De nieuwsbeleving van biculturele jongeren

Biculturele jongeren krijgen in de media veelal een negatief beeld van hun eigen groep te zien en dit leidt tot afstand en wantrouwen. Dat kwam ook naar voren uit de Voxpop van OneWorld.

Abid Boutkabout werkt als Peer Educator bij Diversion en geeft op scholen les over het nieuws. Het wantrouwen tegenover het nieuws herkent hij bij de jongeren die hij onderwijst, maar ook bij zichzelf. Hij woont in de Haagse Schilderswijk, die overwegend negatief in het nieuws komt. Zo negatief zelfs, dat zijn studiegenoten uit Groningen het idee kregen dat hij in een oorlogsgebied woonde. Hij besloot ze mee uit eten te nemen in Den Haag, en vertelde pas na afloop dat ze in de Schilderwijk waren. “Huh, maar het is hier gewoon normaal!”, was de reactie. Ook Ali Sahin, student Journalistiek en Nieuwe Media , die woont in het gedeelte van de Schilderswijk dat door Trouw ooit ;de shariadriehoek’ werd genoemd, constateert een grote discrepantie tussen de realiteit en de representatie, waardoor een groep moslims wordt gediscrimineerd.

En als je positief nieuws wilt brengen, dan blijkt niemand interesse te hebben. Dat ondervindt ook inspirerend comedian Mo Hersi. Wanneer hij persberichten verstuurt met positief nieuws over bicuturele jongeren, is er geen krant of tv-programma die ze oppikt; maar zodra er negatief nieuws is, wordt hij subiet gevraagd om zijn zegje te doen. Aminanta Minte, oprichter van adviesbureau SP3CTRA, een adviesbureau voor diversiteit in de media, wijt die discrepantie aan het feit dat vooral wat afwijkt, als nieuws wordt bestempeld. Akelig en negatief nieuws wordt vaak interessanter gevonden dan positieve verhalen. Daardoor ontstaat een scheef beeld van biculturele jongeren, waarbinnen juist die biculturele identiteit wordt geframed als onderdeel van het probleem.

Dat jongeren de gevestigde media wantrouwen, gaat Shermin Chavoushi redacteur Binnenland bij RTL Nieuws aan het hart. Zij merkte dat het in haar tijd bij Funx veel makkelijker was om in gesprek te komen met Erdogan-aanhangers dan tegenwoordig, nu ze voor RTL Nieuws werkt. Het is dan als journalist verleidelijk om te zeggen ‘jammer, het lukt gewoon niet om deze jongeren te bereiken’ en de handdoek in de ring te gooien. Maar Shermin vindt het belangrijk dat journalisten om op dat vlak beter hun best doen: genuanceerd nieuws brengen kan immers niet wanneer je grote groepen mensen niet in je nieuwsgaring ‘meeneemt’.

Is het eigenlijk erg dat deze jongeren de traditionele media de rug toekeren? Rowan denkt van wel. De media hebben immers de verantwoordelijkheid om een representatief beeld van de maatschappij te geven en alle lagen van de bevolking te bereiken. Giselle van Cann adjunct hoofdredacteur bij de NOS sluit zich hierbij aan: “De belangrijkste opdracht van de NOS is om de brede samenleving te bedienen.”

Bij de NOS wordt die kloof inmiddels erkend en wordt actie ondernomen. “Ik vind het erg als mensen geen vertrouwen hebben in de media. Het nieuws heeft een agenderende en signalerende functie, en als grote groepen mensen geen nieuws meer kijken, valt de verbinding uit de samenleving weg”, zegt Giselle. Met NOSop3, Mashup en nieuwe online follow-ups probeert de nieuwsorganisatie ook biculturele jongeren te bereiken. Verder zijn er unconscious bias-cursussen voor journalisten om stereotyperen te herkennen en vermijden. Tot slot wordt diversiteit tegenwoordig in het personeelsbeleid gepromoot.

Toch zien zowel Shermin als Giselle vooruitgang bij witte redactieleden. Ze halen beiden voorbeelden aan van witte collega’s die dergelijke koppen en passages opmerkten en proberen te verhinderen. Ook de zin uit het artikel over Munster viel haar eigen collega’s op, vertelt Giselle.

De panelleden pleiten voor verandering. Mo probeert verbinding te bevorderen door op zoek te gaan naar de verhalen achter het nieuws. Hij volgt masterclasses bij ‘Het brede netwerk’ en gaat langs bij redacties om met hen over inclusiviteit in gesprek te gaan.

Rowan stelt dat er ruimte gemaakt moet worden. Alleen zo kunnen redacties diverser worden. Aminanta constateert dat zij door haar achtergrond een unieke kijk op de wereld op heeft: “Juist in de journalistiek is dat van belang.” Maar het moet niet zo worden dat elke redactie een diversiteitsparadepaardje krijgt, zegt Shermin: “Die verantwoordelijkheid moet door alle redactieleden worden gedragen.”

Het gesprek komt op diversiteit in sleutelposities; daarmee is het nu nog slecht gesteld. Is er een quota nodig om zo ver te komen? Het panel komt er niet helemaal uit. Onderzoeksjournalist Zoë Papaikonomou pleit voor het forceren van diversiteit. “Maar ook witte mensen kunnen bijdragen aan diversiteit”, meent Papaikonomou. “Het gaat om meer dan huidskleur alleen.”

Sharid Uppelschoten, programmaleider bij FunX, zit ook in het publiek. Aan haar het laatste woord: “Noem me een hippie, maar ik ben positief over de toekomst. Kijk eens hoe het medialandschap is veranderd in de afgelopen tien jaar! Bovendien komt de nieuwe generatie er snel aan.”