Het klimaatpanel van de VN ligt onder vuur. In januari kwam naar buiten dat het IPCC-rapport uit 2007 zich ruim 300 jaar heeft vergist in het smelten van de gletsjers in de Himalaya, deze zouden niet in 2035 maar in 2350 weg zijn. Deze week werd de wetenschappelijke basis van het rapport nogmaals door de mangel gehaald. De Britse krant The Daily Telegraph stelde dat het rapport een onderzoek van het Wereldnatuurfonds, een artikel uit een bergbeklimmersblad en een scriptie van een aardrijkskundestudent als bron zou gebruiken. Eerder zorgden uitgelekte e-mails van klimaatwetenschappers van de universiteit van East Anglia en Michigan voor verontwaardiging. Hieruit zou volgens critici blijken dat deze wetenschappers gegevens bewust verdraaiden. In antwoord op Kamervragen, liet minister Cramer van milieu al weten dat zij de betrouwbaarheid van het rapport wil laten onderzoeken. Maar is dat rapport echt zo onbetrouwbaar?
| Klimaatpanel Het IPCC doet geen eigen onderzoek, maar geeft iedere vijf jaar een overzicht van de stand van de wetenschap. In drie rapporten worden vele honderden onderzoeken besproken en samengevat. Het eerste rapport gaat over de natuurwetenschappelijke aspecten, deel twee gaat over de gevolgen en aanpassingsmaatregelen en deel drie over de mogelijkheden de uitstoot te beperken. www.ipcc.ch |
Niet in de conclusies
Hoe belangrijk zijn de fouten van het VN-panel? Sible Schöne, hoofd van het Klimaatbureau, schrijft in een artikel op de site van HIER dat de fout over het smelten van de gletsjers in de Himalaya in een deel van het rapport staat dat niet is meegenomen in de conclusies van het IPCC over gletsjers. "De fout staat in deel twee van het rapport, waarin wordt gekeken naar de gevolgen van klimaatverandering voor diverse regio’s in de wereld. Het gaat om een aanname in een studie naar de gevolgen van het verdwijnen van gletsjers voor de watervoorziening in India. Het rapport wordt niet besproken in het hoofdstuk over gletsjers in het eerste rapport, en speelt geen enkele rol bij de conclusies van het IPCC over het gedrag van gletsjers in een veranderend klimaat. De fout is bovendien rechtgezet in de samenvatting van deel twee van het rapport, maar als gevolg van slordigheid niet in het rapport zelf", schrijft Schöne.
En is het kwalijk dat het IPCC een tijdschrift voor bergbeklimmers citeert? Het IPCC doet zelf geen onderzoek, maar geeft iedere vijf jaar een overzicht van de stand van de wetenschap. Het is niet heel vreemd dat daarin rapporten van het Wereldnatuurfonds, die ook aan wetenschappelijke criteria moeten voldoen, worden geciteerd. In de Belgische krant De Standaard zegt Mark Bowen, de auteur van het tijdschriftartikel, echter wel verbaasd te zijn dat hij werd geciteerd in een IPCC-rapport. "Maar er is ook geen reden om geen gebruik te maken van anekdotisch bewijs van bergbeklimmers. Zij komen immers op plaatsen waar andere personen nauwelijks geraken."
Soundbites
De klimaatsceptici maken zich op hun beurt ook schuldig aan het verdraaien van de feiten, schrijft Guardian-redacteur Fred Pearce. Hij ontzenuwt de ophef over de uitgelekte email die aan de vooravond van de Kopenhagentop ontstond en die nu weer wordt opgerakeld. Volgens Pearce is de gewraakte passage uit de email van professor Phil Jones, directeur van de afdeling klimaatonderzoek van de universiteit van East Anglia aan professor Mike Mann van de universiteit van Virginia in 1999 uit zijn verband gehaald. In de mail stelt Jones voor om ‘Mike’s Nature trick’ to ‘hide the decline’ te gebruiken. Critici waaronder oud-presidentskandidaat Sarah Palin zien dit als het bewijs dat de klimaatwetenschappers zouden willen verhullen dat de opwarming van de aarde gestopt was.
 |
| Sarah Palin, "Climategate onthult agendapolitiek bij wetenschappers." |
De decline (neergang) uit de email ging volgens The Guardian echter niet over de daling van de opwarming van de aarde, iets waar in 1999 toen de email werd verzonden absoluut geen sprake van was, maar over de groei van de jaarringen van bomen. Deze misinterpretatie leidde volgens Pearce tot een golf van verschillende uit zijn verband gerukte soundbites van wetenschappers die gegevens over klimaatverandering zouden willlen verhullen. Het oordeel van de Guardian over de door klimaatsceptici in het beklaagdenbankje gezette wetenschappers: not guilty.
Wetenschappelijke integriteit
Desalniettemin is de fout in het IPCC-rapport over het smelten van de gletsjers wel kwalijk, meent Schöne. "Wetenschappelijke integriteit is de belangrijkste waarde van het IPCC. Wat dat betreft is de kritiek terecht op Pachauri, de voorzitter van het IPCC, die in eerste instantie weigerde de fout te erkennen. Arrogantie staat haaks op wetenschappelijke integriteit en werkt contraproductief in een dergelijke situatie. De belangrijkste les die het IPCC uit deze fout moet trekken, is dat ze nog eens zeer kritisch haar reviewprocedures tegen het licht moet houden. Dat gaat nu al in een paar ronden, maar er kan iets tussendoor slippen. Mogelijk moet het IPCC nog een stap verder zetten en de reviewprocedures concentreren op de samenvattingen. Want een volkomen foutloos rapport van 3.000 bladzijdes is mogelijk te hoog gegrepen."
