Sylvana Simons: ‘Moedeloosheid kunnen we ons niet veroorloven’

Hoewel ik het niet graag toegeef, kan ik het moeilijk ontkennen: ik voel me moedeloos over de parlementaire democratie in Nederland. De plek die een bastion van rechtvaardigheid, gelijkwaardigheid en solidariteit zou moeten zijn, is verworden tot een kakofonie van vreemdelingenhaat, feitenvrije willekeur en totale hypocrisie ten behoeve van politiek gewin.

De voorbeelden zijn talloos: Kamervoorzitter Martin Bosma (PVV) probeerde te promoveren op ‘omvolking’ (en werd tweemaal afgewezen door de Universiteit van Amsterdam). Ons kabinet doet voorstellen die tegen de rechtsstaat ingaan, en de meerderheid van de Tweede Kamer wil daarin meegaan. Nicolien van Vroonhoven (NSC), fractievoorzitter van een partij die in het leven is geroepen ter verdediging van de rechtsstaat, pleitte voor het omzeilen van de grondwet om koste wat kost een asielnoodwet erdoorheen te jassen. Voor Wilders moet het verhaal van de asielcrisis overeind blijven, want dat is zijn raison d’être. Daarbij mogen feiten worden verzonnen en anderen de mond gesnoerd.

En terwijl de microfoons van parlementariërs die wél mensenrechten verdedigen worden uitgezet (die van Denk-Kamerlid Stephan van Baarle en eerder die van mijzelf), kan FvD-leider Thierry Baudet, tijdens een debat over de miljoenennota, geweld prediken en dromen over een Nacht van de Lange Messen onder de ambtelijke top – verwijzend naar een moordpartij in het nazi-tijdperk.

Rechtse partijen napraten en het een ‘nepparlement’ noemen, dat wil ik niet. Maar op die ondemocratische elementen moeten we blijven wijzen. En dat kan moeilijk zijn. Met regelmaat voel ik me, zoals vele anderen, moedeloos en wil ik me ervan afkeren. Maar dat is een luxe die wij – vrouwen, trans personen, mensen met een beperking, mensen van kleur, klimaatactivisten, mensen in armoede, moslims en anderen die gemarginaliseerd en misbruikt worden door de huidige politieke krachten – ons simpelweg niet kunnen veroorloven.

Om te kunnen vechten, moet je je soms eerst terugtrekken. Iedereen heeft een bron nodig om uit te putten. Ik werk in m’n tuin, schrijf en teken. Ik praat met gelijkgestemden, die ook vorm proberen te geven aan hun emoties, aan hun verzet. Het werkt helend te weten dat je er niet alleen voor staat. Vanuit die ruimte en verbinding kun je je verzet vormgeven op een manier die bij je past. Je Marokkaanse buurman een soepje brengen, naar een sit-in gaan voor Palestina, een lezing organiseren.

We laten ons rechtvaardigheidsgevoel, onze solidariteit en strijdbaarheid niet van ons afnemen. We blijven elkaar vasthouden, troosten en inspireren. Schrijven, organiseren en ontmaskeren. Zodat volgende generaties weten dat we het geprobeerd hebben, hoe kansloos het in het heden ook voelt.

Deze column verscheen in december 2024 in OneWorld Magazine.