Flag Hejaz Arab Man Waving Beeld: Unknown, via Wikipedia
Achtergrond

De Palestijnse Gandhi wordt vermoord

Afgelopen weekend was het Yawm el-Ard, oftewel Landdag. De dag waarop Palestijnen wereldwijd aandacht vragen voor de honderdduizenden vluchtelingen die Israël sinds de stichting van de staat in 1948 van hun land hebben verdreven. Dat leidde ook nu tot heftige botsingen, doden en gewonden. Maar ‘schermutselingen’ zijn het niet: dit is het zichtbaar maken van de onderdrukking.

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
De ochtend van Goede Vrijdag. Mijn zoontje van zes heeft spontaan een vroegtijdig paasontbijt gemaakt. Even overweeg ik om het gewoon niet te doen: om mijn laptop gesloten te laten en niet te kijken naar de gruwelijke beelden die mijn Facebook-tijdlijn onvermijdelijk zullen vullen.

Maar ik doe het toch en zie 30.000 Palestijnen met vlaggen, waaronder vaders met lachende kinderen op hun nek. Ik zie een drone die tientallen traangasgranaten  op deze mensen gooit. Ik zie de sluipschutters van het Israëlische leger en ik zie de eerste dode, een jonge kunstenaar uit Gaza genaamd Mohamad Abu Amro die in zijn rug is geschoten door een Israëlische soldaat.  Dood.

Zeventig jaar Landdag

Zeventig procent van de twee miljoen mensen in Gaza zijn vluchteling of nazaten van vluchtelingen

De beelden komen niet als een verrassing. Het is vandaag Yawm el-Ard, oftewel Landdag. De dag waarop Palestijnen wereldwijd aandacht vragen voor de honderdduizenden vluchtelingen die Israël tijdens en na de stichting van de staat in 1948 van hun land hebben verdreven. In 1976 werden op deze dag zes ongewapende Palestijnse activisten door het Israëlische leger doodgeschoten. Sindsdien zijn er op deze dag protesten en bij die van vandaag in Gaza zijn helaas opnieuw doden gevallen.

Zeventig procent van de twee miljoen mensen in Gaza zijn vluchteling of nazaten van vluchtelingen. Zij wonen op slechts een paar uur reizen van het land en de huizen in Israël waaruit hun families destijds zijn verdreven. Een militaire bufferzone, een muur en wachttorens met sluipschutters weerhoudt hen van terugkeer en houdt hen opgesloten in wat de Verenigde Naties de grootste openluchtgevangenis ter wereld noemt.

Bloedbad

Al een paar dagen terug kondigde de Israëlische overheid aan dat het geen protesten zou toestaan en Gaza tot gesloten militair gebied werd verklaard

Dit jaar kondigde een coalitie van Palestijnse actiegroepen de Great March of Return aan. Een grote mars terug, waarbij de slachtoffers van de door Israël ingezette etnische zuivering worden opgeroepen om naar de grens te trekken. De coalitie baseert zich op VN-resolutie 194 en willen een groot, geweldloos tentenkamp doen oprijzen.

Het is de bedoeling dat het kamp tot Nakba Dag op 15 mei blijft staan, om zo aandacht te vragen voor de etnische zuivering die zeventig jaar geleden op die dag is begonnen. De eerste beelden zijn indrukwekkend. Die van kort daarna zijn bloedig. De foto van ambulancepersoneel dat met armen in de lucht smeekt om naar de gewonden te mogen gaan, krijg ik niet uit mijn hoofd.  Al op de eerste dag van deze protestactie zijn 17 Palestijnen vermoord en meer dan duizend verwond.

