Waarom over het weer praten als je het over je roots kan hebben? “Hoi, mijn naam is Esra en ik kom oorspronkelijk uit Yozgat.” “Uit wat?” Ik kom uit Yozgat. Een stad met ongeveer 70.000 inwoners in het midden van Turkije. Het is geen Marmaris of Istanbul. Je zal geen toeristen vinden in mijn stad. Hooguit een paar verdwaalde uitwisselingsstudenten die op de universiteit van Yozgat zijn geplaatst omdat ze te laat waren voor de populaire steden.
Als je uit dezelfde stad komt, dan is het feest. Als je uit dezelfde regio komt, dan zijn we buren. Als je uit andere hoeken van het land komt, dan is het interessant
Nationalisme en kebab
Ik heb mij altijd ongemakkelijk gevoeld bij deze vraag. De meeste Nederlanders kennen Yozgat niet en de Turken hebben er altijd eigenaardige associaties bij. “Goh, kom jij daar vandaan? Zou je niet denken”, heb ik wel een aantal keer gehoord. Toch komen mijn beide ouders uit dezelfde stad. Yozgat. Een stad die vooral bekend staat om haar nationalistische mensen en een kebapgerecht. De enige familie uit Yozgat die bekend is geworden is een geliquideerde familie in tijden van Atatürk.
Er is verder weinig aandacht voor cultuur en de paar kerken die je in de streek nog kunt vinden worden verwaarloosd. Zoals de kerk in Akdağmadeni, waar je af en toe verdwaalde toeristen kunt vinden. Deze toeristen krijgen soms een broodje van mijn tante, die er dichtbij woont. “Wat zoeken die buitenlanders toch in die ruïnes? De straatkinderen steken het toch alleen maar in brand”, zegt ze dan tegen mij.
Ik vond de mensen te grof, de huizen te lelijk en het weer te heet
Mijn gebrek aan affiniteit heeft ervoor gezorgd dat ik mij meer Nederlander voelde dan Turk. Zeker als tiener voelde ik mij niet één met de stad waar ik vandaan kom. Al na een week vakantie in Yozgat kreeg ik heimwee en wilde ik zo snel mogelijk weer terug naar Amsterdam. Dat was de enige stad waar ik mezelf kon zijn. Als iemand mij vroeg uit welke stad ik kom, dan zei ik Amsterdam. “Nee ik bedoel je ouders”, vroegen ze dan. “Ze wonen in Amsterdam”, antwoordde ik dan koppig, ook al wist ik dat ze een ander antwoord van mij wilden horen. Ik vertikte het.
Theehuizen alleen voor mannen
Bijna elk jaar ging ik met goede voornemens naar Yozgat, maar ik raakte keer op keer teleurgesteld. Ik vond de mensen te grof, de huizen te lelijk en het weer te heet. Je hoefde maar een kwartier buiten zijn en het voelde alsof je in een berg met zand had gerold. Je kon nergens Instagramwaardige foto’s maken en ik ergerde me kapot aan de theehuizen die alleen voor mannen bestemd zijn.
Mijn meeste vrienden zijn juist heel trots op hun stad. Ook hier heb ik mij vaak aan geërgerd als tiener. ‘Ja, maar jij komt uit Antep. De beste baklava kan je in Antep vinden. Verdomme, natuurlijk ben je trots’, dacht ik dan passief agressief. Ik kon niet zo snel iets bedenken wat mijn stad bijzonder maakt. De urban dictionary van Turkije helpt ook niet echt. Eén van de populairste beschrijvingen van Yozgat is een stad met voornamelijk onverdraagzame inwoners.
Als ik Henk en Ingrid zie in Nederland, dan zie ik mijn eigen familieleden. Het gewone volk van Turkije
Op internationale vrouwendag is er een Turks onderzoek uitgebracht waarbij mijn stad op nummer 79 staat uit 81 steden op het gebied van vrouwvriendelijkheid. De tokkies onder de Turken zou je de inwoners kunnen noemen. Ik kan dat wel herkennen in sommige familieleden, die het liefst elke linkse politicus in elkaar willen slaan en van mening zijn dat vrouwen niet moeten werken. Als ik Henk en Ingrid zie in Nederland, dan zie ik mijn eigen familieleden. Het gewone volk van Turkije.
Yozgat en Amsterdam
Het was heel dubbel voor mij. In Nederland behoor ik tot de Amsterdammers met een hoge opleiding. Ik bevind mij in ‘goede kringen’. Als ik wil kan ik elke dag naar de kroeg en ik loop ‘s nachts alleen naar huis. In Yozgat heb ik minder vrijheden dan in Amsterdam. Ik kan na zonsondergang niet alleen rondlopen en ik kan al helemaal niet naar de kroeg. Nu realiseer ik mij dat ik telkens dezelfde fout maakte. Ik vergeleek Yozgat met Amsterdam. Je kan een stad met 70.000 inwoners niet vergelijken met een hoofdstad. Dan zal je altijd teleurgesteld zijn. Vooral als je dezelfde anonimiteit lijkt te verwachten.
Het is niet een en al ellende in Yozgat. Als ik als tiener wat meer onderzoek had gedaan, dan was ik er eerder achtergekomen dat Yozgat waarschijnlijk de oudste stad van Anatolia is. Dan wist ik dat er bij opgravingen verschillende voorwerpen zijn gevonden die meer dan 3.000 jaar oud zijn en worden tentoongesteld in een museum. Een museum in Yozgat dat ik nog altijd moet bezoeken, maar blijkbaar heel bekend is onder archeologen.
Toch nog Instagramwaardige foto’s
Nu ik wat ouder ben, zie ik in dat de Instagramwaardige foto’s die ik van het Nederlands platteland maak even waardig zijn als de foto’s van het platteland in Yozgat. En ik moet toegeven dat er steeds meer vrouwvriendelijke theehuizen worden geopend. Dit betekent niet dat ik van de daken zal schreeuwen dat ik geen Nederlander meer ben. Ik ben nog altijd een Nederlander en daar ben ik heel trots op.
Ik voel mij daarnaast wel steeds meer een Turk uit Yozgat. Ik heb geaccepteerd dat ik zowel een stedeling als een dorpeling kan zijn. Een intellectueel en een tokkie. Mijn identiteit verandert met de tijd en dat is niet erg. Hoe ouder ik word, hoe meer ik de charme kan zien van mijn roots. De charmes van Yozgat, de stad die ook wel wordt gezien als éénn van opstand. En dat is in ieder geval een begin, want daar kan ik mij juist heel erg in vinden.
