voor problemen, doordat het de bevolking opsplitst. Beide delen hebben een eigen regering, eigen media, eigen onderwijs etc. Het land heeft drie presidenten die de grootste bevolkingsgroepen vertegenwoordigen. Mensen leven niet alleen langs etnische lijnen, ook godsdienst speelt een rol. Bosniakken zijn voornamelijk moslim, Serven orthodox en Kroaten hangen het katholieke geloof aan. De politieke structuur is complex, duur, inefficiënt en door de vele lagen is controle op politici lastig.

Meliha Hadzi
Meliha Hadzi (55) ging stemmen, ook al zijn de verkiezingen volgens haar deels corrupt. “Sommige partijen betalen mensen om op hen te stemmen. Als je arm bent doe je alles voor geld.” Meliha heeft een baan als boekhouder in het ziekenhuis. “Het gaat slecht met de economie. Er zijn geen banen en mensen zijn arm.” Ondanks dat Meliha zelf trouw het Islamitisch geloof aanhangt, vindt ze dat religie geen rol zou moeten spelen in politiek. Er zou maar één president moeten zijn en het maakt niet uit welke religie die persoon dan heeft. “Een goede president wil het beste voor zijn hele volk. Nu maken partijen vaak misbruik van hun geloof. Het zou beter zijn als we echt één land waren, maar dat is niet mogelijk.”
Boro Kontić
Boro Kontić (59) is een veteraan in de journalistiek. Naast praktijkervaring in zowel radio als televisie, ook tijdens de oorlog, is hij nu al bijna 20 jaar directeur van Media Center Sarajevo: een organisatie voor de ontwikkeling van onafhankelijke en professionele media in Bosnië-Herzegovina. “In verkiezingstijd hebben we vooral veel verhalen over de nationalistische en partijdige televisie in de Servische Republiek.”

Media worden ook wel de waakhond van de democratie genoemd, maar hier beheert de politiek de media volgens Boro. “De bevolking is vooral bezig met de vraag: hoe kunnen we het beste overleven? De afgelopen 20 jaar is er slechts 6 kilometer snelweg per jaar aangelegd. Zo kunnen we toch niet leven?” In tegenstelling tot veel anderen legt hij niet het probleem bij het Daytonverdrag. “Het probleem is dat politici het slechtste gedeelte ervan gebruiken. Van binnenuit kunnen we als Bosniërs gezamenlijk iets veranderen.”

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Verder lezen?

Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?

Word abonnee

  • Digitaal + magazine  —  € 8,00 / maand
  • Alleen digitaal  —  € 6,00 / maand
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen

Factuurgegevens

Je bestelling

Product
Aantal
 Totaal
Subtotaal in winkelwagen € 0,00
Besteltotaal € 0,00

  • € 0,00 iDit is het bedrag dat automatisch van je rekening wordt afgeschreven.

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Lees en steun

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons