“De mensen met de grote monden willen alleen tegen Oxfam aantrappen
“Allereerst: ik vind niet dat je van hulpverleners mag verwachten dat ze halve heiligen zijn. Dat is gelul. Ze zullen wel eens dronken worden, iemand op de bek slaan en ze zullen ook wel eens naar de hoeren gaan. Natuurlijk, er zijn absoluut dingen mis en ik heb – ook bij Matthijs aan tafel – bewust niet het argument proberen te gebruiken dat het overal gebeurt. Daarmee suggereer je dat het wel meevalt. En juist bij dit soort organisaties, net zoals bij kerkelijke organisaties en gehandicaptenzorg, alle plekken waar mensen het moeilijk hebben, is misbruik extra erg. Daar speelt ook mee dat het om gemeenschapsgeld gaat en deze organisaties geacht worden het goede te doen.”
Duidelijk plan
Hetzelfde geldt met de vluchtelingenproblematiek. Dan is de reflex ook al gauw: ‘hou ze tegen, wij hebben het al moeilijk genoeg. Vang vluchtelingen maar op in de regio.’ Terwijl die regio al overvoerd is met vluchtelingen. Ook dan zeg ik: kom met een duidelijk plan wat je wél gaat doen.”
Heb je nu nog veel contact met Oxfam Novib hierover?
“Ik vind het belangrijk Oxfam te blijven ondersteunen. Alles wat ik kan doen, doe ik. Vorige week trad ik toevallig nog op bij een bijeenkomst op het hoofdkantoor voor kleine ondernemers die Oxfam steunen. Ook daar leven natuurlijk veel vragen, en tientallen zijn gestopt. Maar ik heb daar een verhaal gehouden, ook over waarom ik achter Oxfam bleef staan. Het hele personeel kwam luisteren. Op alle niveaus in de organisatie zitten mensen stuk door alle negativiteit en lelijkheid die ze over zich heen krijgen.”
In de week na De Wereld Draait Door werd een hoogleraar ethiek geïnterviewd die zei dat het moed vroeg om het voor Oxfam op te nemen. Het gaat tegen de stroom in. Dat zegt wel iets. Voor mij was het trouwens een situatie waarin ik prima gedij. Het kan mij niet moeilijk genoeg zijn. Als halverwege de voorstelling het licht uitvalt, krijgen de mensen een topavond.”
“Als halverwege de voorstelling het licht uitvalt, krijgen de mensen een topavond
“Dat is inderdaad een bizarre situatie. Ik voel me verantwoordelijk, en tegelijkertijd ben ik iemand die satire bedrijft. Maar die combinatie klopt voor mij. Zeker voor de DWDD-uitzending had ik het gevoel: ik ga nu de beslissende strafschop nemen – en deze moet erin. Als je een goede voetballer bent, laat het je koud, en schiet je ‘m gewoon in de rechterhoek.”
Weet je voldoende van Oxfam om de verdediging op je te kunnen nemen?
“Ik ben twee keer in het veld geweest – Oeganda en Cambodja – en ik heb intensief contact met de mensen in Den Haag. Toen de Rekenkamer beweerde dat Oxfam Novib zeven jaar geleden informatie had achtergehouden over het schandaal, heb ik onmiddellijk navraag gedaan in Den Haag. Daar ontkenden ze dat ze destijds meer wisten.
Ik ben afhankelijk van wat ik aan informatie krijg, maar ik heb vertrouwen in de Oxfam-mensen met wie ik te maken heb. Het wordt een andere situatie als ze bewust mensen voorliegen. Je moet opereren op basis van vertrouwen, zo gaat dat. Als je bij een bank zit, krijg je ook nooit de vinger achter waar een bank allemaal in investeert. Daar zal ik ook bij Oxfam nooit helemaal greep op krijgen.”
Goede ambassadeurs
“Nee, wat ik er van heb gezien, was ik blij met wat ik zag en komt het geld over het algemeen goed terecht. Ja, er zit zeker ongelijkheid in de ontwikkelingsrelatie. Ik geloof er desondanks in dat je samen iets bereikt en dat dat beter is dan handelsverdragen sluiten waar zij zogenaamd iets aan zouden hebben. Maar ontwikkelingssamenwerking is niet het antwoord op alle problemen.”
Hoe kan OxfamNovib hier weer bovenop komen?
“Binnen de organisatie moet je alles doen om de kansen op dit soort excessen te verminderen. Onafhankelijk onderzoek laten doen en uitvinden wat er precies is gebeurd en dat naar buiten brengen. Van de andere kant je successen en prestaties communiceren. Niet te veel in de luwte blijven dus, en zorgen dat je goeie ambassadeurs hebt.”
Vijfenhalf uur lang spraken vertegenwoordigers van de noodhulpsector (onder meer Oxfam Novib, Save the Childre en Artsen zonder Grenzen) deze week met de Kamercommissie Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking over ‘misstanden in de noodhulpsector‘. Scherpe kritiek kwam er vooral van VVD en PVV. Brancheorganisatie Partos verklaarde bij monde van directeur Bart Romijn dat de sector werkt aan een ‘integraal integriteitssysteem‘. Als deskundige was hoogleraar Thea Hilhorst uitgenodigd. Zij vroeg onder andere meer aandacht voor de context waarin seksueel misbruik kan gedijen.
“In tijden van conflict komen sekseverschillen vaak nog scherper te liggen. Mannen zien zich gestuurd in de richting van hyper-mannelijk gedrag waar agressie beloond wordt en weinig ruimte is voorzorgzaamheid of solidariteit. De tolerantie voor homo’s en andere genderidentiteiten neemt in tijden van crisis vaak af. Mannen zijn de grootste slachtoffers van dodelijk geweld. Vrouwen zien hun verantwoordelijkheden opstapelen, terwijl het steeds moeilijker wordt om zichzelf en hun kinderen in leven te houden en toegang krijgen tot gezondheidszorg en onderwijs. Zij zijn vaak kwetsbaar voor seksueel geweld. Ook zien veel vrouwen weinig andere opties dan zich aan te bieden voor seks in ruil voor geld of goederen. Aandacht voor gender en speciaal de positie van vrouwen in de programmering van noodhulp is en blijft belangrijk.”
Verder lezen?
Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?
Word abonnee
- Digitaal + magazine — € 8,00 / maand
- Alleen digitaal — € 6,00 / maand
