Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld.
Word abonnee
Geschat wordt dat in Nederland door hoge kwaliteitseisen van supermarkten
10 procent van alle groente en fruit verspild wordt, hoewel het precieze percentage niet te noemen is. De kwaliteitseisen zorgen ervoor dat klasse 2 groente ofwel ‘kromme groente’ niet standaard in de supermarkt ligt. Op versheid en smaak is niets aan te merken, ze worden afgeschreven omdat ze te klein, krom, gerimpeld of gedeukt zijn.
Meer krom
Door de droogte en watertekorten van afgelopen zomer haalde een groot deel van de boerenoogst de kwaliteitseisen niet. Supermarkten zoals Plus, Coop, Agrimarkt, Albert Heijn en Jumbo deden concessies. Liever een iets minder mooie versafdeling dan een lege. Trots liet Plus weten dat ze 60.000 kilo tomaten en 25.000 kilo peren redde. “Het is geen doel op zich om imperfecte groente en fruit in te kopen”, zegt woordvoerder Debbie Huisman van Plus. Maar, vervolgt ze: “Naast het voldoen aan de behoefte van de consument, zijn het voorkomen van voedselverspilling en het willen helpen van de telers belangrijke overwegingen die meespelen.”
“
In de supermarktwereld is kwaliteit nu uiterlijk.
Er is dus ruimte gekomen voor kromme groente, maar toch is dat op dit moment meer uitzondering dan regel. Woordvoerder Suzanne van der Vaart van Jumbo legt uit: “Op het moment dat er aanbod is van bepaalde producten die buiten de specificaties vallen, dan wijken we hier eventueel vanaf. We vinden het namelijk heel belangrijk dat onze leveranciers vanwege de weeromstandigheden niet blijven zitten met groenten en fruit.” Ook Albert Heijn, Plus en Coop kopen incidenteel kromme groente op van telers.
Ommekeer
Sociale onderneming
Kromkommer zou graag zien dat supermarkten ook na deze zomer soepeler omgaan met hun kwaliteitseisen. “Supermarkten nemen de zomer als haakje om een stap te zetten, maar ze durven niet écht te veranderen”, zegt mede-oprichter Chantal Engelen. Toch is er hoop voor de toekomst. “Het helpt dat consumenten van de zomer hebben laten zien dat ze kromme groente willen kopen
voor een goede prijs. Er moet nog heel veel gebeuren, maar ik zie nu meer bereidheid tot actie”, aldus Engelen.
Zo lijkt Plus stappen te maken richting permanente acceptatie van kromme groente. Huisman legt uit: “Aan de kwaliteit doen we geen concessies. Wel zijn we intern in gesprek over of en zo ja hoe we structureel anders kunnen omgaan met cosmetische eisen.”
Wanneer groente en fruit dat nog eetbaar is wordt weggegooid, is dat niet alleen zonde van de versproducten. De energie en grondstoffen die nodig waren voor de productie, het vervoer en eventuele verpakking van het voedsel gaan ook verloren. Deze energie komt grotendeels van fossiele brandstoffen.
In de toekomst
Albert Heijn kent al enige tijd ‘
buitenbeentjes’: klasse 2 groente in een voordeelverpakking. Het verschil tussen de prijs van buitenbeentjes en klasse 1 groente is minimaal. Dat is goed, vindt Engelen. “Als je het probleem structureel wil oplossen, kun je ze niet verkopen voor een spotprijs. Je dumpt dan het product en zegt eigenlijk dat het minderwaardig is.” Door de prijzen van krom en recht gelijk te stellen, laten supermarkten zien dat de waarde van de producten gelijk is.
Daarnaast wordt kromme groente nu vaak gebruikt als ingrediënt voor bijvoorbeeld potjes jam (Albert Heijn) of groentespread (Plus). Dit zijn mooie initiatieven, maar het mag niet betekenen dat ze in het groenteschap geen veranderingen doorvoeren. Engelen denkt dat pronken met de groente- en fruitafdeling door supermarkten meespeelt. “Dat is best een heilig huisje, iedereen wil daar de beste kwaliteit hebben. Dat is meteen ons punt: in de supermarktwereld is kwaliteit nu uiterlijk.”
Kromkommer heeft samen met andere bedrijven en instanties de ‘Krommotie’ op de agenda gekregen. In de Tweede Kamer werd de motie in juni aangenomen waarin staat dat de regering zich in Europa in zal zetten voor de afschaffing van cosmetische eisen aan groente en fruit. De toekomst ziet er krom en gedeukt uit, tot vreugde van anti-verspillingsactivisten.
