Het was niet de eerste keer dat er minder aandacht is voor vrouwelijke zwarte slachtoffers. In 2014 werd de VS wakker geschud door de Say Her Name-campagne, waarmee het African American Policy Forum (AAPF) aandacht vroeg voor de vaak onzichtbare namen en verhalen van zwarte vrouwen die het slachtoffer worden van racistisch politiegeweld. Toch waren ook in 2020 vrijwel uitsluitend mannelijke slachtoffers de aanleiding voor nationale protesten tegen politiegeweld.
Dubbel genegeerd
“De namen die werden genoemd in de #SayHerName-campagne zijn nauwelijks terug te vinden in mediaberichtgeving
Breonna Taylor (26) – Louisville, Kentucky
De politie beweerde later dat de agenten zich zouden hebben geïdentificeerd en pas schoten nadat Taylors vriend Kenneth Walker een eerste schot had gelost. Taylors familie, haar vriend en buurtbewoners spreken dit tegen: juist omdat de agenten zich niet zouden hebben geïdentificeerd, dacht Walker dat er een indringer in huis was. Hij vuurde daarom een waarschuwingsschot en raakte daarbij een agent in zijn been. In het vuurgevecht dat volgde werd Breonna Taylor gedood.
“Op 11 juni nam de gemeenteraad van Louisville Breonna’s Law aan
Brittney Cooper, hoogleraar aan de Rutgers Universiteit in de Verenigde Staten, schrijft in Time Magazine dat videobeelden van mannelijke slachtoffers een belangrijke reden zijn waarom juist hun namen een beweging op gang brengen. Maar er speelt meer: de ervaringen van zwarte vrouwen als gevolg van racisme en seksisme blijven structureel onzichtbaar. Zwarte vrouwen vallen vaak tussen wal en schip. Media richten zich vaak op het ‘lynch-scenario’ dat bij het publiek herkenbaar is. In dat scenario, waarin een witte vrouw een zwarte man beschuldigt en de politie haar te hulp schiet, is voor de zwarte vrouw geen plaats.
Atatiana Jefferson (28) – Fort Worth, Texas
“Er was geen enkele reden voor deze reactie van de politie
De buurtbewoner zei niet het 911-nummer te hebben gebeld, maar een nummer voor gevallen zonder nood. Hij stelt dan ook dat er geen enkele reden was voor de reactie van de politie, en voelt zich verantwoordelijk voor het incident, zo verklaarde hij destijds tegen NBC. De zaak werd onderzocht en de agent, de 35-jarige Aaron Dean, werd op administratief verlof gestuurd. Na druk van lokale activisten werd hij aangeklaagd voor moord, maar zijn zaak moet nog voorkomen.
Kayla Moore (41) – Berkeley, California
“De methode om Moore bij haar arrestatie in bedwang te houden leidde eveneens tot de dood van George Floyd
De Justice for Kayla Moore Coalition vraagt aandacht voor de omgang van politie met personen met mentale problemen. De methode om Moore bij haar arrestatie in bedwang te houden leidde eveneens tot de dood van George Floyd. Na de wereldwijde protesten naar aanleiding van zijn dood verboden lokale politie-eenheden, en recent ook president Trump, het gebruik van de nekklem waarbij de arrestant door druk op de luchtpijp niet kan ademen.
Transgender personen lopen volgens de National Coalition of Anti-Violence Programs een zeven keer zo hoog risico op fysiek geweld bij een interactie met de politie als cisgender personen. Op sociale media worden regelmatig oproepen gedaan om zwarte trans personen niet uit te sluiten van de Black Lives Matter-beweging. Zij hebben zich altijd al verzet tegen het gewelddadige politiesysteem. Zwarte trans personen vallen, net als zwarte cisgender vrouwen, vaak buiten de debatten over ras en gender, ook al lopen zij een hoger risico om slachtoffer te worden van geweld.
India Kager (28) – Virginia Beach, Virginia
Op 27 augustus 2018 oordeelde een jury dat twee van de vier betrokken agenten die op de auto schoten zich schuldig hadden gemaakt aan grove nalatigheid.2 De jury eiste een schadevergoeding van 800.000 dollar voor de familie van Kager. Alle vier de betrokken agenten behielden hun positie bij de politie van Virginia Beach.
