Judy neemt DNA af Beeld: Sigrid Deters
Mensenrechten

“DNA liegt niet, papier wel”

Geadopteerden moeten hun afstammingsinformatie kunnen achterhalen. Maar adoptiedossiers zijn vaak vervalst of incompleet. Ook dat van Judy Aubrain, die uit Haïti geadopteerd is. Hij noemt het voorstel van minister Dekker van Justitie om geadopteerden gratis inzage te geven in hun eigen dossiers een wassen neus. “Wij willen steun voor DNA-testen. Want DNA liegt niet.”

Door 18 januari 2018
adoptie debat DNA-informatie politiek Tweede Kamer
Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
Judy Aubrain (43) was ongeveer zeven toen hij het contact met zijn ouders verloor. Hij kwam in een weeshuis terecht en werd na een tijdje geadopteerd door Nederlandse ouders. De gegevens in zijn dossier, zoals leeftijd en namen, komen niet overeen met wat hij zich herinnert. Hoewel hij dolgraag zijn ouders zou willen vinden, biedt zijn adoptiedossier geen soelaas.
Vandaag, op 18 januari, discussieert de Tweede Kamer over de toekomst van internationale adoptie. Naar aanleiding van de schandalen rond adopties uit Bangladesh en Sri Lanka die afgelopen jaar aan het licht zijn gekomen, hebben diverse organisaties voor geadopteerden bij de minister aangedrongen op ondersteuning bij de zoektochten naar de biologische familie. Minister Dekker heeft de Kamer een brief gestuurd waarin hij erkent dat het voor adoptiekinderen belangrijk is te weten wat hun wortels zijn. Maar die brief is te mager, vinden de organisaties.
Een bericht op Facebook, waarin een Haïtiaanse vrouw hem vroeg haar dorpelingen te helpen die een kind zijn kwijtgeraakt door adoptie, bracht Judy op een idee. “Ik kende Plan Angel, opgericht Marcia Engel, die uit Colombia geadopteerd is. In haar geboorteland neemt ze DNA af van ouders die hun kind zoeken. Via de Amerikaanse DNA-databank Family Tree DNA kunnen geadopteerden en biologische ouders weer worden gematched. Zoiets wil ik ook voor Haïti oprichten. Dit dorp leek me een mooi begin.”

Op pad

Gewapend met pen, papier en tien DNA-kits reist Judy af naar het dorpje La Vallée, op een paar uur rijden van de hoofdstad Port-au-Prince. De laatste kilometers legt hij achterop een motor af, op een weg die de bergen in slingert. Bij aankomst blijkt tot zijn schrik dat de groep ouders die voor hem klaar zit, veel groter is dan verwacht. Zo’n 25 mannen en vrouwen wachten in de overdekte ruimte van het half afgebouwde gemeentehuis. Of Judy uit hun dorp komt, vraagt een van de ouders. “Ik denk het niet, maar je weet het nooit. Maar het gaat niet alleen om mij. Er zijn heel veel geadopteerden op zoek naar hun ouders. Zo helpen we elkaar”, vertelt Judy.

Na zijn korte uitleg wat DNA precies is, kan het circus beginnen. Om beurten nemen de ouders plaats aan een wankele tafel waar zij door een Haïtiaanse vriend van Judy aan een kruisverhoor worden onderworpen. Hoe heette je kind? Hoe oud was je zoon of dochter toen ze verdwenen? Welke uiterlijke kenmerken had je kind? Als de twee velletjes met vragen zijn ingevuld, schuiven de ouders door naar het bankje in de hoek, waar Judy DNA afneemt. Bij de een na de ander steekt hij een wattenstaafje in de mond, om daarmee wangslijm te vangen.

“

Na zijn korte uitleg wat DNA precies is, kan het circus beginnen

Alle ouders vertellen eenzelfde soort verhaal. Begin jaren tachtig bezocht een dame van een bekende missiepost uit de hoofdstad Port-au-Prince het dorp regelmatig. Ze vertelde dat de kinderen in haar weeshuis goed verzorgd zouden worden en een opleiding konden krijgen. Haar aanbod paste binnen de Haïtiaanse traditie van ‘restavek’, een Creools woord (van het Franse: rester avec = blijven bij) dat een veelvoorkomende situatie in Haïti beschrijft: arme gezinnen besteden een of meerdere kinderen uit aan iets beter gesitueerde families, zodat zo’n kind, in ruil voor huishoudelijk werk, naar school kan.

Dus gaf moeder Damis Ennite haar dochter aan de missiezuster mee. Over adoptie werd niet gerept, zegt ze. “Op een dag kreeg ik geen berichten meer vanuit het tehuis. Toen ik contact opnam, vertelde de zuster dat mijn dochter was geadopteerd door Nederlandse ouders. Daarna heb ik nooit meer iets gehoord.”

Haags Adoptieverdrag

Hoewel Haïti in 2014 het Haags adoptieverdrag heeft ondertekend, is Judy er niet van overtuigd dat misstanden zoals in dit dorp daarmee voorkomen kunnen worden. “Adoptie is een papieren constructie. In een corrupt land als Haïti kan iedereen op papier wees gemaakt worden.” Juist omdat adoptiepapieren zo onbetrouwbaar zijn, heeft zoeken op basis van dossiers volgens Judy weinig zin. Zijn hoop is gevestigd op DNA, want “DNA liegt niet”.

Het probleem zijn de kosten. “Niet iedere geadopteerde kan naar zijn geboorteland afreizen. En een DNA-test kost minstens zeventig euro. Dat is veel geld, en voor de meeste Haïtiaanse ouders onbetaalbaar.” De eerste tien testen heeft Judy daarom uit eigen zak betaald. “Maar dat kan ik natuurlijk niet blijven doen. Er zou een fonds moeten komen om deze testen te vergoeden.” Volgens Judy is het een logische volgende stap in het hele adoptieproces. “We weten allemaal dat er veel is misgegaan met adopties in het verleden. Daar kunnen we nu niets meer aan doen. Maar help ons in ieder geval om onze ouders weer te vinden.”

Dit artikel is tot stand gekomen met hulp van Free Press Now.

Voor geïnteresseerden, op 8 februari draait de volgende documentaire:

Bron: www.youtube.com

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Verder lezen?

Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?

Word abonnee

  • Digitaal + magazine  —  € 8,00 / maand
  • Alleen digitaal  —  € 6,00 / maand
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen

Factuurgegevens

Je bestelling

Product
Aantal
 Totaal
Subtotaal in winkelwagen € 0,00
Besteltotaal € 0,00

  • € 0,00 iDit is het bedrag dat automatisch van je rekening wordt afgeschreven.

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Lees en steun

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons