‘De roetveegpiet is een schijnoplossing’

In het aanvankelijke bericht over het roetveegpietenbesluit liet de NTR weten dat het hiermee niet tegemoetkomt aan voor- of tegenstanders. Het ging de NTR om de groep ertussenin. De groep tussen de snelwegblokkeeders uit Dokkum en de groep die gelijke rechten eisen. De groep tussen de uitgesproken neonazi’s van Voorpost die ons opwachtten bij de Raad van State in 2014 en de groep die aanvankelijk gelijk kreeg van de rechter dat zwarte piet een racistisch karakter heeft.

Maar Nederlandse overheidsinstellingen luisteren alleen naar de Verenigde Naties als het over andere volkeren en gebruiken gaat. Zodra ze iets zeggen over Nederland vallen we hen net zo lang en veel lastig, tot ze een statement moeten plaatsen over de lawine van haat die ze ontvingen. Een volk dat schaamte kon voelen, zou zich schamen.

Hier haalden velen hun schouders op, gaven beide groepen de schuld en vierden dat Amsterdam eindelijk een vrouwelijke burgemeester had. Een burgemeester die zich graag als progressief voordoet maar het ene na het andere regressieve en marginaliserende politieke idee uit en zo ook over zwarte piet lange tijd domme dingen zei en schreef, bijvoorbeeld op De Correspondent. Het medium dat met veel fanfare het zoveelste diversiteitsinitiatief was gestart dat mislukte door latere onverschilligheid van onder meer hoofdredacteur Rob Wijnberg, de man die zichzelf een raciaal scepticus noemt. Die gaat nu vrolijk verder in Trumps Amerika.

Maar wat zouden we anders moeten verwachten van de organisatie wiens PR-afdeling toeliet dat de regisseur van Het Sinterklaasjournaal zijn zwarte hulp-sint ‘Desmond Tutu-Piet’ noemde in een interview in NRC in 2014? De omroep ondermijnt constant haar diversiteitsmandaat. Dat hebben we de afgelopen tijd ook gezien met de benoeming van Fidan Ekiz als presentator van De Nieuwe Maan. Prompt zagen we daar Jan Roos, de man die met een kapmes naar kinderen uit Amsterdam-West zwaaide, aan tafel bij een programma dat ooit de moslimgemeenschap moest dienen.

Dit zijn de mensen die het zat zijn om nog langer te moeten doen alsof de nostalgische sentimenten naar een fictieve periode van een compleet wit Nederland legitieme argumenten zijn in een zaak van leven en dood. Dit zijn de mensen die onderweg terug van een demonstratie tegen zwarte piet in het Friese dorpje Grou een kameraad hebben verloren. Dit zijn de mensen die iemand hebben begraven door deze strijd. Racisme zorgt voor meer stress en daardoor psychische en lichamelijke klachten en uiteindelijk een kortere levensduur.

‘Zwarte Piet is racisme’ is wat ik op 17 oktober 2013 aan tafel bij de vergunningencommissie zei toen we met 21 mensen de vergunning voor de Amsterdamse intocht aanvochten en door honderden in de gangen van het stadhuis werden gesteund. En nu in 2018 is zwarte piet nog steeds racisme. Net zoals het dat was in 2008, 2003, 1998, 1997, 1994, 1989, 1987, 1981, 1968, 1930, 1853 en 1828, om maar even te benadrukken hoe lang dit al speelt. Dat de NTR het racismevraagstuk an sich niet wil oppakken is al beledigend genoeg. Blijven doen alsof de groep die na alle gesprekken, gepresenteerde onderzoeken en feiten aan de racistische figuur en praktijk blijven vastklampen gelijk staat aan de vechters voor een gelijkwaardig Nederland is nog veel schofteriger. De NTR helpt niet alleen actief mee aan de onderdrukking van feiten over de figuur, maar ook aan de onderdrukking van dat het feiten zijn. Net als het Openbaar Ministerie in deze video.*

Dus voor die journalist die mijn tijd wilde verdoen door mij gelijk te stellen aan intochtorganisaties; ik heb wel wat beters te doen. Kennisplatform Integratie en Samenleving kan beter stoppen met praktijken die vooruitgang tegenhouden. De zoveelste witte man een betaalde klus geven om oppervlakkig over racisme te schrijven is nou net een symptoom van het achterliggende probleem. Aan anekdotische verhalen heeft niemand nu wat. Ga maar onderzoek doen naar wit superioriteitsdenken en de partybus van de Friese wegblokkeerders en loop mij en anderen niet voor de voeten terwijl we ons eigen ding doen.

* Voor een grondigere uiteenzetting van dit mechanisme, zie de bespreking van het werk van Anri Sala door Vincent WJ van Gerven Oei: Subtitling Communism: Beneath Anri Sala’s Intervista in Afterall 45, Spring Summer 2018, pagina 58 – 67.