Rekia Boyd (22) – Chicago, Illinois
“De familie ontving een schadevergoeding, maar had liever een veroordeling voor moord gezien
De politie van Chicago krijgt van vrouwen jaarlijks bijna tienduizend klachten binnen over politiegeweld. 71 procent van de klachten tussen 2008 en 2010 kwam van zwarte vrouwen. De New Yorkse politie ontving tussen 2009 en 2013 gemiddeld 17.600 klachten per jaar. De helft daarvan betrof witte agenten en 89 procent mannelijke agenten.
Korryn Gaines (23) – Baltimore, Maryland
Volgens de agenten richtte Gaines een jachtgeweer op hen, waarop zij vertrokken en een gespecialiseerde eenheid inschakelden. Na vergeefse onderhandelingspogingen zou Gaines haar geweer op agent Royce Ruby hebben gericht, die haar neerschoot. Ze overleed aan haar verwondingen. Ook het vijfjarige zoontje van Gaines werd twee keer geraakt.
“De agent die Gaines neerschoot werd niet aangeklaagd
Shantel Davis (23) – New York City, New York
“De politie opperde dat Davis probeerde de vluchten, maar getuigen spraken dat tegen
Door de zware bewapening van agenten in de Verenigde Staten en hoog wapenbezit onder burgers komen geweldsincidenten tussen agenten en burgers daar vaker voor, maar ook in Nederland bestaat politiegeweld. Controle Alt Delete, een organisatie die zich inzet tegen etnisch profileren, monitort het aantal dodelijke slachtoffers ‘onder verantwoordelijkheid van de politie’ sinds 2016. De waakhond heeft intussen 41 gevallen van dodelijke slachtoffers onder de verantwoordelijkheid van de Nederlandse politie geteld.
Omdat de naam, etniciteit, leeftijd en het geslacht van de slachtoffers niet altijd bekend zijn, kan Controle Alt Delete niet veel zeggen over (gebrekkige aandacht voor) zwarte vrouwelijke slachtoffers in Nederland. Het enige vrouwelijke slachtoffer – voor zover bekend bij de organisatie – is Carla Rodrigues, een Braziliaanse vrouw, die op 13 november 2019 op 48-jarige leeftijd gedood werd door politiekogels.
Carla Floriano Rodrigues (48) – Alkmaar, Nederland
Wijkagent Bas Wijnen, die Rodrigues kende van het spreekuur, twijfelde na het incident of hij niet meer voor Rodrigues had kunnen doen. Hij was teleurgesteld dat Rodrigues niet eerder de hulp kreeg die zij nodig had. Haar zaak kreeg relatief veel media-aandacht. Wijnen liet NRC destijds weten dat behandelingen voor mensen met verslavingen en psychische problemen niet goed aansluiten. Het onderzoek naar haar dood loopt nog, maar sinds 2016 zijn in Nederland geen agenten vervolgd voor de dood van een arrestant.
Dit artikel verscheen eerder op OneWorld.nl in juni 2020.
- Een no-knock warrant is een huiszoekingsbevel, uitgegeven door een rechter, waarmee agenten een pand kunnen betreden zonder eerst te kloppen en hun identiteit kenbaar te maken. De politie is in dit geval vaak gekleed als burger en dus niet herkenbaar. ↩︎
- Wanneer iemand in de VS als gevolg van nalatigheid of intentioneel handelen om het leven komt, kan er een claim voor ‘onrechtmatig overlijden’ worden ingediend. Dit is een civiel proces dat kan eindigen in een schadevergoeding, maar niet leidt tot strafrechtelijke vervolging. ↩︎
- Politiegeweld is volgens de wet alleen te rechtvaardigen wanneer het wordt ingezet bij gevaar voor eigen leven of het leven van een ander. Alleen als een verdachte een direct gevaar is, kan een agent het gebruik van geweld legitimeren. ↩︎
Verder lezen?
Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?
Word abonnee
- Digitaal + magazine — € 8,00 / maand
- Alleen digitaal — € 6,00 / maand