Ik ben diep geschokt, maar niet verbaasd over het bloedbad dat Israël aanricht. Al een paar dagen geleden kondigde de Israëlische overheid aan dat het geen protesten zou toestaan, dat Gaza tot gesloten militair gebied verklaard werd en honderden sluipschutters zouden worden ingezet. Als je er dan toch voor kiest om te gaan demonstreren, is het je eigen schuld wanneer je gewond raakt of wordt doodgeschoten. Dat is de redenering van Israël, maar de geschiedenis leert ons dat geweldloos verzet zo niet werkt.

Van Sharpeville naar Selma en Gaza

Protestmarsen om mensenrechtenschendingen onder de aandacht te brengen zijn niet nieuw. Dodelijk geweld van autoriteiten tegen geweldloze demonstranten helaas evenmin. Op 21 maart 1960 marcheerden zo’n 6000 zwarte Zuid-Afrikanen in Sharpeville om te protestteren tegen een nieuwe apartheidswet die kleurlingen zou verplichten tot het dragen van racistische identiteitspassen. De politie reageerde met extreem geweld: er vielen 69 doden en honderden gewonden.

In 1965 vond onder leiding van Martin Luther King de protestmars van Selma naar Montgomery plaatst. Zij wilden het stemrecht voor mensen van kleur verzilveren, maar werden in plaats daarvan genadeloos neergeknuppeld op de inmiddels beruchte Edmund Pettusbrug.

Dit is de traditie waarin de demonstranten in Gaza staan. En vergeet daarbij niet dat de politie en het leger indertijd weliswaar de overhand hadden, maar dat de geweldloze acties van de demonstranten nu allerwege geëerd worden als respectievelijk de Zuid Afrikaanse Human Rights Day en de Amerikaanse Bloody Sunday. Niet omdat er geen geweld aanwezig was op deze protestmarsen, maar juist omdat zij het geweld van de onderdrukker zichtbaar maakten.

Palestijns geweldloos verzet

Want dat is misschien de grootste misvatting over protestacties zoals deze. Geweldloos verzet kan niet gelijk worden gesteld aan pacifisme en wordt al helemaal niet gekenmerkt door de afwezigheid van elk soort geweld. Integendeel: geweldloos verzet plegen is een beproefde strategie die de machtelozen inzetten juist wanneer zij geconfronteerd worden met langdurig, overmatig geweld.

Israël schendt al bijna zeventig jaar de meest basale rechten van deze mensen. Niet alleen het recht op terugkeer, maar ook dat op scholing, drinkwater, bewegingsvrijheid, toegang tot medische zorg en toegang tot het juridisch systeem. Israël hanteert een systeem waarbij mensenrechten worden toegekend of onthouden op basis van afkomst. Joods-Israëli krijgen ze wel, Palestijnen niet. In het internationaal recht wordt dit gedefinieerd als een ‘crime against humanity’ of preciezer, als apartheid.

En dat is waar de Palestijnen tegen in opstand komen. Zij leven elke dag onder een stelsel van apartheid dat vrijwel onveranderd voortduurt en op het internationaal politiek toneel onbesproken blijft. Israëls gewelddadige reactie hierop is geen zelfverdediging. Het is een dodelijke en ijskoude afleidingsmanoeuvre met voorbedachten rade.

Want ook nu worden de doden en gewonden weer in het nieuws gebracht als het resultaat van ‘clashes’, toe te schrijven aan de Hamasbeweging. Het daadwerkelijke probleem blijft onbesproken en buiten schot. Alweer krijg ik journalisten aan de lijn die willen weten waar die Palestijnse Gandhi nou blijft. Ik heb het antwoord voor ze: Ghandi staat momenteel aan de grens en wordt door Israël beschoten.

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Verder lezen?

Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?

Word abonnee

  • Digitaal + magazine  —   8,00 / maand
  • Alleen digitaal  —   6,00 / maand
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen

Factuurgegevens

Je bestelling

Product
Aantal
Totaal
Subtotaal in winkelwagen  0,00
Besteltotaal  0,00
  •  0,00 iDit is het bedrag dat automatisch van je rekening wordt afgeschreven.

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons