‘Coole’ slums bestaan niet

Op een oud olievat staat een gele spuitbus. Er zat ooit insectenverdelger in. Nu is het een lamp die brandt op kerosine. Een heer met designbril en een dame in zwarte draperieën bestuderen het object alsof het de formaldehydehaai van Damien Hirst is. De man leest voor uit de catalogus. Een groep Deense kunstliefhebbers omsingelt een ander olievat. Ze kijken niet naar de Mona Lisa, maar naar een muizenval van kippengaas.

We zijn in het gerenommeerde Triennale Design Museum in Milaan, waar de tentoonstelling ‘Made in slums’ te zien is. Design uit de sloppenwijken van Nairobi. Ik bewonder een kippenvoersysteem (hetzelfde dat mijn Brabantse oma vroeger had), een gootsteenontstopper en een set kleerhangers van ijzerdraad op een stokje. Een Afrikaanse versie van het fietswiel op een krukje. Afval hergebruiken, waar Europese designstudenten nu massaal op afstuderen? Doen slum-designers al jaren. Genoeg van grote logo’s en miljoenenverslindende reclamecampagnes? Slum-designers laten zien dat je helemaal geen logo’s nodig hebt.

Vijftien jaar later moeten we juist wel met de mensen praten. Of met ze trommelen, of voetballen. En in hun huizen overnachten, die ze gastvrij voor ons openstellen. Als we dat toch te eng vinden, slapen we voor zestig euro in een fake-slum en kijken naar het Slum-journaal, dat bericht over sport, cultuur, trends en mode. Sloppenwijkbewoners zijn immers net gewone mensen. Maar dan wel extra creatief, inspirerend en hartverwarmend in hun saamhorigheid.

Met het Volendammiseren van het sloppenleven temperen we vooral ons schuldgevoel. Door een romantisch beeld te creëren van sloppenwijken als broedplaatsen van hits, trends en kledingstijlen verhullen we de rauwe realiteit. De sloppenwijk is de stille ramp van de 21e eeuw.

Ik stel daarom voor als zomeruitje: de diehard slum experience, compleet met de poeprij op het strand, een ghettoblaster naast je bed en een euro voor elke halve liter water die je gebruikt. Wie is er bereid om daarvoor zestig euro te betalen?